Του Γιώργου Πυρίσιη 

Καμπανάκι για τη συνεχιζόμενη φθίνουσα πορεία της παραγωγικότητας της κυπριακής οικονομίας κρούει το Κέντρο Παραγωγικότητας της Κύπρου (ΚΕΠΑ) αφού με βάση ανανεωμένα στοιχεία του Κέντρου η πορεία της παραγωγικότητας είναι πτωτική παρά την ανάκαμψη του κυπριακού ΑΕΠ. Το ΚΕΠΑ προχωρεί ένα βήμα παρακάτω και χαρακτηρίζει αυτή την ανάκαμψη ως εφήμερη αφού προέρχεται από την αύξηση στον τουριστικό τομέα ως αποτέλεσμα της γεωπολιτικής αστάθειας στην περιοχή αλλά και στις πολιτογραφήσεις που οδηγούν στην αύξηση του οικοδομικού τομέα.  Παράλληλα, το Κέντρο Παραγωγικότητας τονίζει πως η δομή του κυπριακού ΑΕΠ είναι προβληματική για τη βιωσιμότητα της κυπριακής οικονομίας αφού ως επί το πλείστο βασίζεται στη δημόσια και ιδιωτική κατανάλωση (84,4% συγκριτικά με 76,4% που είναι ο μέσος όρος της Ε.Ε) ενώ οι ακαθάριστες κεφαλαιουχικές επενδύσεις στην Κύπρο είναι επίσης χαμηλές και φτάνουν το 2017 το 16,34% συγκριτικά με 20,1% που είναι στην Ε.Ε ενώ οι καθαρές εξαγωγές αποτελούν μόλις το 0,78% του κυπριακού ΑΕΠ.

ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑΣύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat τα οποία επικαλείται το ΚΕΠΑ η Παραγωγικότητα Εργασίας (ΠΕ) της Κύπρου, μετρούμενη τόσο ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο όσο και ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας, ως ποσοστό του μέσου όρου των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), παρουσιάζει φθίνουσα πορεία, με την πρώτη απότομη πτώση το 2010.  H Παραγωγικότητα Εργασίας της Κύπρου μετρούμενη ως ΑΕΠ ανά απασχολούμενο ανερχόταν στο 95,2% του μέσου όρου της ΕΕ το 2009 και μειώθηκε στο 83,7% το 2016, ενώ η Παραγωγικότητα Εργασίας της Κύπρου μετρούμενη ως ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας ανερχόταν στο 84,4 του μέσου όρου της ΕΕ το 2009 και έπεσε στο 76,6% το 2016. Με της τιμές αυτές η Κύπρος κατατάσσεται το 2016 στη 15η και 16η θέση αντίστοιχα μεταξύ των 28 χωρών μελών της ΕΕ.

ΡΥΘΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

O ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ΠΕ της Κύπρου για το 2016 (-0,1% σύμφωνα με τον δείκτη ΑΕΠ ανά απασχολούμενο και 0,2% σύμφωνα με το δείκτη ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας) είναι χαμηλότερος του μέσου όρου των χωρών μελών της ΕΕ που είναι 0,7% σύμφωνα με τον δείκτη ΑΕΠ ανά απασχολούμενο και 0,6% σύμφωνα με το δείκτη ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας. «Με το δεδομένο αυτό, η φθίνουσα πορεία της ΠΕ της Κύπρου σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ θα συνεχιστεί. Η πορεία αυτή διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, εμποδίζει την ανάπτυξη και, μακροπρόθεσμα, απειλεί το βιοτικό επίπεδο και την κοινωνική συνοχή», αναφέρει στην έκθεση του το ΚΕΠΑ. Να σημειώσουμε πως η Κύπρος κατέχει σήμερα την 64η θέση μεταξύ 137 χωρών σύμφωνα με το Διεθνή Δείκτη Ανταγωνιστικότητας 2017 – 2018 παρουσιάζοντας βελτίωση από την 83η θέση μεταξύ 138 χωρών που κατείχε πέρυσι παραμένοντας της σε χαμηλότερη θέση από αυτή που κατείχε το 2012 (58η θέση μεταξύ 144 χωρών).

ΤΟΜΕΙΣΗ μεταβολή της ΠΕ προέρχεται από αύξηση του ΑΕΠ (κατά 3%) με ταυτόχρονη της αύξηση της απασχόλησης, κατά 3,2% τόσο σε αριθμό απασχολουμένων όσο και σε ώρες εργασίας 8. Οι τομείς των Ξενοδοχείων & Εστιατορίων, των Κατασκευών και των Μεταποιητικών Βιομηχανιών, παρουσίασαν θετική μεταβολή στην ΠΕ αφού παρουσίασαν αύξηση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της (ΑΠΑ) με ταυτόχρονη αύξηση της απασχόλησης σε μικρότερο ποσοστό. Ο Τομέας των Χρηματοπιστωτικών και Ασφαλιστικών Δραστηριοτήτων παρουσίασε αρνητική μεταβολή στην ΠΕ, η οποία οφείλεται στη μείωση της ΑΠΑ με ταυτόχρονη αύξηση της απασχόλησης.

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣΤο ΚΕΠΑ στην έκθεση του επισημαίνει πως η ΠΕ είναι ο πιο ευρέως διαδεδομένος δείκτης παραγωγικότητας και εκφράζει το αποτέλεσμα ενός συστήματος σε σχέση με το απασχολούμενο ανθρώπινο δυναμικό, μετρημένο ως αριθμός ατόμων ή ώρες εργασίας. Η ΠΕ δεν εκφράζει μόνο την προσπάθεια του ανθρώπινου δυναμικού, ούτε μπορεί το επίπεδο της παραγωγικότητας εργασίας να θεωρηθεί ψηλό ή χαμηλό εξ υπαιτιότητας και μόνο των εργαζομένων. Η ΠΕ αντικατοπτρίζει τη συνολική επίδραση πολλών παραγόντων στο αποτέλεσμα, όπως η καινοτομία, οι υποδομές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, το μακροοικονομικό περιβάλλον, η τεχνολογία, το ανθρώπινο κεφάλαιο (εκπαίδευση και κατάρτιση), οι διευθυντικές πρακτικές, η επιχειρηματικότητα.