Έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς, αναφέρθηκε σε παρουσίαση αποτελεσμάτων έρευνας κοινής γνώμης για θέματα της επικαιρότητας, την οποία διεξήγαγε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Δημοσκοπήσεων και Ερευνών Αγοράς Κύπρου (ΣΕΔΕΑΚ), την Τρίτη, στη Λευκωσία.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Έρευνας Αγοράς της ESOMAR. Η Πρόεδρος του ΣΕΔΕΑΚ, Ελένη Μαραγκού, προέβη σε ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της δημοσκόπησης στην Κύπρο. Η πρώτη δημοσκόπηση στη χώρα μας διεξήχθη τον Νοέμβριο του 1980 από το ΚΕΜΑ και διερεύνησε διάφορα θέματα που ήταν στην επικαιρότητα την περίοδο εκείνη, καθώς και την πρόθεση ψήφου σε βουλευτικές εκλογές. Η κ. Μαραγκού σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης προκάλεσαν τις αντιδράσεις κομμάτων και πολιτικών, όπως φαίνεται από την αρθρογραφία εκείνης της εποχής. Οι αντιδράσεις και η απάντηση του ΚΕΜΑ σε αυτές συνέβαλαν στη γνωστοποίηση του θεσμού της δημοσκόπησης και στην ενθάρρυνση του κοινού να εκφράζει πιο ελεύθερα τις απόψεις του σε έρευνες κοινής γνώμης, εξήγησε η Πρόεδρος του ΣΕΔΕΑΚ.

Έκτοτε, η δημοσκόπηση έχει καθιερωθεί ως το κανάλι επικοινωνίας μεταξύ του κοινού και των κέντρων λήψης αποφάσεων, υπέδειξε η κ. Μαραγκού, προσθέτοντας ότι το κοινό αποδέχεται ευρέως τις δημοσκοπήσεις και τις βλέπει ως ένα μέσο για να εκφράσει τις απόψεις και τις στάσεις του σε διάφορα θέματα και οι πολιτικοί και τα κέντρα λήψης αποφάσεων ως μέσο τροφοδοσίας που βοηθά στη λήψη αποφάσεων.

Η έρευνα του ΣΕΔΕΑΚ διεξήχθη τον Απρίλιο του 2022 παγκυπρίως με ερευνητικό δείγμα 784 άτομα, ηλικίας 18 ετών και άνω. Τα στοιχεία της έρευνας συγκεντρώθηκαν με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.

Ο βαθμός αισιοδοξίας των πολιτών – Πιο αισιόδοξες οι γυναίκες και οι νέοι άνθρωποι

Το πρώτο ερώτημα της δημοσκόπησης εξέταζε τον βαθμό αισιοδοξίας των πολιτών για το μέλλον της Κύπρου με βάση τις διεθνείς εξελίξεις. Ο μέσος όρος της αισιοδοξίας των ερωτηθέντων ήταν 2,40 (βάσει πενταβάθμιας κλίμακας, όπου το 1 σήμαινε «καθόλου αισιόδοξος/η» και το 5 «πάρα πολύ αισιόδοξος/η»).

Πιο αισιόδοξες εμφανίζονται οι γυναίκες (2,46 έναντι των ανδρών, των οποίων η αισιοδοξία φτάνει στο 2,34), ενώ οι πιο αισιόδοξες ηλικίες είναι οι 18-24 και 25-44 (2,63 και 2,50 αντιστοίχως) σε αντίθεση με τις 45-64 και 65+ (2,24 και 2,33 αντιστοίχως). Η αισιοδοξία είναι μεγαλύτερη στις επαρχίες Λευκωσίας και Πάφου (2,43 και 2,50) σε αντίθεση με τις επαρχίες Λάρνακας (2,39), Λεμεσού (2,39) και Αμμοχώστου (2,11).

Ο βαθμός ικανοποίησης από τους θεσμούς – Ικανοποίηση από ΓεΣΥ και Γενικό Ελεγκτή 

Το δεύτερο ερώτημα αφορούσε τον βαθμό ικανοποίησης των πολιτών από τους θεσμούς. Βάσει πενταβάθμιας κλίμακας, όπου το 1 σήμαινε «καθόλου ικανοποιημένος/η» και το 5 «πάρα πολύ ικανοποιημένος/η», οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι είναι περισσότερο ικανοποιημένοι από το ΓεΣΥ και τον Γενικό Ελεγκτή (3,34 και 3,25 αντιστοίχως). Ακολουθεί η δημόσια εκπαίδευση (2,58), η Εισαγγελία (2,51), η νομοθετική εξουσία/Βουλή (2,27), η εκτελεστική εξουσία/κράτος (2,26) και η δημόσια συγκοινωνία (2,20).

Ο βαθμός εμπιστοσύνης σε επαγγελματίες – Χαμηλή η εμπιστοσύνη στους πολιτικούς

Το δεύτερο ερώτημα αφορούσε τον βαθμό εμπιστοσύνης των πολιτών σε διάφορα επαγγέλματα. Βάσει πενταβάθμιας κλίμακας, όπου το 1 σήμαινε «καμία εμπιστοσύνη» και το 5 «πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη», οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι εμπιστεύονται περισσότερο τους καλλιτέχνες (3,73), τους γιατρούς (3,47), τις εταιρείες δημοσκοπήσεων (3,26), τους εκπαιδευτικούς (3,17), τους στρατιωτικούς (3,10) και τους λογιστές (3,02). Ακολουθούν οι αστυνομικοί (2,76), οι επιχειρηματίες (2,72), οι δικηγόροι (2,46), οι συντεχνιακοί (2,42) και οι πολιτικοί (1,77). 

Προεδρικές εκλογές – Το 60% έτοιμο για γυναίκα Πρόεδρο

Στο τελευταίο μέρος της δημοσκόπησης υποβλήθηκαν πέντε ερωτήματα που αφορούσαν τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν το 2023. Το πρώτο ερώτημα ήταν «Το ποιος θα εκλεγεί θα επηρεάσει τη ζωή σας τα επόμενα χρόνια ή όχι;». Το 51% απάντησε καταφατικά, το 37% αρνητικά, το 10% απάντησε «Εξαρτάται» και το 2% «Δεν γνωρίζω / δεν απαντώ».

Τα ποσοστά των θετικών απαντήσεων είναι υψηλότερα στις μικρότερες ηλικίες (63% και 55% για τα άτομα 18-24 και 25-44 αντιστοίχως), σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες ηλικίες (50% και 39% για τα άτομα 45-64 και 65+ αντιστοίχως).

Τα ποσοστά των αρνητικών απαντήσεων είναι υψηλότερα στις μεγαλύτερες ηλικίες (43% και 41% για τα άτομα 45-64 και 65+ αντιστοίχως) σε αντίθεση με τις μικρότερες ηλικίες (22% και 35% για τα άτομα 18-24 και 25-44 αντιστοίχως). 

Το δεύτερο ερώτημα ήταν «Πιστεύετε ότι οι Κύπριοι είναι έτοιμοι να δεχτούν μια γυναίκα για Πρόεδρο της χώρας;». Το 60% απάντησε καταφατικά, το 38% αρνητικά και το 2% «Δεν γνωρίζω / δεν απαντώ». Το ποσοστό των θετικών απαντήσεων είναι υψηλότερο στους άντρες σε σύγκριση με τις γυναίκες (63% και 57% αντιστοίχως). Επιπρόσθετα, οι θετικές απαντήσεις είναι περισσότερες στις μεγαλύτερες ηλικίες (64% και 73% για τα άτομα 45-64 και 65+ αντιστοίχως) σε σύγκριση με τις μικρότερες (47% και 53% για τα άτομα 18-24 και 25-44 αντιστοίχως). Οι αρνητικές απαντήσεις είναι περισσότερες στις μικρότερες ηλικίες (51% και 46% για τα άτομα 18-24 και 25-44 αντιστοίχως) σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες (32% και 25% για τα άτομα 45-64 και 65+ αντιστοίχως).

Στο ερώτημα «Για ποιους λόγους κατά την άποψή σας μια μερίδα πολιτών δεν προσέρχεται να ψηφίσει στις εκλογές;», οι ερωτηθέντες έθεσαν ως πρώτη αιτία την έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς (55%). Ως δεύτερο λόγο θεωρούν το ότι δεν πιστεύουν πως τα πράγματα θα αλλάξουν όποιος και να εκλεγεί (38%) και ως τρίτο λόγο την αδιαφορία (29%). Άλλες αιτίες είναι ότι δεν υπάρχουν υποψήφιοι που να εμπνέουν (20%) και ότι οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι από τους υποψήφιους του κόμματος που υποστηρίζουν (11%).

Στο ερώτημα πόσο επηρεάζουν τα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων τους πολίτες στην απόφασή τους να ψηφίσουν ή όχι στις προεδρικές εκλογές, οι ερωτηθέντες απάντησαν «Σε κάποιο βαθμό» (57%), «Καθόλου» (28%) και «Πολύ» (13%). Σημειώνεται ότι η επίδραση των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων στην απόφαση των πολιτών είναι μεγαλύτερη στις μικρότερες ηλικίες (65% των ατόμων ηλικίας 18-24 απάντησαν ότι επηρεάζονται «σε κάποιο βαθμό» σε σύγκριση με το 48% των ατόμων ηλικίας 65+). Οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι αυτές που δηλώνουν ότι δεν επηρεάζονται καθόλου από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων (33% και 42% για τις ηλικίες 45-64 και 65+ αντιστοίχως) σε σύγκριση με τις μικρότερες (21% και 20% για τις ηλικίες 18-24 και 25-44 αντιστοίχως). 

Τέλος, στο ερώτημα πόσο επηρεάζουν τα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων τους πολίτες ως προς τον υποψήφιο που θα ψηφίσουν, οι ερωτηθέντες απάντησαν «Σε κάποιο βαθμό» (59%), «Καθόλου» (28%) και «Πολύ» (11%). Οι μικρότερες ηλικίες δηλώνουν ότι επηρεάζονται πολύ (18% και 15% για τις ηλικίες 18-24 και 25-44 αντιστοίχως), σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες (6% και 8% για τις ηλικίες 45-64 και 65+ αντιστοίχως). Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες ηλικίες δεν επηρεάζονται καθόλου (34% για τις ηλικίες 45-64 και 65+) σε σύγκριση με τις μικρότερες (20% και 23% για τις ηλικίες 18-24 και 25-44 αντιστοίχως).

Απαντώντας σε ερώτηση, η κ. Μαραγκού ανέφερε ότι αρκετά πολιτικά κόμματα και αρκετοί υποψήφιοι για τις επικείμενες προεδρικές εκλογές ζητούν από τα μέλη του ΣΕΔΕΑΚ να διενεργήσουν δημοσκοπήσεις. Ήδη γίνονται αρκετές δημοσκοπήσεις, αλλά τα αποτελέσματά τους δεν δημοσιοποιούνται. Για να δημοσιοποιηθεί μια τέτοια έρευνα, θα πρέπει να δοθεί η έγκριση από το άτομο που παρήγγειλε την έρευνα, σημείωσε η Πρόεδρος του ΣΕΔΕΑΚ.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται -μέσω των δημοσκοπήσεων που διενεργούνται- πτώση της εμπιστοσύνης του κόσμου στους θεσμούς, υπέδειξε η κ. Μαραγκού, προσθέτοντας ότι έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία, τον στρατό και την Εκκλησία.