Την απόλυτη ανησυχία των ΗΠΑ για τις εξελίξεις τόσο στα ανοικτά της Κύπρου όσο και ενδεχομένως στο Αιγαίο, εξέφρασε ο βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ, σημειώνοντας πως έχουν καταστήσει πολύ σαφές στην Άγκυρα ότι θεωρούν αυτά που έκανε η Τουρκία, τις επιχειρήσεις γεώτρησης, το μνημόνιο συναντίληψης με τις αρχές της Λιβύης, ως ενέργειες μη υποβοηθητικές και αντιπαραγωγικές και οι οποίες δεν συμβάλλουν στη σταθερότητα και την ασφάλεια.

Αυτό ανέφερε ο κ. Πάλμερ, απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με Έλληνες ανταποκριτές, με την ευκαιρία της απόφασης της αμερικανικής Κυβέρνησης να παράσχει Διεθνή Στρατιωτική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (IMET) στην Κυπριακή Δημοκρατία.

«Δεσμευόμαστε στη σταθερότητα και ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι υποστηρικτικός εταίρος σε αυτήν την προσπάθεια. Η νέα μεσογειακή στρατηγική των ΗΠΑ απαιτεί την ενίσχυση των σχέσεων με βασικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας», είπε ο Μάθιου Πάλμερ.

Διευκρίνισε ωστόσο ότι αυτή η απόφαση δεν σηματοδοτεί αλλαγή της θέσης των ΗΠΑ σχετικά με τη διευθέτηση του Κυπριακού και πως οι δραστηριότητες στο πλαίσιο του ΙΜΕΤ δεν θα επηρεάσουν τα θέματα της διευθέτησης.

«Παραμένουμε δεσμευμένοι στην επανένωση της νήσου ως διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, η οποία συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για τον λαό της Κύπρου να έχει ένα πιο ειρηνικό και ευημερούν μέλλον», είπε ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ είναι υπερήφανες για το επιτυχημένο πρόγραμμα ΙΜΕΤ σ’ όλο τον κόσμο, αλλά και με χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας και της Ελλάδας.

Κληθείς να σχολιάσει την αναφορά του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ότι στους στόχους του ΙΜΕΤ είναι η αντιμετώπιση της κακόβουλης ρωσικής και κινεζικής επιρροής, ο Μάθιου Πάλμερ είπε πως ο κ. Πομπέο μιλούσε για το ευρύτερο περιφερειακό φάσμα.

Advertisement

«Ναι, για ολόκληρη τη Μεσόγειο, αλλά εστιαζόμαστε στην Ανατολική Μεσόγειο ως περιοχή αυξημένης στρατηγικής σημασίας και στρατηγικού ανταγωνισμού».

Στο ερώτημα αν θα πρέπει να αναμένεται κάτι περισσότερο συγκεκριμένο, όπως για τα ζητήματα πώλησης όπλων, στο αμέσως επόμενο διάστημα, ο κ. Πάλμερ αφού υπενθύμισε ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει καταστήσει με προεδρικό διάταγμα υπεύθυνο για τους χειρισμούς τον υπουργό Εξωτερικών, είπε: “Προς το παρόν, συνεχίζουμε να εξετάζουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τους ισχύοντες περιορισμούς ITAR, που θα βοηθήσουν στην εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Εξετάζουμε λοιπόν τα εργαλεία. Και βλέπουμε πράγματα, αλλά δεν έχω τίποτα να ανακοινώσω σήμερα».

Κληθείς από το ΚΥΠΕ να σχολιάσει απόψεις που θέλουν τις ΗΠΑ να δείχνουν μειωμένο ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο, μέχρι του σημείο να αναθέτουν μέρος του ρόλου τους στην Τουρκία, ο Μάθιου Πάλμερ είπε πως διαφωνεί απόλυτα.

«Παραμένουμε βαθιά αφοσιωμένοι στην περιοχή και στις συνεργασίες μας στην περιοχή. Αυτή είναι μια παγκόσμια στρατηγικά σημαντική περιοχή για τις ΗΠΑ. Δεσμευόμαστε να εμβαθύνουμε και να ενισχύουμε τις εταιρικές σχέσεις ασφαλείας και τις ευρείες σχέσεις που έχουμε σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και με τους συμμάχους μας Τουρκία, Ελλάδα, Ισραήλ και άλλα κράτη στην περιοχή. Έτσι, εστιάζουμε σθεναρά στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ασφαλώς, ο γραμματέας Πομπέο έχει επισκεφθεί την περιοχή πολλές φορές και μιλάει τακτικά για αυτήν. Θα έβλεπα τη σημερινή εξέλιξη όχι ως το τέλος της ιστορίας, αλλά ένα βήμα σε ένα ευρύτερο ταξίδι», είπε.

Ερωτηθείς σχετικά, ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών είπε πως δεν έχει κάτι να ανακοινώσει σχετικά με πιθανή πρόσκληση του προέδρου Αναστασιάδη για να επισκεφθεί το Λευκό Οίκο, ενώ για το Κυπριακό είπε πως δεν υπάρχει αλλαγή στη θέση των ΗΠΑ.«Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τον υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών διάλογο που στοχεύει στο να φέρει τα μέρη μαζί για να φτάσουν σε συμφωνία για μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία», ανέφερε.

Είπε – απαντώντας σε άλλη ερώτηση για το ποιος φταίει για την έλλειψη προόδου – ότι δεν τον ενδιαφέρει σ’ αυτό το σημείο να δακτυλοδείξει κάποιον.

«Αυτό που μάλλον κάνουμε είναι να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ και του αντιπροσώπου του για να δουν που είμαστε, τον εντοπισμό κοινών σημείων και για την σύνταξη των όρων αναφοράς που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για έναν ανανεωμένο διάλογο. Θα επικεντρωθώ στη θετική φύση της αμερικανικής επιρροής σε αυτό το ζήτημα, δηλαδή να υποστηρίξουμε τα Ηνωμένα Έθνη, να υποστηρίξουμε τον Γενικό Γραμματέα, να εργαστούμε για να ενθαρρύνουμε την πρόοδο που θα έφερνε τα μέρη στο τραπέζι».

Ερωτηθείς αν το σημείο έναρξης θα είναι η πρόοδος που σημειώθηκε στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις, ο κ. Πάλμερ διευκρίνισε ότι στη φάση αυτή η προσπάθεια από μέρος της αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ εστιάζεται στην εκτίμηση του πού βρίσκονται τα μέρη, να δουν πού βρίσκεται η πολιτική κατάσταση επί του εδάφους και αν υπάρχει επαρκής κοινότητα (απόψεων) για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Ελπίζω ότι η προσπάθεια αυτή θα επιτύχει».

Στο ερώτημα του ΚΥΠΕ για τις τουρκικές προκλήσεις, αφού εξέφρασε ανησυχία για τις εξελίξεις και είπε ότι οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν στην Άγκυρα τις διαφωνίες τους και για τις γεωτρήσεις και τη συμφωνία με τη Λιβύη, που τις χαρακτήρισε μη υποβοηθητικές και αντιπαραγωγικές και «μη συμβάλλουσες  στη σταθερότητα και την ασφάλεια», πρόσθεσε:

«Υποστηρίζουμε πλήρως τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της. Πιστεύουμε ότι το διεθνές δίκαιο είναι σαφές πως νησιά όπως η Κρήτη, γενικά διαθέτουν ΑΟΖ με τον ίδιο τρόπο που κάνουν οι ηπειρωτικές χερσαίες μάζες. Ήμασταν σαφείς για τις προσδοκίες μας στα ιδιωτικά μας μηνύματα και δημόσια,  για το πώς θα περιμέναμε όλοι στην Ανατολική Μεσόγειο να συμπεριφέρονται και να υποστηρίζουν το διεθνές δίκαιο και να ενεργούν με τρόπο που να ευνοεί την ασφάλεια. Είμαστε αρκετά σαφείς στις συζητήσεις μας με τους Τούρκους εταίρους μας για τις ανησυχίες μας».

Πάντως, όταν ρωτήθηκε για τις απαντήσεις που παίρνουν από την Άγκυρα, αφού διευκρίνισε πως δεν θα μιλήσει εκ μέρους των Τούρκων, υπενθύμισε ότι η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και ερμηνεύουν διαφορετικά το Δίκαιο της Θάλασσας και τα δικαιώματα των νησιωτικών κρατών.

«Είχαμε συνομιλίες με τους Τούρκους εταίρους μας για αυτό. Γνωρίζω όμως ότι η άποψη της Τουρκίας, η αντίληψη της Τουρκίας για το νομικό πλαίσιο είναι διαφορετική από τη δική μας. είναι διαφορετική από της Κύπρου, διαφορετική από της Ελλάδας και διαφορετική από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Αυτή είναι μια από τις θεμελιώδεις υποκείμενες προκλήσεις και είναι κάτι που πρέπει να εργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε με τους φίλους, εταίρους και συμμάχους μας, προσπαθώντας να διαχειριστούμε τις τριβές και τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», κατέληξε ο Αμερικανός επίσημος.