Πώς μπορεί να μπει ένα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα που επιχειρούν να απαντήσουν αναλυτές σε όλο τον κόσμο έτσι ώστε να τερματιστεί η φρίκη που έχει προκληθεί μετά τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου.

Ο επικεφαλής του τομέα Πολιτικής και επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και Κοινωνιολογίας του NUI Galway, Δρ Μπρένταν Φλιν επιχειρεί να προσεγγίσει σε άρθρο του τα πιθανότερα σενάρια για το τέλος του πολέμου με βάση προηγούμενες πολεμικές συγκρούσεις.

Πώς έληξε ο δεύτερος πόλεμος στη Γεωργία το 2008

Αρχικά, ο πανεπιστημιακός καθηγητής αναφέρεται στον δεύτερο πόλεμο (ο πρώτος ήταν απέναντι στην Τσετσενία το 2000)  που είχε διεξάγει η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, στη Γεωργία το 2008. Τότε ο πόλεμος κράτησε λίγες ημέρες (7-12 Αυγούστου).

Σε αντίθεση με τον σημερινό πόλεμο στην Ουκρανία, οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν να ισχυριστούν, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, ότι απαντούσαν σε μια γεωργιανή επίθεση, αναφέρει ο καθηγητής.

Οι ρωσικές δυνάμεις προέλασαν γρήγορα και ήταν έτοιμες να πολιορκήσουν την Τιφλίδα. Φοβούμενος το αναπόφευκτο λουτρό αίματος, στις 12 Αυγούστου, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί κατάφερε να εξασφαλίσει κατάπαυση του πυρός μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν και οι βασικές γραμμές μιας ειρηνευτικής συμφωνίας διαμορφώθηκαν τις επόμενες ημέρες.

Η ουσία ήταν ότι οι ρωσικές δυνάμεις συμφώνησαν να επιστρέψουν στις αρχικές τους θέσεις, οι αιχμάλωτοι ανταλλάχθηκαν και η Γεωργία συμφώνησε ότι θα παραιτηθεί από τη χρήση βίας για την επίλυση του καθεστώτος των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αποσχιστικών περιοχών στη Γεωργία.

Στην πραγματικότητα, αυτοί οι ρωσικοί θύλακες στρατιωτικοποιήθηκαν ακόμη περισσότερο με την παρουσία του ρωσικού στρατού. Η Γεωργία τους έχασε για το ορατό μέλλον.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο Πούτιν δεν απαίτησε επίσημα από τη Γεωργία να αποσύρει την αίτησή της για ένταξη στο ΝΑΤΟ ή την ΕΕ στο πλαίσιο της κατάπαυσης του πυρός, σημειώνει ο Φλιν. Στην πράξη, ωστόσο, η αίτηση της Γεωργίας για πλήρη ένταξη και στις δύο Συμμαχίες μπήκε στον «πάγο» από τα δυτικά κράτη, ιδίως καθώς θεωρήθηκε ότι ο ηγέτης της χώρας Μιχαΐλ Σαακασβίλι είχε ενεργήσει τόσο απερίσκεπτα.

Ωστόσο, σήμερα η Γεωργία είναι σαφώς μια χώρα με δυτικό προσανατολισμό και έχει μια ισχυρή εταιρική σχέση με το ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της κοινής στρατιωτικής εκπαίδευσης, όπως ακριβώς και η Ουκρανία.

Υπάρχει επίσης συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ και πιο χαλαροί κανόνες για τις βίζες. Φαίνεται πολύ απίθανο ο πόλεμος στην Ουκρανία να τελειώσει με αυτό το αποτέλεσμα. Ο Μακρόν έχει μιλήσει αρκετές φορές με τον Πούτιν και έχει να επιδείξει ελάχιστα πράγματα, τονίζει ο Φλιν.

Η «ανοησία» του Πούτιν στην Ουκρανία που πήγε τρομερά στραβά

Ο Φλιν χαρακτηρίζει ως ανοησία την επιλογή του Πούτιν να ξεκινήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σε αντίθεση με τον πόλεμο στη Γεωργία, η εισβολή στην Ουκρανία είναι μια πιο ανόητη και ανοιχτή στρατιωτική επιχείρηση, που πήγε τρομερά στραβά για τον Πούτιν. Καμία γρήγορη νίκη ή αποχώρηση δεν είναι προφανής, εξηγεί ο πανεπιστημιακός.

Ο Πούτιν, επομένως, χρειάζεται μια απτή στρατιωτική νίκη προτού συμφωνήσει σε οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός, και μπορεί επίσης να έχει ελάχιστους γεωγραφικούς στόχους, κυρίως το λιμάνι της Οδησσού ή την κατάληψη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους των ακτών, που θα του επέτρεπαν να στραγγαλίσει οικονομικά την Ουκρανία.

Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Πούτιν έχει ως εκ τούτου παραιτηθεί από έναν αργό αιματηρό πόλεμο φθοράς που θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες. Η ρωσική πολιορκία του Γκρόζνι το 1999-2000 διήρκεσε τέσσερις μήνες, ενώ η πολιορκία στο Χαλέπι που υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία παρατάθηκε από τα μέσα του καλοκαιριού έως τον Δεκέμβριο του 2016. Το Κίεβο, το Χάρκοβο και η Οδησσός μπορεί να είναι πεδία μάχης για εβδομάδες, αν όχι μήνες ακόμη.

Επιπλέον, γιατί να συμβιβαστεί ο Πούτιν με μια συμφωνία που απλώς θα τον επαναφέρει στη θέση που είχε πριν από την εισβολή – προσάρτηση της Κριμαίας και «έλεγχο» των θυλάκων – μαριονετών του Ντονμπάς, αναρωτιέται ο Φλιν; Δεν υπάρχει περίπτωση να είναι τόσο «γενναιόδωρος» όσο ήταν με τη Γεωργία το 2008.

Ωστόσο, αν οι Ουκρανοί καταφέρουν να αντέξουν στρατιωτικά, ή ενδεχομένως με μεγαλύτερη δυτική υποστήριξη, αν προκαλέσουν σημαντικές ανατροπές στις δυνάμεις του Πούτιν, τότε όποιος κι αν ηγηθεί της Ρωσίας μέχρι το φθινόπωρο μπορεί απλώς να αναγκαστεί να δεχτεί μια εκεχειρία τύπου Γεωργίας, η οποία θα σηματοδοτήσει την επιστροφή σε κάτι σαν το status quo πριν από την εισβολή.

Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία είναι τόσο σημαντική. Η διαπραγμάτευση με τον Πούτιν από μια θέση στρατιωτικής αδυναμίας ή ισχύος θα έχει άμεση σχέση με το είδος της Ουκρανίας που θα προκύψει.