Την υπόθεση παροχής μιζών εκατομμυρίων από φυσικά πρόσωπα και εργοληπτικές εταιρείες στην υπόθεση του ΣΑΠΑ, για την οποία υπάρχει απόφαση του Κακουργιοδικείου Πάφου από το 2014, αλλά οκτώ και πλέον χρόνια μετά «παραμένουν ατιμώρητοι» από τα επαγγελματικά τους σώματα και δη το Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών και το ΕΤΕΚ εξέτασε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών.

Όπως αναφέρθηκε ενώπιον της Επιτροπής, το Συμβούλιο Εγγραφής Εργοληπτών κατέληξε για τις έξι από τις εφτά εταιρείες (μία παραδέχθηκε ενοχή) πως η πάροδος 8,5 ετών από την έναρξη της εκδίκασης της υπόθεσης δεν δικαιολογούσε την ολοκλήρωση της πειθαρχικής διαδικασίας, ενώ το ΕΤΕΚ ανέφερε ότι η εξέταση της υπόθεσης συνεχίζεται και δεν έχει ακόμη τελεσιδικήσει, την ώρα που κάποιες των εταιρειών βρίσκονται ενώπιον δικαστηρίων, διεκδικώντας απαιτήσεις από το κράτος.

«Αυτά είναι που βλέπουν οι πολίτες, είναι αυτά που βλέπει η κοινωνία και μας απαξιώνει και εμπεδώνεται το αίσθημα βαθύτατης διαπλοκής και διαφθοράς προς τους πολίτες. Αυτά προσωπικά μου προκαλούν απέχθεια και αηδία», ανέφερε σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Δημήτρης Δημητρίου, λέγοντας ότι η Επιτροπή θα ζητήσει το υλικό από την εκδίκαση της υπόθεσης από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Συμβουλίου Εργοληπτών «για να δούμε πώς διορθώνουμε αυτή την πολύ λανθασμένη και αισχρή κατάσταση».

Το θέμα συζητήθηκε αυτεπάγγελτα κατόπιν πρότασης από τις Ειρήνη Χαραλαμπίδου (ΑΚΕΛ) και Αλεξάνδρα Ατταλίδου (ανεξάρτητη), στην παρουσία του Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Γενικού Ελεγκτή και άλλων αξιωματούχων.

«Το μήνυμα που περνούμε είναι ότι ο κάθε απατεώνας θα βρει καταφύγιο στην ανοχή ή στη σκοπιμότητα αυτών, οι οποίοι θέλουν να τον αφήσουν να ξεφύγει», ανέφερε η κ. Χαραλαμπίδου τόσο μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής όσο και στις δηλώσεις της, κάνοντας λόγο για «εκφυλισμό των θεσμών και των εποπτικών οργάνων».

Από την πλευρά της, η κ. Ατταλίδου ανέφερε ότι αυτό που έγινε είναι εις βάρος του δημόσιου συμφέροντος και των πολιτών, διότι τα πληρώνει ο φορολογούμενος λαός. «Για χρόνια αυτό τον λαό τον κοροϊδεύουμε, μιλούμε για διαφάνεια για δικαιοσύνη, ενώ ξέρουμε ότι πίσω από κλειστές πόρτες γίνονται συμφωνίες, ανταλλάσσονται χρήματα και στο τέλος εκείνοι οι οποίοι εμπλέκονται συνεχίζουν και η Λευκωσία είναι γεμάτη με πινακίδες με αυτούς που εμπλέκονται», είπε.

Ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Αλέξης Βαφεάδης, ο οποίος ήταν μέλος του Συμβουλίου Εργοληπτών, είπε στην Επιτροπή ότι ξεκίνησε τη διαδικασία τον Ιούνιο του 2015, διορίζοντας ερευνώντα λειτουργό και τη συνέχισε στη δεύτερη του θητεία όταν επαναδιορίστηκε το 2016, αποστέλλοντας κατηγορητήρια στις εμπλεκόμενες εταιρείες. Σημείωσε ότι πρόκειται για οιωνεί δικαστική διαδικασία και βάσει νομικής συμβουλής έπρεπε να δικαστούν ξεχωριστά, προσθέτοντας πως αν υπήρχε καταδικαστική απόφαση από το Δικαστήριο θα ήταν πιο εύκολη η δουλειά του Συμβουλίου.

Λέγοντας ότι μέχρι το τέλος της λήξης της θητείας του Συμβουλίου στο τέλος του 2018 έγιναν 35 ακροαματικές διαδικασίες, ο κ. Βαφεάδης σημείωσε ότι δεν είχε τελεσιδικήσει καμιά υπόθεση, αφού η πρακτική των συνηγόρων των εταιρειών ήταν να θέτουν συνεχώς νομικά ζητήματα και προδικαστικές ενστάσεις.

Παράλληλα, όπως είπε, το επόμενο Συμβούλιο που διορίστηκε το 2019 δεν έκανε τίποτα για το θέμα, ενώ το επόμενο Συμβούλιο που διορίστηκε τον Αύγουστο του 2021 το οποίο ξεκίνησε την υπόθεση εκ νέου με 17 συνεδρίες και κατέληξε με τη λήξη της θητείας του, αποφάσισε, τον Ιανουάριο του 2024 με πάροδο 8,5 χρόνων από την αρχή της εκδίκασης και 15 χρόνων από τη διάπραξη των αδικημάτων και για το ότι δεν είχε προηγηθεί καταδικαστική απόφαση, ότι δεν υπάρχει περιθώριο για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Σημείωσε ότι ένα Συμβούλιο που δεν έχει νομική κατάρτιση «έχει αντιμέτωπους τους καλύτερους ποινικούς δικηγόρους» και αναγκάστηκε να προσλάβει νομικό σύμβουλο για αυτά τα θέματα.

Σε αυτό το σημείο, ο κ. Βαφεάδης είπε πως ο ίδιος συμμερίζεται τα αισθήματα των βουλευτών, προσθέτοντας ότι ο ίδιος προτίθεται να καταθέσει νομοσχέδιο το οποίο να ρυθμίζει πιο γρήγορες διαδικασίες και εύκολο τρόπο για να καταλήγει το Συμβούλιο σε πιο εύκολες αποφάσεις και να μπορεί να απονέμεται δικαιοσύνη στα θέματα που αφορούν το Συμβούλιο.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο Υπουργός Μεταφορών δήλωσε ότι όλες οι αποφάσεις που λαμβάνονταν από το Συμβούλιο ήταν κατόπιν νομικής συμβουλής.

Φαίδωνος: Να ανοίξει ξανά η υπόθεση

Ο Δήμαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος χαρακτήρισε συμπαθή τον Υπουργό Μεταφορών, σημείωσε ωστόσο ότι τον συγκαταλέγει «σε αυτούς που φέρουν μερίδιο της ευθύνης για το κλείσιμο ή τη μη εκδίκαση» της υπόθεσης.

Καταδικάστηκαν δύο Δήμαρχοι και τέσσερις δημοτικοί σύμβουλοι για ενάμισι εκατομμύριο μίζες και άλλα περίπου €2 εκατ. μη αποκαλυφθείσες μίζες, όπως υποστήριξε, με συνέπεια να γίνουν υπερπληρωμές και κακοτεχνίες κατά το στάδιο της Α’ και Β’ φάσης του δικτύου του ΣΑΠΑ, και οικονομικό όφελος για τις εταιρείες πέριξ των €30 εκατ. «Άρα υπήρχε κόστος πραγματικό για τον φορολογούμενο περίπου €34 εκατ. από υπερπληρωμές σε αυτούς τους κυρίους», είπε, προσθέτοντας ότι εταιρείες υπέβαλαν προσφυγές στα Δικαστήρια με απαιτήσεις €20 εκατ., ενώ το ΣΑΠΑ έχει ανταπαιτήσεις €20 εκατ.

Όπως είπε, πρόθεση του Νομικού Συμβούλου του ΣΑΠΑ είναι να καταγγείλει επί προσωπικού επιπέδου όλα τα μέλη των Συμβουλίων για μη επιτέλεση με επάρκεια του καθήκοντός, στη βάση της ανάγκης επιμέλειας καθήκοντος. «Και η μη επίδειξη επιμέλειας καθήκοντος επισύρει ποινικό αδίκημα», πρόσθεσε

Τόνισε πως ο ΣΑΠΑ ζητά όπως ανοίξει ξανά η υπόθεση και συμπλήρωσε: «Είναι φθηνή η δικαιολογία ότι κάθε φορά που αλλάζει το Συμβούλιο επαναρχίζει η διαδικασία. Όταν θέλεις να μεθοδεύσεις να θάψεις την υπόθεση, την αρχίζεις από την αρχή», συμπλήρωσε.

Αναφέρθηκε τέλος στην υπόθεση ΕΛΕΚΤΩΡ, η οποία έχει αποκλειστεί από δημόσιες συμβάσεις μετά από καταδικαστική απόφαση Δικαστηρίου, εντούτοις συνεχίζει να διαχειρίζεται το ΧΥΤΥ Λάρνακας.

Γενικός Ελεγκτής: Εταιρείες που εμπλέκονται σε ποινικές, μπορούν να αποκλειστούν από δημόσιες συμβάσεις

Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέφερε ότι εταιρείες που εμπλέκονται σε ποινικές υποθέσεις μπορούν να αποκλειστούν από την Επιτροπή Αποκλεισμού από τη συμμετοχή σε δημόσιες συμβάσεις είτε σε ad hoc βάση είτε οριζόντια.

Αναφέρθηκε στην εταιρεία Cyfield, που κέρδισε τον διαγωνισμό για το Δημοτικό Θέατρο Λευκωσία, ενώ συνδέεται με την εταιρεία Nemesis «που εμπλέκεται στο ΣΑΠΑ» και το Συμβούλιο Προσφορών έκρινε ότι «άλλο η Cyfield, άλλο η Nemesis», κάτι που επιβεβαιώθηκε με γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας. Θύμισε επίσης την υπόθεση του Μετροπόλιταν, το οποίο η εταιρεία «εκόττισεν» σε «μη συμφέρουσα προσφορά για το κράτος», όπως είπε, με τη Βουλή να εγκρίνει την εκταμίευση του κονδυλίου.

Αναφέρθηκε στο θέμα της ενεργειακής εταιρείας στο Βασιλικό «που συνδέεται με τη Cyfield», λέγοντας ότι εξετάζουμε ισχυρισμούς ότι «αυτή η εταιρεία ενεργεί ως κράτος εν κράτει χωρίς άδειες, χωρίς να σέβεται οποιαδήποτε διαδικασία και θα εκδοθεί σχετική έκθεση».

Εξάλλου, ο Γενικός Γραμματέας του ΕΤΕΚ Πλάτωνας Στυλιανού είπε ότι η πειθαρχική διαδικασία ενώπιον του πειθαρχικού συμβουλίου συνεχίζεται και πρόσθεσε ότι το Επιμελητήριο έχει τη βούληση να συνεχίσει την εξέταση της υπόθεσης. Απέφυγε, ωστόσο, να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες λόγω του κινδύνου «να μολύνουμε τη διαδικασία».

Επεσήμανε ότι το ΕΤΕΚ ζήτησε όπως αλλάξει το κανονιστικό πλαίσιο που αφορά την πειθαρχική διαδικασία του ΕΤΕΚ από το 2020. «Βοηθήστε μας να το αλλάξουμε», κατέληξε.

Η Ξένια Κλεόπα, Προέδρος του προηγούμενου Συμβουλίου Εγγραφής Εργοληπτών, είπε ότι το Συμβούλιο ξεκίνησε εκ νέου τη διαδικασία κατόπιν νομικής συμβουλής του δικηγόρου Αχιλλέα Αιμιλιανίδη.

Από την πλευρά της η Ειρήνη Νεοφύτου, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου για δεύτερη θητεία και Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εξήγησε ότι στις υποθέσεις αυτές εφαρμόζονται οι αρχές του διοικητικού δικαίου και «αν αλλάξει το σώμα η διαδικασία αρχίζει από την αρχή για να διασφαλιστεί η δίκαιη δίκη».

Σημείωσε ότι με εξαίρεση μια εταιρεία, τη Λοϊζος Ιορδάνου που παραδέχθηκε ενοχή και της επιβλήθηκε ποινή υποβιβασμού της άδειας, καμιά άλλη εταιρεία δεν παραδέχθηκε και ξεκίνησε η εκδίκαση, προσθέτοντας ότι στην εξέταση της υπόθεσης λήφθηκε υπόψη το ζήτημα του εύλογου χρόνου.

«Γι’ αυτό καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση πέραν των 8,5 ετών της εκδίκασης δεν μπορούσε παρά να μας οδηγήσει στην απόφαση ότι ο χρόνος που παρήλθε δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί και γι’ αυτό δεν μπορούσε να διεκπεραιωθεί η πειθαρχική διαδικασία», πρόσθεσε.

Επιπλέον ο Νίκος Ζαμπακίδης μέλος της Επιτροπής κατά της Διαφθοράς χαρακτήρισε ενδιαφέροντα τα όσα ακούστηκαν, προσθέτοντας ότι θα ενημερώσει τον Επίτροπο κατά της Διαφθοράς και την Επιτροπή, προσθέτοντας ότι αν δεν υπάρξει καταγγελία, «πιθανόν να εξετάσουμε αυτεπάγγελτα το θέμα».

Εξάλλου, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρέας Πασιουρτίδης διερωτήθηκε κατά πόσον τα προηγούμενα Συμβούλια με τον τρόπο που χειρίστηκαν το θέμα δημιούργησαν το υπόβαθρο για την απαλλαγή των εταιρειών. «Αυτό μεγαλώνει την υπόνοια ότι πιθανότατα κάποιοι να συμμετείχαν στη δημιουργία του υποβάθρου για απαλλαγή των εταιρειών», είπε.

Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν είπε πως «είναι θλιβερό και τραγικό να φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι η δικαιοσύνη στην Κύπρο εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κατηγορουμένων».

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι η Βουλή πρέπει να επανεξετάσει τις εξουσίες που έχουν τα επαγγελματικά σώματα. «Αλλά να μην περιμένουμε δύο επαγγελματικά σώματα να επιβάλουν ποινές, έχουμε μια τρύπα άρα στο νομικό μας σύστημα», κατέληξε

Εξάλλου, ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε πως αν οι εταιρείες αυτές διέπραξαν ποινικά αδικήματα κάποιος θα ανέμενε ότι θα έπρεπε να είχαν δοθεί οδηγίες να διερευνηθούν από την Αστυνομία. «Άρα τι έπραξε η Αστυνομία;», διερωτήθηκε.