Όχι, δεν έχασε η δημοκρατία. Αυτή, υπό μία έννοια, λειτούργησε μέσα από την εκλογική διαδικασία. Άλλωστε, οι απώλειες της δημοκρατίας είναι διαχρονικές κι έχουν να κάνουν με τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε (ή δεν την αντιλαμβανόμαστε) όλοι.

Χάθηκε το μέτρο. Οι ακρότητες της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ, μετέτρεψαν την τοξικότητα στον κανόνα και όχι στην απορριπτέα συμπεριφορά μιας μικρής ή μεγάλης ομάδας.

Χάθηκε το ήθος. Το ύφος, οι τόνοι και το περιεχόμενο των όσων εκστόμισε εναντίον αντιπάλων, κοινωνικών ομάδων, ανθρώπων που ούτε καν γνώριζε ο νέος, πλέον, Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, θα έπρεπε να αποτελούν απαγορευμένη συμπεριφορά που δηλητηριάζει μιαν ολόκληρη κοινωνία και το μέλλον της.

Χάθηκε η αισθητική. Μια καρικατούρα που κάνει πως χορεύει επί σκηνής, μορφάζει, χειρονομεί και βρίζει, είναι κρίμα που αποτελεί το πρότυπο μιας χώρας που πέρασε μέσα από σκοτεινές περιόδους και βγήκε στο φως δίνοντας παράδειγμα σε όλο τον πλανήτη.

Χάθηκε η λογική. Όταν κάποιος για να επιβιώσει χρειάζεται να δημιουργήσει έναν εχθρό που πρέπει να «ξεσκίσει», οι έννοιες του διαλόγου, των επιχειρημάτων, των συγκλίσεων και της συνεργασίας πάνε περίπατο. Η λογική δίνει τη θέση της στην παράκρουση.

Η σύγχρονη κοινωνία είναι πια άρρωστη. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ θα μπορούσαν να αποτελέσουν το βήμα ενός παγκόσμιου παραγωγικού διαλόγου, μετατράπηκαν στη βάση εκτόξευσης της βλακείας και όλων των κακών χαρακτηριστικών του ανθρώπου. Όλοι τα ξέρουν όλα. Όλοι έχουν άποψη, όχι σε αυτά που έχουν γνώση, αλλά για τα πιο απίθανα πράγματα. Όλοι συντάσσονται σε ένα στρατόπεδο για να «πολεμήσουν» τον αντίπαλο. Και την επόμενη μέρα, για άλλο θέμα, πολεμούν τον χθεσινό τους «σύντροφο». Πρέπει με κάποιον να τσακώνονται για να αισθάνονται ότι υπάρχουν. Πως να μην είναι πρότυπο όλων αυτών ο Ντόναλντ Τραμπ;

Το απέδωσε όλο αυτό με εκπληκτικό τρόπο ένας Έλληνας stand up comedian. Θα προσπαθήσω να το αποδώσω όπως το θυμάμαι:

Το Pornhub, λέει, έδωσε το δικαίωμα στους συνδρομητές και επισκέπτες του να γράφουν σχόλια κάτω από τα βίντεο (τσόντες) που παρακολουθούν.

Μπαίνει ο πρώτος και γράφει «δεν μου αρέσει να βλέπω μαύρους» (εν τω μεταξύ, το βλέπει). Του απαντά ο άλλος «είσαι ρατσιστής»! Επανέρχεται ο πρώτος και γράφει «είσαι κομμούνι, θα πρεπε να σας ξεκάνουμε όλους τότε που μπορούσαμε». Εισβάλλει ένας τρίτος που βρίζει τον Μητσοτάκη, ο άλλος κοροϊδεύει τον ΣΥΡΙΖΑ και ο επόμενος (αφού είδε το βίντεο) προειδοποιεί «θα μας κάψει ο θεός»…

Κι ούτε που σκέφθηκαν όλοι αυτοί πως πριν από λίγο…έκαναν την ίδια δουλειά!