Εκλογές στις 14 Μάϊου αποφάσισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Τουρκία και ο ίδιος ο Πρόεδρος της οδεύουν στις κρισιμότερες εκλογές της τελευταίας 20ετίας που δύναται να καθορίσουν εν πολλοίς προς ποια κατεύθυνση θα οδηγηθεί η χώρα τα επόμενα χρόνια. Μιλώντας στο AlphaNews.live ο Λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Νίκος Μούδουρος, ανέλυσε όλες τις δυναμικές που αναπτύσσονται και το πως οι φονικοί σεισμοί και οι συνέπειες τους καθορίζουν το εκλογικό παιχνίδι.
Η ουσία της ημερομηνίας και ο συμβολισμός
Η 14η Μάϊου ως ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών έχει ουσιαστικό αλλά και συμβολικό χαρακτήρα όπως εξήγησε. Δεν αφήνει σημαντικά περιθώρια για να γίνουν κατανοητές και αισθητές από το εκλογικό σώμα οι συνέπειες των καταστροφικών σεισμών. Ο κόσμος απλά θα παρακολουθεί μια κυβέρνηση να κάνει ότι μπορεί για την αναστήλωση των πόλεων που έχουν καταστραφεί, ωστόσο οι οικονομικές συνέπειες οι οποίες θα προστεθούν στην εν εξελίξει οικονομική κρίση δεν θα προλάβουν να γίνουν αισθητές.
Συμβολικά ομιλούντες, στις 14 Μαϊου του 1950, στις δεύτερες εκλογές που έγιναν με πολυκομματικό σύστημα στην Τουρκία, ανατράπηκε το κόμμα του Μεντερές. Ο Ερντογάν συνδέει το γεγονός με τον συμβολισμό της «νίκης της δημοκρατίας απέναντι στον κεμαλικό αυταρχισμό». Πόσο μάλλον που αυτό συμπέφτει χρονικά με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους.
Πως επηρεάζουν οι σεισμοί;
Ερωτηθείς για το πως οι σεισμοί επηρεάζουν την εν εξελίξει προεκλογική εκστρατεία και τις τάσεις στους ψηφοφόρους, απάντησε ότι μπορούμε να εστιάσουμε στις 10 πόλεις που επηρεάστηκαν δραματικά από τους σεισμούς.
«Από αυτές οι επτά είναι χαρακτηριστικές πόλεις προπύργια της συμμαχίας του κυβερνώντος κόμματος και του κόμματος εθνικιστικής δράσης. Επτά πόλεις που είναι έντονα τα χαρακτηριστικά εκείνου που λέμε σήμερα η συμμαχία του τουρκικού ισλαμισμού, των πιο συντηρητικών κοινωνικών στρωμάτων. Εκείνα τα στρώματα έχουν κάποιες διαφοροποιήσεις από κάποια άλλα. Εκείνες τις 10 πόλεις χαρακτηρίζονται από την μεταποιητική βιομηχανία, με έντονη παρουσία οικονομικών κύκλων που υποστηρίζουν το κίνημα του ισλαμισμού, που θέλουν να είναι πιο κοντά στο κράτος, να έχουν πιο ευνοϊκή μεταχείριση στις επενδύσεις, στις πιστώσεις, από τις τράπεζες κτλ», εξηγεί ο κ. Μούδουρος, επισημαίνοντας πως γι’ αυτό εξάλλου ο Ερντογάν έσπευσε άμεσα να προχωρήσει το πλάνο αναστήλωσης των περιοχών αυτών για να ξεπεραστούν στεγαστικά και άλλα προβλήματα.
Ο σκοπός του Ερντογάν φυσικά, είναι να νιώσουν οι σεισμόπληκτοι πως αυτή τη στιγμή τα προβλήματα τους λύνονται επειδή υπάρχει κάποιος στην εξουσία με το δικό του προφίλ, που μπορεί να λύνει καίρια προβλήματα σε συγκεκριμένες κρίσιμες χρονικές συγκυρίες.
Τα δύο διλήμματα
Ο κ. Μούδουρος ανέφερε πως υπάρχουν και δύο διλήμματα. Από τη μια αυτοί που αποδίδουν σοβαρές ευθύνες στον χειρισμό των συνεπειών της καταστροφής στην κυβέρνηση. Από την άλλη δημιουργείται ένα δίλημμα για το ποιος μηχανισμός είναι πιο κατάλληλος για να λύσει ζωτικά προβλήματα όπως αυτά που βιώνουν οι σεισμόπληκτες περιοχές σήμερα.
«Εδώ πάλι το ζήτημα της κυβέρνησης βγαίνει μπροστά με την άμεση υλοποίηση των σχεδίων για ανοικοδόμηση περιοχών. Άρα από το ένα δίλημμα χάνει πολύ από το άλλο σταθεροποιεί μέρος της κομματικής του βάσης», εξήγησε σε ότι αφορά τον Ερντογάν.
Κάτι που βεβαίως λειτουργεί εναντίον του, προσθέτει ο κ. Μούδουρος, είναι το γεγονός ότι στις περιοχές που δεν έχουν πληγεί από τους σεισμούς, γίνονται ολοένα και πιο κατανοητές οι συνέπειες των μη επαρκών χειρισμών και της μη ολοκληρωμένης παρέμβασης του κράτους με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα θύματα.
Έχει αφήγημα σήμερα η αντιπολίτευση;
Στις προηγούμενες εκλογές η αντιπολίτευση δυσκολευόταν να αναπτύξει και να αναδείξει το δικό της αφήγημα απέναντι στον Ερντογάν. Μέχρι και πριν από τους σεισμούς, η αντιπολίτευση εστίαζε στο ότι θα πρέπει να οικοδομηθεί μια μεγάλη συμμαχία η οποία να φτάσει σε τέτοια επίπεδα ποσοστών που να καταφέρει εν τέλει να επαναφέρει μια ανανεωμένη μορφή κοινοβουλευτικού συστήματος. Το αφήγημα αυτό πριν τους καταστροφικούς σεισμούς, ήταν λιγότερο κατανοητό από το εκλογικό σώμα.
Εν τέλει αυτή η προσέγγιση ενίσχυσε την άποψη πως για όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με το βιωτικό επίπεδο, την οικονομία, τον πληθωρισμό, την υποτίμηση της λίρας, ευθύνεται το προεδρικό σύστημα. Οι συνέπειες των σεισμών και η διαχείριση τους αύξησε σημαντικά τα ποσοστά πολιτών που πιστεύουν ότι το προβληματικό στοιχείο στη χώρα είναι η υπερσυγκέντρωση εξουσιών από τον Ερντογάν κατά τρόπο που τελικά μπλόκαρε το σύστημα.
«Αλλά παραμένει αναπάντητο κατά πόσο αυτό το πράγμα έγινε με τον ίδιο τρόπο αντιληπτό και από την εκλογική βάση της κυβέρνησης. Για να ανατραπεί η ισορροπία και η αντιπολίτευση να συγκεντρώσει το 51%, θα χρειαστεί η μετατίπιση μέρους των ψηφοφόρων της κυβερνητικής συμμαχίας προς την αντιπολίτευση», πρόσθεσε ο κ. Μούδουρος.
Καθοριστικό ρόλο είπε θα παίξει και η τελική απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών και το κατά πόσο τελικά θα κατέλθει αυτόνομο ή θα στηρίξει τον υποψήφιο Κεμάλ Κιλινστάρογλου.
Το κυπριακό
Σε ότι αφορά το κυπριακό, ο κ. Μούδουρος απάντησε πως δεν εντοπίζει μεγάλες διαφορές κανείς στις γραπτές επίσημες θέσεις των δύο μονομάχων πέραν του τρόπου αντιμετώπισης της τ/κ κοινότητας και της ταυτότητας της. Ωστόσο οι δυναμικές που δύναται να δημιουργηθούν από τη διαφορετική προσέγγιση στην εξωτερική και οικονομική πολιτική που θέλει να ασκήσει ο Κιλινστάρογλου δύναται να επηρεάσουν έμμεσα και το εθνικό ζήτημα. Ως γνωστό η αντιπολίτευση αξιώνει ένα οικονομικό μοντέλο που ευνοεί τις σχέσεις της Τουρκίας με το ΔΝΤ και την ΕΕ. Σε αντίθεση ο Ερντογάν εμφανίζεται υπερσυγκεντρωτικός και σε αυτά τα ζητήματα.
