Αντιμέτωπoς με ένα κοκτέιλ προκλήσεων που οδηγούν σε ριζικές αλλαγές βρίσκεται ο παγκόσμιος και ο κυπριακός τραπεζικός τομέας, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο τραπεζικός εμπειρογνώμονας Κρις Ντέιβις, υπογραμμίζοντας πως η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας των τραπεζικών ιδρυμάτων πάει χέρι-χέρι με την επένδυση στην τεχνολογία, την προσφορά εξατομικευμένων υπηρεσιών στον πελάτη, την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και την εξεύρεση νέων πηγών εσόδων.

O κ. Ντέιβις, διευθύνοντας σύμβουλος της Kyndryl Ιρλανδίας, και εμπειρογνώμονας σε θέματα τεχνολογίας στον τραπεζικό τομέα, βρέθηκε στην Κύπρο ως κύριος ομιλητής στην Ετήσια Συνέλευση του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου την περασμένη Τρίτη.

Με αφορμή την παρουσία του στην Κύπρο, ο κ. Ντέιβις απάντησε σε ερωτήσεις του ΚΥΠΕ αναφορικά με την εικόνα του τραπεζικού τομέα τα επόμενα χρόνια.

Όπως όλοι οι τομείς, είπε, έτσι και ο τραπεζικός ανταποκρίνεται επί του παρόντος σε σημαντικές παγκόσμιες προκλήσεις οι οποίες θα τον διαμορφώσουν και θα τον αλλάξουν ριζικά. Υπάρχουν έξι βασικοί άξονες που καθοδηγούν το εξελισσόμενο τραπεζικό τοπίο: Οι απαιτήσεις των πελατών, η οικονομία, οι κανονισμοί, η τεχνολογία, οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διακυβερνητικές απαιτήσεις (ESG) – βιωσιμότητα, οι αλλαγές στο εργατικό δυναμικό.

Επεσήμανε πως από τις μεγα-τάσεις που παρατηρούνται στον τραπεζικό τομέα είναι η μετάβαση από τις μεγάλες καθολικές τράπεζες προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ενσωματώνουν τις ικανότητές τους στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε εμπειρικά ταξίδια πελατών από άκρο σε άκρο.

«Μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι οι ημέρες κατά τις οποίες οι τράπεζες μπορούσαν να κατέχουν αποκλειστικά το end-to-end customer journey μειώνονται ραγδαία», τόνισε.

Σύμφωνα με τον κ. Ντέιβις, η μεγάλη εξάρτηση των τραπεζών από την τεχνολογία μπορεί μόνο να αυξηθεί, τα τραπεζικά υποκαστήματα μειώνονται με ταχείς ρυθμούς, η χρήση των μετρητών συρρικνώνεται με ταχύτητα, με τον ρυθμό να επιταχύνεται μετά την πανδημία της  COVID-19.

“Ως εκ τούτου, η ανθεκτικότητα στο λειτουργικό τους μοντέλο αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας για τις τράπεζες και είναι ένας παράγοντας στον οποίο οι ρυθμιστικές Αρχές, σε όλο τον κόσμο, δίνουν προτεραιότητα”, είπε, υπενθυμίζοντας τον ευρωπαϊκό κανονισμό DORA και τον αντίστοιχο στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη λειτουργική ανθεκτικότητα.

Ταυτόχρονα, ο κ. Ντέιβις, πρόσθεσε πως οι τράπεζες θα πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση του μεγάλου ζητήματος της κλιματικής αλλαγής, αγγίζοντας σωρεία θεμάτων, από τη διαχείριση του δικού τους αποτυπώματος άνθρακα έως τη διασφάλιση ότι χορηγούν ενεργά επιχειρήσεις καθαρής ενέργειας. «Αυτό θα αποτελέσει μείζον θέμα για την επόμενη δεκαετία», συμπλήρωσε.

Στο ρυθμιστικό πεδίο, ο κ. Ντέιβις σημείωσε ότι υπάρχει μια τάση για προσπάθεια ελάφρυνσης των απαιτήσεων, ειδικά όσον αφορά τα κεφάλαια, προκειμένου να αυξηθεί ο ανταγωνισμός και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα, αλλά αυτό βρίσκεται υπό αναθεώρηση μετά την πρόσφατη τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ και την κατάρρευση περιφερειακών τραπεζών.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Ο κ. Ντέιβις σημείωσε, ωστόσο, ότι κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τον «ελέφαντα στο δωμάτιο», που αφορά την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης.

«Ενώ βλέπουμε νέες επιχειρήσεις να εμφανίζονται με βάση αυτή τη νέα τεχνολογία και πιλοτικά να μεταμορφώνουν τις υπηρεσίες των FinTechs και άλλων τραπεζών, είναι σημαντικό οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης να ενσωματώνονται στην στρατηγική δεδομένων του οργανισμού και να χρησιμοποιούνται με προσοχή.  Με τη μεγάλη δύναμη έρχεται και η μεγάλη ευθύνη. Ως εκ τούτου, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτή η τεχνολογία – και η τεχνητή νοημοσύνη γενικά – είναι ηθική και εξηγήσιμη/κατανοητή”, είπε.

Παρελθόν οι τράπεζες που προσφέρουν πλήρες φάσμα υπηρεσιών

Όσον αφορά το επόμενο βήμα της μετεξέλιξης των τραπεζών, ο κ. Ντέιβις θεωρεί πως οι παγκόσμιες τράπεζες που παρέχουν πλήρες φάσμα υπηρεσιών θα αποτελέσουν παρελθόν, με την εξειδικευση και τις στοχευμένες συνεργασίες να αυξάνονται.

Έφερε ως παράδειγμα τη συνεργασία της Apple με την Goldman Sachs στις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της οποίας η Apple μπορεί να χρησιμοποιήσει τον τεράστιο ισολογισμό της με εξαιρετικό αποτέλεσμα, αξιοποιώντας την τραπεζική άδεια και τις δυνατότητες της Goldman Sachs. Η Apple, εξήγησε, δεν χρειάζεται να δημιουργήσει τις δικές της λειτουργίες τραπεζικής συμμόρφωσης κ.λ.π. και επικεντρώνεται σε αυτό που κάνει καλύτερα, ενώ ομοίως, η Goldman Sachs μπορεί να παρέχει υπηρεσίες σε πελάτες που δεν θα μπορούσε διαφορετικά να προσεγγίσει.

Παράλληλα, ο κ. Ντέιβις ανέδειξε τις συνεχιζόμενες αλλαγές στα δίκτυα των τραπεζικών καταστημάτων, λέγοντας πως στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πιλοτικό πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου 10 από τις μεγαλύτερες τράπεζες ανοίγουν κοινόχρηστα τραπεζικά σημεία συναλλαγών, τα οποία παρέχουν διευκολύνσεις διαχείρισης μετρητών και επιταγών για καταναλωτές και επιχειρηματικούς πελάτες, καθώς και ορισμένες δραστηριότητες υποστήριξης πωλήσεων. Όπως πρόσθεσε, στις αρχές του 2023, συμφωνήθηκε ότι αυτά τα καταστήματα θα μεταβούν από πιλοτική σε πλήρη λειτουργία και ότι θα δημιουργηθούν περισσότερα από 100 σημεία πώλησης.

Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα στην Κύπρο και τα βήματα που χρειάζονται να γίνουν, ο κ. Ντέιβις είπε πως τα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναγνωρίζουν τη σημασία της εμπειρίας του πελάτη και παρακολουθούμε τις προσπάθειες για βελτίωσή της, δίνοντας προτεραιότητα στην ψηφιακή εμπειρία των πελατών και αξιοποιώντας την ανάλυση δεδομένων ως στρατηγικές προτεραιότητες.

Σημείωσε πως βάσει της μελέτης, που εκπόνησε η ΕΥ για λογαριασμό του Συνδέσμου Κυπριακών Τραπεζών “The Future of Banking in Cyprus”, οι κυπριακές τράπεζες έχουν δαπανήσει συνολικά πάνω από 230 εκατομμύρια ευρώ για προγράμματα τεχνολογίας και ψηφιακού μετασχηματισμού τα τελευταία τρία χρόνια. Επεσήμανε ακόμη ότι οι κυπριακές τράπεζες μετασχηματίζουν σταδιακά τη βάση κόστους τους μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2013 και πιο πρόσφατα την πανδημία COVID-19, εστιάζοντας στη βελτιστοποίηση των δικτύων και των διαδικασιών των καταστημάτων τους και στη μείωση του κόστους προσωπικού.

Σύμφωνα με τον κ. Ντέιβις, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, οι κυπριακές τράπεζες εργάζονται για αντιμετωπίσουν τη διαταραχή που επιφέρει στο λειτουργικό τους μοντέλο η έλευση των ψηφιακών τραπεζών, τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος (ΕΜΙ), τα οποία με βάση στοιχεία έχουν κατακτήσει μεταξύ 4%  και 8% των τραπεζικών εσόδων στην ευρωζώνη. Όπως είπε, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για την Κύπρο «τα στελέχη των τραπεζών αναγνωρίζουν ότι ο ανταγωνισμός από τις fintechs είναι υπαρκτός».

«Έχοντας όλα αυτά κατά νου, οι τράπεζες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, κάνουν μεγαλύτερα ή μικρότερα βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να καλύψουν», συνέχισε.

Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Ντέιβις ανέδειξε πέντε πυλώνες στρατηγικής, προκειμένου οι τράπεζες θα μπορέσουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητά τους εν μέσω του ραγδαία εξελισσόμενου τραπεζικού τοπίου.

Πρόκειται για την επένδυση στην τεχνολογία και την ψηφιακή υποδομή για να προσφέρουν σύγχρονες τραπεζικές υπηρεσίες και να βελτιώσουν την εμπειρία των πελατών, την ενίσχυση των πρωτοκόλλων κυβερνοασφάλειας για την προστασία των δεδομένων των πελατών, την πρόληψη της απάτης και την προστασία από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, την επικέντρωση στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των πελατών, προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες, προσαρμοσμένες χρηματοοικονομικές λύσεις και αποτελεσματική υποστήριξη πελατών, την εξερεύνηση νέων πηγών εσόδων και την προσέλκυση διατήρηση κορυφαίων ταλέντων με εξειδίκευση στην ψηφιακή τραπεζική, την κυβερνοασφάλεια, τη διαχείριση κινδύνων και τις αναδυόμενες τεχνολογίες.