Η σημασία της ερευνητικής δημοσιογραφίας, καθώς και αυτή της διαφύλαξης της δημοσιογραφίας εν γένει εν μέσω των παρουσών συνθηκών για το επάγγελμα, αναδείχθηκαν στην εκδήλωση των Δημοσιογραφικών Βραβείων του ΚΥΠΕ, η οποία έλαβε χώρα το βράδυ της Τρίτης στο Προεδρικό Μέγαρο υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με χορηγό την ΑΗΚ.

Στην εκδήλωση βραβεύθηκαν οι δημοσιογράφοι Ραλλή Παπαγεωργίου (ΚΥΠΕ), Ελευθερία Παϊζάνου («Ο Φιλελεύθερος»), Φάνης Μακρίδης («Ο Φιλελεύθερος») και Ελίνα Σταματίου (Alphanews).

Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΥΠΕ, Ιωσήφ Ιωσήφ, είπε μεταξύ άλλων ότι η σημερινή εκδήλωση, πέραν της σημασιολογίας της, «επιβεβαιώνει για ακόμα μια φορά ότι το ΚΥΠΕ είναι ένας Οργανισμός που προάγει τη σωστή δημοσιογραφία, που αναδεικνύει την ποιοτική ενημέρωση και επιβραβεύει όσους δημοσιογράφους εμβαθύνουν στα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου».

Εν συνεχεία, ανέφερε ότι «θα συνεχίσουμε τον θεσμό των δημοσιογραφικών βραβείων του ΚΥΠΕ, ώστε να αναδεικνύουμε την έγκυρη και αξιόπιστη όψη της ενημέρωσης και της πρωτογενούς δημοσιογραφίας και να επιβραβεύουμε όσους βλέπουν τη δημοσιογραφία ως λειτούργημα κι όχι μόνο ως επάγγελμα».

Κάνοντας αναφορά στα πεπραγμένα του νυν Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΥΠΕ, καθώς και στα θέματα που χρήζουν επίλυσης, ο κ. Ιωσήφ σημείωσε ότι «το ΚΥΠΕ παρουσιάζει μια πολυδιάστατη δράση σε όλα τα επίπεδα, στην εσωτερική διάρθρωση και λειτουργία του, στην ποιοτική εργασία του, στην τεχνολογική εξέλιξή του και στην εξωστρέφειά του». Μέσα από αυτές τις δράσεις και πρωτοβουλίες του θεωρείται σήμερα η εγκυρότερη πηγή πληροφόρησης για την Κύπρο, συμπλήρωσε.

Ακόμα, εξέφρασε υπερηφάνεια για το τι κατάφερε το ΔΣ του ΚΥΠΕ αυτά τα έξι σχεδόν χρόνια που διαχειρίζεται τις τύχες του ΚΥΠΕ.

Ο Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης, μίλησε για τη στρατηγική σχέση και την ουσιαστική δημοσιογραφική συνεργασία μεταξύ των δύο εθνικών πρακτορείων, Ελλάδας και Κύπρου.

«Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η τεχνητή νοημοσύνη άλλαξαν και αλλάζουν διαρκώς το επάγγελμά μας και τις συνθήκες της δουλειάς μας, την ίδια μας την καθημερινότητα», σημείωσε ο κ. Περδικάρης, προσθέτοντας ότι «τα fake news κυριαρχούν στη δημόσια σφαίρα και οι συνέπειες είναι δραματικές, οδηγώντας στην τρώση της αξιοπιστίας όλων ημών, των επαγγελματιών της ενημέρωσης».

Επιπλέον, όπως είπε, η γενικότερη απαξίωση της πολιτικής και η απουσία ενδιαφέροντος των πολιτών για την ενασχόληση με τα κοινά είναι αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης.

«Μία μόνο μπορεί να είναι η δική μας απάντηση: το καθήκον αλήθειας που έχουμε ως πρακτορεία ειδήσεων, ως βασικοί ειδησεογραφικοί πάροχοι. Και βέβαια, σε ό,τι μας αφορά τον καθέναν ατομικά, εκτός από αυτό το καθήκον αλήθειας είναι πρώτο το ήθος, η προσωπική ακεραιότητα», υπογράμμισε.

Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΗΚ, Γιώργος Πέτρου, εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο θεσμός των ετήσιων δημοσιογραφικών βραβείων του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων «επενεργεί θετικά και δίνει επιπλέον κίνητρα στους δημοσιογράφους για να συνεχίσουν να συμβάλλουν μέσω της άσκησης του λειτουργήματός τους στην καλυτέρευση της καθημερινότητας των πολιτών, στην ανάδειξη προβλημάτων, στην επισήμανση κινδύνων και στην αποκάλυψη σκανδάλων».

Αφού εξέφρασε την υπερηφάνεια της ΑΗΚ για τη στήριξη του θεσμού των βραβείων, ο κ. Πέτρου τόνισε ότι «ο ρόλος του δημοσιογραφικού κόσμου και η συμβολή του στην οικοδόμηση μιας καλύτερης Κύπρου είναι επίσης σημαντικός ως μοχλός πίεσης για τη διόρθωση κακώς κείμενων, που λειτουργούν ως βαρίδια για την επίτευξη αυτού του στόχου».

Ακολούθως, είπε ότι η άριστη και διαχρονική συνεργασία της ΑΗΚ και του ΚΥΠΕ δίνουν την απαραίτητη ώθηση για την επιτυχία αυτού του θεσμού και την ανάδειξη της αξιόπιστης και ορθολογικής μετάδοσης της είδησης στην Κύπρο, σε μία περίοδο που τα fake news καλπάζουν.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΔΣ της Ένωσης Συντακτών Κύπρου (ΕΣΚ), Γιώργος Φράγκος, ανέφερε ότι «η κυπριακή δημοσιογραφία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα διερευνητικότητας, κριτικής οξύνοιας και ανάλυσης, πρωτογενούς παραγωγής υλικού – πολύτιμου υλικού για κάθε ελευθερόφρονα ενεργό πολίτη».

Ως Ένωση Συντακτών Κύπρου, συνέχισε, «έχουμε κάθε λόγο να σεμνυνόμαστε αλλά και να περηφανευόμαστε για το επίπεδο της κυπριακής δημοσιογραφίας, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς κάτω από ποιες και πόσο δυσχερείς συνθήκες επιτελείται το δημοσιογραφικό έργο στον τόπο μας».

«Η ΕΣΚ θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό, αλλά και στις επάλξεις της μαχόμενης δημοσιογραφίας», προσέθεσε, επισημαίνοντας ότι «η δημοσιογραφία οφείλει να είναι μια μορφή όχλησης για κάθε μορφή εξουσίας».

Το σκεπτικό της βράβευσης

Η Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Κριτικής Επιτροπής των Δημοσιογραφικών Βραβείων του ΚΥΠΕ, ακαδημαϊκός-δημοσιογράφος, Σοφία Ιορδανίδου, ανέφερε ότι οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν ίσως τις μεγαλύτερες προκλήσεις για να μπορέσουν να κάνουν αποτελεσματικά ερευνητική δημοσιογραφία. Τα εμπόδια, όπως είπε, είναι οι πιέσεις της αγοράς, η επιρροή της ιδιοκτησίας και οι περιορισμοί στους πόρους.

Παρά τα εμπόδια αυτά, συνέχισε, υπάρχουν κάποιοι λίγοι δημοσιογράφοι που συνεχίζουν να επιμένουν στη διερευνητική δημοσιογραφία. «Σε περιόδους κρίσης αξιών, τα δημοσιογραφικά βραβεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση και προώθηση της ηθικής και αποτελεσματικής διερευνητικής δημοσιογραφίας», επεσήμανε.

Αναφερόμενη στα δημοσιογραφικά βραβεία του ΚΥΠΕ, η κ. Ιορδανίδου είπε ότι ως Κριτική Επιτροπή «βραβεύουμε τις καλές έρευνες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που απαιτήσαμε εξ αρχής: να είναι, ξεκάθαρα, έρευνα με πηγές και διασταύρωση των πηγών, το αποτέλεσμα της έρευνας να συμβάλει στο κυπριακό γίγνεσθαι και η χρήση γλώσσας να παραπέμπει σε άρτια απόδοση της έρευνας».

Εν συνεχεία, αναφέρθηκε σε κάποιες έρευνες που άφησαν καλές εντυπώσεις, όπως «Σχεδόν 50 χρόνια κυκλοφοριακού προβλήματος» της Μιράντας Λυσάνδρου και «Οι ελληνοτουρκικές περιουσίες στα κατεχόμενα» του Χαράλαμπου Ζάκου στις ιστοσελίδες brief.com.cy και Offsite.com.cy, καθώς και στις έρευνες «Δεν θα εγκαταλείψουμε τα χαρακώματα» του Νίκου Στέλγια, και «Οι μαύρες τρύπες και η σκοτεινή ενέργεια» της Αθηνάς Αρσαλίδου από το ΚΥΠΕ.

Το πρώτο βραβείο αφορά τον εσωτερικό διαγωνισμό του ΚΥΠΕ και ανήκει στη Ραλλή Παπαγεωργίου για τον Κυριάκο Ανδρέου και τον Μουσταφά Γκιουρσέλ, «έναν Ε/κ και έναν Τ/κ που φαίνεται ότι θα ψάχνουν τους αγνοουμένους τους μέχρι να πεθάνουν», ανέφερε η κ. Ιορδανίδου. Η έρευνα της Ραλλής Παπαγεωργίου, όπως είπε, «παίρνει όλα τα εύσημα για τη συμβολή στον αγώνα των συγγενών των αγνοουμένων».

Σε ό,τι αφορά στον παγκύπριο διαγωνισμό, στην τρίτη θέση βρέθηκε η Ελευθερία Παϊζάνου με το θέμα της «Μαύρα σύννεφα για τον πράσινο φόρο» που δημοσιεύθηκε στο οικονομικό ένθετο του Φιλελεύθερου. Όπως είπε η κ. Ιορδανίδου, «πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, αφορά τα νομοσχέδια της κυβέρνησης για επιβολή πράσινων φόρων. Μία καλή έρευνα με καλές πηγές, σωστά δομημένη».

Τη δεύτερη θέση πήρε έρευνα του Φάνη Μακρίδη στον Φιλελεύθερο με θέμα «Ανεξέλεγκτος κόμβος εξαγωγών η Κύπρος». Όπως είπε η κ. Ιορδανίδου, «πρόκειται για μια πολύ αξιόλογη και καλά τεκμηριωμένη έρευνα που αποκαλύπτει ότι η Κύπρος θεωρείται διεθνώς και χωρίς αμφιβολία εξαγωγικός κόμβος λογισμικών παρακολουθήσεων».

Την πρώτη θέση πήρε η Ελίνα Σταματίου για το θέμα της «Θύμα σωματεμπορίας στην Κύπρο εξομολογείται στην κάμερα τον εφιάλτη που έζησε – Φάκελος “Human trafficking”: Πολεμώντας ένα οργανωμένο έγκλημα». Το θέμα μεταδόθηκε από το Alphanews. Όπως ανέφερε η κ. Ιορδανίδου, «πρόκειται για μια εξαιρετική έρευνα για το human trafficking στην Κύπρο, ένθεν κι ένθεν, που κατατάσσεται ως η τρίτη πιο κερδοφόρα εγκληματική δραστηριότητα παγκοσμίως, μετά το εμπόριο ναρκωτικών και το εμπόριο όπλων».

Οι αντιφωνήσεις των βραβευθέντων

Στην αντιφώνησή της, η Ραλλή Παπαγεωργίου ευχαρίστησε τους Κυριάκο Ανδρέου και Μουσταφά Γκιουρσέλ, «που προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να μετατρέψουν την απώλεια, τον πόνο και τον θάνατο σε ελπίδα». Η κ. Παπαγεωργίου, η οποία έλαβε χρηματικό βραβείο €500 για την έρευνά της, ανέφερε ότι αυτά τα χρήματα θα δοθούν στη ΔΕΑ.

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Ανδρέου ζήτησε από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να βοηθήσει στο θέμα των αγνοουμένων, ενώ ο Μουσταφά Γκιουρσέλ ευχήθηκε την επανένωση της Κύπρου, ζητώντας «να γίνουμε το νησί με τη μεγαλύτερη ευημερία».

Στην αντιφώνησή της, η Ελευθερία Παϊζάνου, η οποία έλαβε επιταγή €500 για την έρευνά της, εξέφρασε την ελπίδα ότι τα αντισταθμιστικά μέτρα που επεξεργάζεται η Κυβέρνηση θα δώσουν πραγματική ανάσα στους καταναλωτές. «Θα πρέπει η πολιτεία να διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού τη δημοσιογραφία, γιατί χωρίς αυτήν δεν θα υπάρχει δημοκρατία», υπογράμμισε. 

Στην αντιφώνησή του, ο Φάνης Μακρίδης, ο οποίος έλαβε επιταγή €900 για την έρευνά του, ανέφερε ότι η διάκριση αποτελεί αναγνώριση της δημοσιογραφικής του έρευνας, η οποία άρχισε το 2016 και κορυφώθηκε το 2023. Στη δημοσιογραφική έρευνα, όπως είπε, «περιλαμβάνονται αποκαλύψεις που πρέπει να προβληματίσουν». Ακόμη, αναφέρθηκε στις συνθήκες υπό τις οποίες διεξήγαγε την έρευνά του.

Η Ελίνα Σταματίου, η οποία έλαβε επιταγή €1.300 για την έρευνά της, ανέφερε ότι τα βραβεία και τα συγχαρητήρια ανήκουν σε όσους έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην καταπολέμηση του εγκλήματος της σωματεμπορίας. Παράλληλα, ευχαρίστησε τους συναδέλφους της, προσθέτοντας ότι η συναδελφική αλληλεγγύη «μάς σπρώχνει να δημιουργούμε, να γράφουμε, να αναζητούμε την αλήθεια, να πεισμώνουμε».

Μεταξύ άλλων, στην εκδήλωση, η οποία διανθίστηκε από μουσική που εκτέλεσε ο πιανίστας Όσκαρ Εμμανουήλ, παρευρέθηκαν η Πρόεδρος της Βουλής, οι Υπουργοί Εσωτερικών, Ενέργειας και Άμυνας, ο Υφυπουργός Τουρισμού, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο Επίσκοπος Μεσαορίας, ο Πρέσβης της Ελλάδας, καθώς και Βουλευτές.