Η πλειοψηφία των Κυπρίων αναγνωρίζουν την ανάγκη να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με την έβδομη έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για το κλίμα.

Με βάση την έρευνα, μπορεί οι ερωτηθέντες να κατέταξαν την κλιματική αλλαγή στην τρίτη θέση μεταξύ των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα τους, μετά το κόστος ζωής και τα μαζικά μεταναστευτικά ρεύματα, ωστόσο το 98% των Κύπριων ερωτηθέντων δηλώνει ότι είναι σημαντικό να προσαρμοστεί η χώρα τους στην κλιματική αλλαγή, ενώ από αυτούς το 64% δηλώνει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε αυτή την προσαρμογή.

Δεδομένου ότι η συχνότητα και η σοβαρότητα των φυσικών καταστροφών αυξάνεται, το οικονομικό τίμημα της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να κλιμακώνεται. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το κόστος αυτών των καταστροφών θα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η Ευρώπη είναι επί του παρόντος η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα στον κόσμο και τα ακραία καιρικά φαινόμενα αναμένεται να αυξηθούν με την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Η Κύπρος πλήττεται ήδη από πολλά σοβαρά καιρικά φαινόμενα, όπως έντονοι καύσωνες, σοβαρή ξηρασία και άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

«Η κλιματική αλλαγή είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα που απαιτεί άμεση δράση. Το γεγονός ότι οι Κύπριοι αναγνωρίζουν ρητά την ανάγκη προσαρμογής του τρόπου ζωής τους αντικατοπτρίζει την ουσιαστική αντίληψη της κατάστασης. Δίνοντας προτεραιότητα στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μπορούμε να μετατρέψουμε τις προκλήσεις σε ευκαιρίες όπως η δημιουργία θέσεων εργασίας, η βελτίωση της οικονομίας και η εξασφάλιση του μέλλοντος. Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων έχει αναλάβει τη δέσμευση να στηρίξει αυτές τις προσπάθειες, να ενδυναμώσει τις κοινότητες και να προωθήσει επενδύσεις που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της χώρας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Κυριάκος Κακουρής.

Εθνική προτεραιότητα

Σύμφωνα με την έρευνα, παρά το γεγονός ότι οι Κύπριοι ερωτηθέντες κατέταξαν την κλιματική αλλαγή στην τρίτη θέση στη λίστα με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα τους, το 98% αυτών αναγνωρίζει την ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Συγκεκριμένα, το 64% (14 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 50% της ΕΕ) θεωρεί ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αποτελεί προτεραιότητα στην Κύπρο για τα επόμενα χρόνια.

Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αντιμετωπίζεται επίσης ως οικονομική ευκαιρία και μακροπρόθεσμη επένδυση για τη χώρα, αφού το 96% δηλώνει ότι οι επενδύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας (σε σύγκριση με το 86% στην ΕΕ).

Παράλληλα, το 93% πιστεύει ότι για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή απαιτούνται επενδύσεις σήμερα ώστε να αποφευχθεί το υψηλότερο κόστος στο μέλλον (σε σύγκριση με το 85% στην ΕΕ).

Μολονότι οι Κύπριοι ερωτηθέντες αναγνωρίζουν τις οικονομικές ευκαιρίες που προσφέρουν τα μέτρα προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η προσωπική τους εμπειρία από ακραία καιρικά φαινόμενα επιτείνει την αίσθηση του επείγοντος για την ανάληψη δράσης.

Το 99% (19 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 80% της ΕΕ) έχει βιώσει τουλάχιστον ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο τα τελευταία πέντε χρόνια. Ειδικότερα, το 49% έχει πληγεί από υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες, το 39% έχει βιώσει ανεξέλεγκτες πυρκαγιές (18 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 21% της ΕΕ) και το 30% έχει βρεθεί αντιμέτωπο με σφοδρές καταιγίδες ή χαλάζι.

Σύμφωνα με τις απαντήσεις, οι συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι απτές και ποικίλες. Το 96% των κύπριων ερωτηθέντων ανέφερε ότι έχει υποστεί τουλάχιστον μία άμεση συνέπεια εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων (28 μονάδες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 68%, ενώ το 31% έχει δοκιμαστεί από την καταστροφή δασών ή φυσικών χώρων κοντά στην κατοικία του (12 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 19% της ΕΕ), το 30% (9 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 21% της ΕΕ) έχει υποστεί διαταραχές των μεταφορών και το 26% αντιμετώπισε δυσλειτουργίες στις δημόσιες υπηρεσίες (12 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 14% της ΕΕ).

Όπως κατέδειξε η έρευνα, οι Κύπριοι έχουν πλήρη επίγνωση της ανάγκης προσαρμογής. Αφού το 91% (σε σύγκριση με το 72% στην ΕΕ) αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να προσαρμόσει τον τρόπο ζωής του λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Το 84% (49 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 35% της ΕΕ) πιστεύει ότι θα αναγκαστεί να μετακινηθεί σε μέρος λιγότερο ευάλωτο στην κλιματική αλλαγή, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο (για να αποφύγει πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές ή άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα), ενώ το 76% δηλώνει ότι θα πρέπει να μετακινηθεί σε πιο δροσερή περιοχή ή χώρα (48 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 28% της ΕΕ).

Όσον αφορά στην ατομική προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και το επίπεδο ενημέρωσης η πλειονότητα των Κυπρίων (86%, 15 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ) δηλώνει ότι γνωρίζει τα μέτρα που μπορεί να λάβει για να προσαρμόσει αποτελεσματικά την κατοικία και τον τρόπο ζωής της. Πρόσθετα, οι περισσότεροι από αυτούς (79%, 39 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 40% της ΕΕ) είναι επίσης ενήμεροι για τις δημόσιες επιδοτήσεις ή τα οικονομικά κίνητρα για τη στήριξη αυτών των προσπαθειών.

Σε σχέση με τις προτεραιότητες και τα μέτρα προσαρμογής, οι Κύπριοι ερωτηθέντες προσδιόρισαν τις ακόλουθες βασικές προτεραιότητες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σε τοπικό επίπεδο:

• Εκπαίδευση του κοινού ώστε να υιοθετεί συμπεριφορές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων (46%, 8 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 38% της ΕΕ)
• Βελτίωση των υποδομών – παραδείγματος χάρη καλύτερα συστήματα αποχέτευσης, αντιπλημμυρικά φράγματα, καταφύγια σε περίπτωση καταιγίδας ή ανθεκτικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας (45%, 6 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 39% της ΕΕ)
• Δροσισμός πόλεων (42%)

Στο ερώτημα σχετικά με το ποιος θα πρέπει να αναλάβει τη δαπάνη για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, το 31% πιστεύει ότι οι εταιρείες και οι βιομηχανίες που συμβάλλουν περισσότερο στην κλιματική αλλαγή θα πρέπει να επιβαρυνθούν με το κόστος, το 24% (9 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 15% της ΕΕ) δηλώνει ότι οι πιο εύποροι θα πρέπει να επωμιστούν το κόστος μέσω υψηλότερης φορολογίας και το 22% (10 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο 32% της ΕΕ) πιστεύει ότι όλοι θα πρέπει να πληρώσουν εξίσου.

Τέλος σε ό,τι αφορά το ποιος πρέπει να επωφεληθεί πρώτος από την παροχή βοήθειας με σκοπό την προσαρμογή, το 31% (14 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 17% της ΕΕ) πιστεύει ότι πρώτοι θα πρέπει να επωφεληθούν τα άτομα με αναπηρίες, το ίδιο ποσοστό (8 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο 23% της ΕΕ) δηλώνει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους ανθρώπους που ζουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου και το 29% πιστεύει ότι όλοι θα πρέπει να επωφεληθούν εξίσου (9 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ).

Η ΕΤΕπ δημοσίευσε σήμερα την έβδομη έρευνά της για το κλίμα. Από το 2018, χάρις στη συνεισφορά περισσοτέρων από 24.000 ερωτηθέντων, η έρευνα παρέχει πληροφορίες για το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Η φετινή έρευνα διεξήχθη ηλεκτρονικά (μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, tablet ή κινητού τηλεφώνου) από την BVA Xsight από τις 6 έως τις 23 Αυγούστου 2024 σε 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις Ηνωμένες Πολιτείες.