Στην εισήγηση προς τον Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου να τερματίσει την παραγωγή αιγοπρόβειου χαλλουμιού ώστε να αυξηθεί στο 20% η ποσόστωση του αιγοπρόβειου γάλακτος στο μικτό χαλλούμι, προέβη την Πέμπτη το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο Σύνδεσμος σε διάσκεψη Τύπου, κατά την οποία παρουσιάστηκαν οι διαχρονικές θέσεις του Συνδέσμου αναφορικά με την παραγωγή και την εμπορία του Χαλλουμιού.

«Δεν υπάρχει πλεόνασμα γάλακτος, ούτε υπάρχει η αιτιολογία για να αυξηθεί η ποσόστωση» του αιγοπρόβειου γάλακτος στο χαλλούμι ΠΟΠ, είπε ο κ. Κωνσταντίνου, απαντώντας σε ερώτηση αν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην παραγωγή χαλλουμιού σε περίπτωση αύξησης της ποσόστωσης του αιγοπρόβειου γάλακτος από 10% που είναι σήμερα στο 20%.

Ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι σε έκτακτη συνάντηση το πρωί της Πέμπτης στο Υπουργείο Εμπορίου όπου με την παρουσία του Υπουργείου Γεωργίας μας λέχθηκε κάτι τέτοιο, προσθέτοντας ότι «μας ανέφεραν προφορικά κάποια στοιχεία σε ό,τι αφορά την παραγωγή του αιγοπρόβειου γάλακτος το 2022».

«Αυτό που μας λέχθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας είναι να μην παράξουμε ξανά αιγοπρόβειο χαλλούμι – να καταργήσουμε το αιγοπροβειο χαλλούμι – τους επόμενους μήνες για να μπορέσουμε να αυξήσουμε το ποσοστό (αιγοπρόβειου γάλακτος στο 20%) στο μικτό χαλλούμι», είπε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, ο οποίος διερωτήθηκε κατά πόσον ο Κύπριος καταναλωτής θα σταματήσει να καταναλώνει το χαλλούμι που είναι συνηθισμένος να καταναλώνει «για να βάζουμε μεγαλύτερο ποσοστό (αιγοπρόβειου γάλακτος) στο (μικτό) χαλλούμι που εξάγουμε».

«Υπάρχουν μέλη του Συνδέσμου που παράγουν μόνο αιγοπρόβειο χαλλούμι», ανέφερε και πρόσθεσε ότι αυτά τα μέλη «πρέπει να κλείσουν και να μην παράξουν ξανά χαλλούμι», ούτως ώστε όλη η παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος να μεταφέρεται στα υπόλοιπα είδη χαλλουμιού «για να αυξηθεί η ποσόστωση».

Ανέφερε ότι το Υπουργείο Γεωργίας πρότεινε κάτι τέτοιο στο Υπουργείο Εμπορίου, το οποίο θα βγάλει την τελική του απόφαση και θα ακολουθήσει σχετικό διάταγμα.

Όπως αναφέρθηκε, εγκρίθηκαν πέντε είδη χαλλουμιού ΠΟΠ, που είναι το αιγοπρόβειο, το αιγινό, το πρόβειο, το μικτό (με μίγμα με αγελαδινό) και το ώριμο. Αναφέρθηκε επίσης από μέλη του Συνδέσμου ότι με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν θεωρητικά σήμερα από τα Υπουργεία η παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος είναι κατά 1.000 τόνους λιγότερη σε σύγκριση με πέρσι.

Ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι η καταγραφή του αγελαδινού γάλακτος γίνεται μηνιαίως και δημοσιεύεται από την Στατιστική Υπηρεσία, ενώ η καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος γίνεται μετά από δύο χρόνια. 

«Το έχουμε ζητήσει επανειλημμένα να ακολουθείται η ίδια τακτική που ακολουθείται για το αγελαδινό γάλα και δεν έχουν καταφέρει ακόμη να το δημοσιεύσουν», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «για το 2022 δεν γνωρίζουμε ακόμη τι ποσότητα αιγοπρόβειου γάλακτος παράχθηκε». 

Σε άλλο σημείο, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου είπε ότι η Κύπρος μαζί με την Μάλτα και με κάποιες άλλες χώρες έχει το ακριβότερο γάλα (αγελαδινό και αιγοπρόβειο) στην Ευρώπη και πρόσθεσε ότι αυτό όπως εξηγούν και οι αγελαδοτρόφοι «οφείλεται στο γεγονός ότι είμαστε νησί και το κόστος των ζωοτροφών και της διαχείρισης των φαρμών είναι πιο υψηλό από την ηπειρωτική Ευρώπη».

Στο σημείο αυτό ο Β΄ Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Γιώργος Στρούθος διερωτήθηκε ότι από την στιγμή που δήλωναν οι παραγωγοί γάλακτος «τον Ιούλιο του 2022 (που επιτεύχθει η συμφωνία) ότι οι τιμές είναι λογικές και με περιθώριο κέρδους, σήμερα που είναι κατά 30% μειωμένο το κόστος ζωοτροφών συν η μείωση του κόστους ηλεκτρισμού, συν η μείωση των καυσίμων, πως γίνεται να μην βγαίνουν σήμερα;».

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου είπε ότι οι πελάτες τους στο εξωτερικό, για τους οποίους το χαλλούμι «έχει γίνει πάρα πολύ σημαντικό, δέχθηκαν την περσινή αύξηση της τιμής με μεγάλη δυσκολία και ήμασταν τυχεροί γιατί η αύξηση έγινε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός κάλπαζε σε όλη την Ευρώπη και υπήρξαν και αυξήσεις σε άλλα τυριά» και πρόσθεσε ότι η αύξηση δόθηκε κατά «70% στους συνεργάτες μας αγελαδοτρόφους και αιγοπροβατοτρόφους και να καλύψουμε και εμείς τα αυξημένα κόστη που είχαμε».

«Σήμερα οι τιμές των τυριών στην Ευρώπη υποχωρούν και δεν μπορούμε να πάμε ξανά στους μεγάλους πελάτες μας στο εξωτερικό και να τους πούμε για νέα αύξηση», ανέφερε και πρόσθεσε ότι την συμφωνία για το χαλλούμι την κατέχουν και οι πελάτες στο εξωτερικό.

Επιπλέον, ο κ. Κωνσταντίνου αναφέρθηκε σε πέντε εκκρεμότητες που αφορούν το Υπουργείο Γεωργίας, που είναι το χαλλούμι σε σχήμα burger, το χαλλούμι χωρίς λακτόζη, την άλμηση σε νερό, το ψήσιμο σε νερό και την επέκταση της μεταβατικής περιόδου για ακόμη πέντε χρόνια για την οποία απαιτείται έγκριση από την ΕΕ.

Αναφέρθηκε επίσης σε δύο εκκρεμότητες που αφορούν το Υπουργείο Εμπορίου που είναι η προώθηση του χαλλουμιού και άλλων τυριών από αγελαδινό γάλα και η απόσυρση των διοικητικών και δικαστικών διαδικασιών που προηγήθηκαν της συμφωνίας.

Σε σχέση με τις γενικές εκκρεμότητες, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι αυτές είναι η δημιουργία φόρμουλας για υπολογισμό του κόστους γάλακτος, η ποσόστωση αιγοπρόβειου γάλακτος από Ιούλιο του 2024 και μετά, η απόσυρση προσφυγών και η συμβατότητα με το δίκαιο του ανταγωνισμού και πιθανές ενέργειες σύμφωνα με οδηγίες/εγκρίσεις της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (ΕΠΑ).

Αναφορικά με το θέμα της φόρμουλας, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου είπε ότι το ένα σημείο του θέματος είναι η ΕΠΑ καθώς η εξαγγελία της κρατικής έρευνας, όπως είπε, «μας κλειδώνει τα χέρια και ζητήσαμε επανειλλημένα από το Υπουργείο να πάρει εγκρίσεις από την Επιτροπή για να μπορέσουμε να εμπλακούμε».

Ανέφερε ότι το δεύτερο σημείο είναι πως «θεωρούμε ότι δεν ακολουθήθηκε η σωστή διαδικασία για την φόρμουλα» καθώς στη συμφωνία αναφέρεται ότι έπρεπε να συσταθεί Επιτροπή στην οποία να μετέχουν «ανεξάρτητοι κοινά αποδεκτοί εμπειρογνώμονες» και πρόσθεσε πως «ακολουθήθηκε μια διαφορετική διαδικασία λανθασμένα από το Υπουργείο Γεωργίας που δεν κατέληξε πουθενά».

Ο Α’ Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Μιχάλης Πέτρου είπε ότι η ΕΠΑ επανήλθε στην κλαδική έρευνα όταν επανήλθε η συμφωνία στην Επιτροπή για αξιολόγηση όπως προβλέπετο στη συμφωνία και η ΕΠΑ είπε ότι θα προβεί «σε ειδική έρευνα».

Αναφορικά με το χαλλούμι χωρίς λακτόζη, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι οι Τυροκόμοι έχουν κάνει αυτά που ζήτησε το Υπουργείο Γεωργίας στις 5 Ιανουαρίου του 2023, προσθέτοντας ότι «υπήρξε κατ΄ αρχήν μια απάντηση για τις αιτήσεις που κάναμε για το χαλλούμι χωρίς λακτόζη και για το burger η οποία δεν μας βρίσκει σύμφωνους και είμαστε σε διαβουλεύσεις με το Υπουργείο το οποίο μας έχει υποσχεθεί πως είναι θέμα ημερών να τις επιλύσει».

Ερωτηθείς τι θα κάνει ο Σύνδεσμος αν το Υπουργείο δεν επιλύσει τις εκκρεμότητες, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι «κάναμε πολύ υπομονή, δεν έχουμε θέσει ποτέ προθεσμίες με έναν επιτακτικό τρόπο, τηρούμε όσα έχουμε συμφωνήσει τον Ιούλιο του 2022 και ούτε είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε πίσω από τα συμφωνηθέντα».

Κληθείς να αναφέρει αν θα προβούν σε μέτρα σε περίπτωση που παραμείνουν οι εκκρεμότητες, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι αυτό το θέμα θα το δει ο Σύνδεσμος «σε κατοπινό στάδιο», προσθέτοντας ότι «γενικότερα, αναλόγως των εξελίξεων, πιθανόν να αντιδράσουμε».

Ανέφερε ότι μια πιθανή αντίδραση των τυροκόμων, «πιθανό να είναι και έντονη» και να μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη μη παραλαβή γάλατος ή τη μη παραγωγή χαλλουμιού.

Ερωτηθείς τι μέτρα μπορούν να ληφθούν για τους Τ/κ τυροκόμους που εξάγουν σε τρίτες χώρες χαλλούμια που δεν είναι ΠΟΠ, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου είπε ότι το θέμα των Τ/κ είναι ευαίσθητο και χρήζει πολιτικής αντιμετώπισης τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και γενικότερα και πρόσθεσε ότι μεταξύ των μέτρων που μπορούν να ληφθούν είναι και η περίπτωση που ένα τυροκομείο στα κατεχόμενα θέλει να παράγει χαλλούμι ΠΟΠ, δεν μπορεί να παράγει και χαλλούμι που δεν είναι ΠΟΠ, ενώ διερωτήθηκε ποιος ελέγχει τους Τ/κ παραγωγούς όταν εισάγουν πρόβατα.

Ο Α΄ αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Μιχάλης Πέτρου είπε ότι όπως οι τυροκόμοι στις ελεύθερες περιοχές υποχρεούνται να παράγουν χαλλούμι ΠΟΠ είτε αυτό εξαχθεί σε ευρωπαϊκή χώρα είτε σε τρίτη χώρα, «αυτό ζητούμε και από την τουρκοκυπριακή πλευρά».

Ανέφερε επίσης ότι η τιμή του γάλακτος στις κατεχόμενες περιοχές είναι πιο φθηνή γιατί έχουν και επιδότηση από την τουρκική Κυβέρνηση και οι ζωοτροφές τους προέρχονται από την Τουρκία που είναι πιο φθηνές.

Στο πλαίσιο της διάσκεψης Τύπου του Συνδέσμου Τυροκόμων, ο κ Κωνσταντίνου, στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων στάθηκε με έμφαση στον κρίσιμο ρόλο που επιτελεί ο κλάδος στην οικονομία της χώρας, στο πλαίσιο ασφάλειας που πρέπει να υπάρχει για τους χιλιάδες εργαζόμενους και κατ’ επέκταση στην ανάγκη διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο τεράστιο εξαγωγικό όπλο της Κύπρου, το Χαλλούμι, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά πως πρόκειται για τον «άσπρο χρυσό» της Κύπρου.

Κλείνοντας, ο κ. Κωνσταντίνου κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους σε ενότητα προκειμένου οι προκλήσεις να μετατραπούν σε ευκαιρίες ανάπτυξης και προόδου.

Ακολούθησε η παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής του Χαλλουμιού κατά την τελευταία δεκαετία, μια διαδρομή που περιλαμβάνει τον σημαντικό σταθμό της κατοχύρωσής του ως ΠΟΠ προϊόν.