Την επίσημη έναρξη των εργασιών του πλωτού τουρκικού γεωτρύπανου Αbdulhamid Han αναμένεται να κηρύξει σήμερα από το λιμάνι Τάσουτζου της Μερσίνης, ο τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αξιοποιώντας τον απόπλου του, για να στείλει ένα διπλό μήνυμα αφενός στο εσωτερικό ακροατήριο αφετέρου στην ελληνοκυπριακή πλευρά και τη διεθνή κοινότητα ότι η Τουρκία δεν σκοπεύει να παραιτηθεί από τις παράνομες διεκδικήσεις της εντός της ελληνικής και κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Ο Τούρκος ηγέτης φρόντισε άλλωστε να θέσει ξεκάθαρα το παραπάνω πλαίσιο σε χθεσινές του δηλώσεις, επιβεβαιώνοντας από τη μια πως το γεωτρύπανο θα ξεκινήσει την αποστολή του σήμερα και από την άλλη τονίζοντας ότι η χώρα του δεν θα επιτρέψει καμία «συναλλαγή σε χώρο της δικαιοδοσίας της, χωρίς τη συμμετοχή της». Όπως ανέφερε ο Ταγίπ Ερντογάν, η ανακάλυψη φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα ήταν το πρώτο αποτέλεσμα των επίμονων τουρκικών προσπαθειών. «Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε επιτρέψει να γίνουν συναλλαγές στους χώρους δικαιοδοσίας μας χωρίς τη συμμετοχή μας, και δεν θα το κάνουμε στο μέλλον» επισήμανε χαρακτηριστικά ο τούρκος Πρόεδρος.

Προκειμένου μάλιστα να μη χαλάσει στο παραμικρό η σχετική φιέστα που πρόκειται να στηθεί στο λιμάνι, παρουσία ενός σημαντικού αριθμού τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων και με φόντο το μήκους 238 μέτρων πλοίο, η Άγκυρα μέχρι και αργά χθες βράδυ είχε αποφύγει να εκδώσει Navtex μέσω της οποίας θα δεσμεύονταν η περιοχή που σκοπεύει να κινηθεί το Αbdulhamid Han.

Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός έχει καθαρά επικοινωνιακές προεκτάσεις και εντάσσεται στην προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης να μη χαθεί το στοιχείο της… έκπληξης, αφού μία τέτοια ενέργεια θα στερούσε τη δυνατότητα στον τούρκο Πρόεδρο να αποκαλύψει ο ίδιος την θαλάσσια περιοχή που θα δραστηριοποιηθεί το γεωτρύπανο.

Ακόμη πιο επιθετικός σε σχέση με τις παραπάνω αναφορές του Τ. Ερντογάν, εμφανίστηκε πάντως ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Ομέρ Τσελίκ, υποστηρίζοντας χθες πως το Αbdulhamid Han λειτουργεί υπέρ των συμφερόντων όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά και του ψευδοκράτους. «Πρόκειται για βήματα που γίνονται με αποφασιστικότητα και δύναμη για την προστασία των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και της “ΤΔΒΚ”. Γιατί υπάρχουν πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε σημεία που βρήκαν αυτά τα πλοία κάτω από τη θάλασσα και το υπέδαφος, που είναι ο πλούτος του έθνους μας. Θα χρησιμοποιήσουμε αυτές τις τεχνολογίες για να τα εξορύξουμε και να τα θέσουμε στην υπηρεσία των πολιτών μας», ανέφερε ο Τσελίκ.

Με πλήρωμα 200 ατόμων, και δυνατότητα να πραγματοποιεί εξορύξεις σε μεγάλα βάθη, το 4ο γεωτρύπανο της Τουρκίας, το νεότερο και ισχυρότερο του στόλου της, αναμένεται να εξυπηρετήσει την προπαγάνδα της Άγκυρας στην προσπάθειά της να εμφανιστεί ως βασικός και αδιαμφισβήτητος παίκτης στον τομέα της εξόρυξης υδρογονανθράκων συνολικά στην Ν.Α. Μεσόγειο. Έχοντας αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα, τόσο ως προς την πρόσληψη τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού για την στελέχωσή του, όσο και στην εξεύρεση των κατάλληλων συνοδευτικών πλοίων, το Αbdulhamid Han καθυστέρησε την έξοδό του στη Μεσόγειο για περισσότερο από ένα μήνα.

Να σημειώσουμε πως το γεωτρύπανο έφτασε στη Μερσίνη μόλις τον περασμένο Μάιο έχοντας αποπλεύσει από το λιμάνι Όκπο της Νότιας Κορέας, με την αρχική ονομασία Cobalt Explorer. Μία από τις πρώτες εργασίες που έκαναν οι τούρκοι κατά τον ελλιμενισμό του ήταν να του αλλάξουν χρώμα. Από γαλάζιο και μπλε που ήταν αρχικά, το έβαψαν εξ ολοκλήρου με λευκό και κόκκινο χρώμα, ζωγραφίζοντας παράλληλα στα πλαϊνά του μία τεράστια τουρκική σημαία. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλευρό του γεωτρύπανου θα βρεθούν τουλάχιστον δύο συνοδευτικά σκάφη, περισσότερα από 3 πολεμικά πλοία, ένα υποβρύχιο, αλλά και με ένα Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος Μπαϊρακτάρ ΤΒ2 το οποίο θα επιτηρεί το χώρο από αέρος.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, από την θαλάσσια περιοχή πού θα επιλέξει να κινηθεί το γεωτρύπανο θα φανεί και το πλαίσιο των προθέσεων του Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με την οξύτητα της αντιπαράθεσης και το βαθμό έντασης που θέλει να καλλιεργήσει η Άγκυρα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ελληνική αντίδραση

Την ίδια στιγμή, η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να τηρεί στάση ψυχραιμίας αλλά και αναμονής, αποφεύγοντας μεν να παίξει το παιχνίδι των Τούρκων μέσω μίας κλιμάκωσης της ρητορικής της ενόψει της εξόδου του Αbdulhamid Han, διατηρώντας ωστόσο σε υψηλό επίπεδο την ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων και ιδιαίτερα του Πολεμικού Ναυτικού. Ήδη ένα μεγάλο μέρος του στόλου βρίσκεται εκτός Ναυστάθμου, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ιδιαίτερες εντολές έχουν δοθεί προς τα υποβρύχια και κυρίως στα σύγχρονα type-214 «Παπανικολής» τα οποία κινούνται με πλήρη φόρτο μάχης στις περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ όπου πιθανολογείται, σε ένα υψηλής έντασης σενάριο, πως θα επέλεγε να κινηθεί το Αbdulhamid Han. Στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας άλλωστε τις τελευταίες ημέρες έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές συσκέψεις με αντικείμενο την εξέταση των σεναρίων αλλά και την επιχειρησιακή αντίδραση της χώρας μας επί του πεδίου, εφόσον το τουρκικό γεωτρύπανο και τα σκάφη της συνοδείας του επιλέξουν να κινηθούν εντός της ελληνικής ΑΟΖ, νότια της Κρήτης ή νότια των Δωδεκανήσων.

Το γεγονός εξάλλου ότι το συγκεκριμένο πλοίο, δεν πραγματοποιεί απλά έρευνες αλλά φέρει επάνω του τρυπάνι, αποτελεί από μόνο του μία κλιμάκωση σε βάρος της χώρας μας από την πλευρά της Τουρκίας. Επί της ουσίας το Αbdulhamid Han έρχεται σαν συνέχεια των ερευνών που πραγματοποίησε πριν από δύο χρόνια το Oruc Reis στην περιοχή, όταν επί τρεις και πλέον μήνες κινούνταν εντός της ελληνικής ΑΟΖ από την Ρόδο και την Κάρπαθο μέχρι το σύμπλεγμα της Μεγίστης, φθάνοντας τότε την Ελλάδα και την Τουρκία στα όρια της θερμής αντιπαράθεσης. Προ ολίγων ημερών, πάντως, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν είχε παρομοιάσει το Αbdulhamid Han με το Oruc Reis, σε μια αναφορά αρκούντως προκλητική για την Ελλάδα και την Κύπρο, δεδομένης της παραπομπής στο θερμό καλοκαίρι του 2020 «Το πιθανότερο είναι πως το τουρκικό γεωτρύπανο θα κινηθεί δυτικά και νότια της Κύπρου. Θεωρητικά το συγκεκριμένο είναι τρυπάνι οπότε θα πρέπει να κινηθεί κάπου όπου ήδη έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα. Μιλάμε για κίνηση εντυπωσιασμού. Εκτιμούμε πως δεν θα πάει στα άκρα, αλλά από την άλλη το ταξίδι του δεν θα είναι και εντελώς ανώδυνο από τη στιγμή που αρκετοί τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν δώσει τόσο μεγάλες διαστάσεις στο θέμα» επισημαίνουν σχετικά επιτελείς του ΥΠΕΘΑ.

Συμμαχικές ασκήσεις

Να προσθέσουμε πως η χώρα μας, έχει παράλληλα κινητοποιήσει και τις στενές συμμαχίες που έχει χτίσει στην περιοχή με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, ενώ για τις τουρκικές κινήσεις έχει ενημερώσει αρμοδίως τόσο τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και τη Γαλλία, με βάση και τις σχετικές αμυντικές συμφωνίες που έχουμε συνάψει τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με το Παρίσι. Ευθύς εξαρχής άλλωστε το τουρκικό γεωτρύπανο βρέθηκε στο μικροσκόπιο ισραηλινών αλλά και γαλλικών δορυφόρων οι οποίοι σε πραγματικό χρόνο μετέδιδαν εικόνα και πληροφορίες στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ιδιαίτερα η συνεισφορά του Ισραήλ, όχι μόνο σε επίπεδο πληροφοριών αλλά και σε επίπεδο επιχειρήσεων, χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντική από ελληνικής πλευράς, κάτι που επιβεβαιώθηκε και από την άδεια που παραχώρησε η χώρα μας στο Τελ Αβίβ να διεξάγει στρατιωτικές ασκήσεις από τις 26 Ιουλίου έως τις 5 Αυγούστου σε περιοχές νοτίως της Κρήτης, οι οποίες συμπίπτουν με το παράνομο τουρκο-λυβικό μνημόνιο. Ασκήσεις οι οποίες θεωρήθηκαν ως μήνυμα αμφισβήτησης των τουρκικών ανυπόστατων διεκδικήσεων επί της ελληνικής ΑΟΖ. Παράλληλα, συνεχείς είναι οι κοινές ασκήσεις που πραγματοποιεί η χώρα μας και με τις δυνάμεις τις Αιγύπτου, των ΗΠΑ αλλά και της Γαλλίας που επιχειρούν στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α Μεσογείου.

Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας βορειοδυτικά της Κρήτης πραγματοποιήθηκε ελληνοαμερικανική άσκηση με τη συμμετοχή 2 αεροσκαφών F-16 Block 52+ Advanced της Πολεμικής Αεροπορίας και 4 μαχητικών F-18 που ανήκουν στη δύναμη του Αεροπλανοφόρου USS HARRY S. TRUMAN των ΗΠΑ, το οποίο τις τελευταίες ημέρες πλέει στην περιοχή. Ταυτόχρονα πριν από μία εβδομάδα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή νοτιοανατολικά της Καρπάθου 2 ελληνικά F-16 πραγματοποίησαν σενάρια αντιαεροπορικής άμυνας, με τη συμμετοχή της Γαλλικής Φρεγάτας FS PROVENCE. Την ίδια ώρα εξακολουθεί και παραμένει σε ισχύ η ΝΟΤΑΜ Α1781/22, με βάση την οποία οι ελληνικές αρμόδιες υπηρεσίες δέσμευσαν από τις 21 Ιουνίου μέχρι και τις 7 Σεπτεμβρίου πέντε περιοχές του Αιγαίου για ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας. Να επισημάνουμε πως σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, το τουρκικό γεωτρύπανο θα κατευθυνθεί στην κυπριακή ΑΟΖ, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται να κινηθεί και σε περιοχές της Ν.Α Μεσογείου οι οποίες είτε θα βρίσκονται εντελώς εκτός, είτε στα όρια της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.