Αυτή τη φορά ο κόσμος ξέρει τι να περιμένει: στην 29η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα που ξεκινά σήμερα στο Αζερμπαϊτζάν οι χώρες δεν αμφιβάλλουν ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα αποσύρει τη χώρα από τη Συμφωνία του Παρισιού και ότι θα χρειαστεί να προχωρήσουν χωρίς την αμερικανική κυβέρνηση.

«Το πρόβλημα είναι κοινό και δεν θα επιλυθεί από μόνο του, χωρίς διεθνή συνεργασία», προειδοποίησε ο Ραλφ Ρεγκενβάνου, απεσταλμένος του Βανουάτου, ενός μικρού νησιωτικού κράτους στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ υποσχέθηκε να απευθύνει έκκληση «στον επόμενο πρόεδρο ενός από τους μεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσμίως», αναφερόμενος στον Ρεπουμπλικάνο.

Αρκεί μια υπογραφή του Τραμπ μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου για να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από τη συμφωνία αυτή που υπέγραψαν το 2015 οι περισσότερες χώρες του κόσμου, με εξαίρεση το Ιράν, την Υεμένη και τη Λιβύη.

Μετά τις αμερικανικές εκλογές την προηγούμενη Τρίτη οι Ευρωπαίοι τονίζουν ότι θα διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για να αντισταθμίσουν την αμερικανική υποχώρηση από τις δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγή, όμως πολύ λίγοι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πάνε στο Μπακού. Ούτε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ούτε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί αύριο Τρίτη και την Τετάρτη.

«Όλος ο κόσμος γνωρίζει ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν είναι απλές», σχολίασε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ.

Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, οικοδεσπότης της COP30, θα είναι επίσης απών. Ο Κολομβιανός Γκουστάβο Πέτρο ακύρωσε τη συμμετοχή του λόγω των πλημμυρών στη χώρα του και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ μετά τα βίαια επεισόδια εις βάρος Ισραηλινών στο Άμστερνταμ. Όμως οι Ταλιμπάν έστειλαν αντιπροσωπεία.

Περίπου 51.000 συμμετέχοντες έχουν λάβει διαπίστευση, σύμφωνα με τον ΟΗΕ Κλίμα, λιγότεροι από όσους συμμετείχαν πέρυσι στην COP28 στο Ντουμπάι. Πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις επικρίνουν το γεγονός ότι μια μεγάλη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, όπως το Αζερμπαϊτζάν, όπου οι αρχές εξακολουθούν να συλλαμβάνουν ακτιβιστές για το κλίμα, φιλοξενεί τη διάσκεψη.

Η Συμφωνία του Παρισιού δεσμεύει τον κόσμο να περιορίσει στους 2 ° Κελσίου την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και να συνεχίσει τις προσπάθειες για περιορισμό της στον 1,5 ° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

Ο Ουγκαντέζος Αντόνια Αγιεμπάρε, πρόεδρος του μπλοκ διαπραγματεύσεων που αποκαλείται G77+ Κίνα στο οποίο συμμετέχουν οι αναπτυσσόμενες χώρες, προειδοποίησε ότι οι διαπραγματεύσεις, που θα διαρκέσουν δύο εβδομάδες, θα είναι δύσκολες για το βασικό διακύβευμα αυτής της COP: πόσα δισεκατομμύρια δολάρια μπορούν να δεσμευθούν οι πλούσιες χώρες να προσφέρουν ως κλιματική βοήθεια στις αναπτυσσόμενες; «Αμέσως μόλις μιλάμε για χρήματα, όλοι αποκαλύπτουν τον πραγματικό τους εαυτό», εκτίμησε ο διπλωμάτης.

Πριν 15 χρόνια στην COP της Κοπεγχάγης οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύθηκαν να προσφέρουν ετησίως 100 δισεκ. δολάρια στις αναπτυσσόμενες ως το 2020.

Τα χρήματα αυτά, στην πλειονότητά τους δάνεια, επέτρεψαν να κατασκευαστούν ηλιακά πάνελ, να βελτιωθεί η άρδευση, να κατασκευαστούν φράγματα και να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της ξηρασίας στις καλλιέργειες. Έχει έρθει η ώρα να αυξηθεί αυτή η βοήθεια, αλλά πόσο;

«Βάλτε χρήματα στο τραπέζι για να δείξετε τις ηγετικές σας ικανότητες», δήλωσε απευθυνόμενος κυρίως στους Ευρωπαίους ο Έβανς Ενζέβα από το Μαλάουι, διαπραγματευτής των 45 λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών.

Όμως η τάση στις πιο πλούσιες χώρες είναι η λιτότητα στην Ευρώπη και η διεθνής αποδέσμευση στις ΗΠΑ. Πολλοί ζητούν από την Κίνα και τις χώρες του Κόλπου να συνεισφέρουν περισσότερα.

Σε αυτό ο Κινέζος διαπραγματευτής απάντησε ότι δεν τίθεται θέμα «επαναδιαπραγμάτευσης» των κειμένων του ΟΗΕ που ορίζουν ότι μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες, με βάση την ερμηνεία του ΟΗΕ, έχουν την υποχρέωση να πληρώνουν.

Αντιδρώντας στις επιφυλάξεις των Δυτικών, ο επικεφαλής του ΟΗΕ Κλίμα Σάιμον Στιλ υπογράμμισε ότι είναι προς το συμφέρον τους να πληρώσουν περισσότερο για να σώσουν το κλίμα: «Καμία οικονομία, ακόμη και αυτές των χωρών της G20, δεν θα επιβιώσει από μια φρενήρη υπερθέρμανση του πλανήτη και κανένα νοικοκυριό δεν θα γλιτώσει από τον υψηλό πληθωρισμό που θα προκαλέσει».

Ωστόσο μόνο τέσσερις ηγέτες των χωρών της G20 είχαν επιβεβαιώσει ως χθες Κυριακή την παρουσία τους στο Μπακού: της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας.

ΕΜ