Σε τέσσερις πυλώνες εδράζεται το μεταρρυθμιστικό και εκσυγχρονιστικό έργο του Γενικού Λογιστηρίου, με στόχο να επιτευχθεί μια ολιστική αναβάθμιση της Δημόσιας Χρηματοοικονομικής Διαχείρισης του κράτους, όπως τόνισε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας Ρέα Γεωργίου.

Ταυτόχρονα, η κ. Γεωργίου, η οποία παρουσίασε στα μέλη της Επιτροπής τη Δημοσιονομική Έκθεση του 2021, είπε ότι μετά τη συμπερίληψη των καθαρών δαπανών (πραγματικές) για εξυπηρέτηση του Δημόσιου Χρέους, οι καθαρές εκροές (πραγματικό έλλειμμα) ανήλθαν σε €904 εκ. (2020: Καθαρές εκροές €1.587 εκ.).

Πρόσθεσε ότι λαμβάνοντας υπόψη και τις Αναλήψεις και Αποπληρωμές Δανείων που έγιναν κατά τη διάρκεια του 2021, προέκυψαν καθαρές εκροές (πραγματικό έλλειμμα), ύψους €1.548 εκ. (2020: Καθαρές εισροές ύψους €2.083 εκ.), ενώ είχε προϋπολογιστεί έλλειμμα ύψους €2.752 εκ.

Σημείωσε πως το ελλειμμα από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες, που προέκυψε από τις οικονομικές πράξεις που έγιναν το 2021, ανήλθε σε €465 εκ. (2020: Έλλειμμα €1.130 εκ.), ενώ είχε προϋπολογιστεί έλλειμμα ύψους €2.208 εκ.

Σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, η μείωση στο Έλλειμμα από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες σε σχέση με το 2020 (2021: Έλλειμμα €465 εκ., 2020: Έλλειμμα €1.130 εκ.) προκύπτει κυρίως λόγω αυξημένων εσόδων από άμεση φορολογία (2021: €2.659 εκ., 2020: €1.940 εκ.) και αυξημένων άλλων εσόδων (2021: €1.265 εκ., 2020: €907 εκ.)

Ανέφερε ότι τα έσοδα από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες ανήλθαν σε €7.099 εκ. (2020: €5.975 εκ.) σε σύγκριση με τις προϋπολογισθείσες (στον προϋπολογισμό) που ήταν €6.431 εκ. (2020: €6.918 εκ.).

Σημείωσε πως τα έσοδα ήταν αυξημένα κατά 19% σε σχέση με το 2020 και αποτελούνται κυρίως από Έμμεσους Φόρους 45% (2020: 52%), Άμεσους Φόρους 37% (2020: 33%) και Άλλα Έσοδα 18% (2020: 15%).

Στα υπόλοιπα Έσοδα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, έσοδα από Προσφορά Υπηρεσιών και Πώληση Αγαθών €332 εκ. (2020: €212 εκ.), αύξηση που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα έσοδα από την αντιμισθία προσωπικού που είναι αποσπασμένο στον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) όπως και στα αυξημένα έσοδα από δημοπρασία δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Ανέφερε ότι οι χορηγίες που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν €306 εκ. (2020: €86 εκ.), οι αποκοπές Συμπληρωματικής Σύνταξης Κρατικών Υπαλλήλων ανήλθαν στα €194 εκ. (2020: €183 εκ.), τα δικαιώματα Διαχείρισης Αερολιμένων και Λιμένων στα €51 εκ. (2020: €62 εκ.) και τα τέλη Εγγυήσεων €23 εκ. (2020: €5 εκ.), ενώ τα μερίσματα από Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου – CYTA (2021: €19 εκ., 2020: €15 εκ.).

Αναφορικά με τις δαπάνες, η Γενική Λογίστρια είπε ότι οι δαπάνες για Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες ανήλθαν σε €7.564 εκ. (2020: €7.105 εκ.) σε σύγκριση με τις προϋπολογισθείσες που ήταν €8.639 εκ. (2020: €8.101 εκ.), δηλαδή σημειώθηκε ποσοστό υλοποίησης 88% (2020: 88%).

Σημείωσε ότι οι δαπάνες για Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες το 2021 αυξήθηκαν κατά 6,5% κυρίως λόγω της αύξησης των κοινωνικών παροχών συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς του κράτους στο Γενικό Σχέδιο Υγείας.

Είπε ακόμη ότι οι Δαπάνες για Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες του έτους αποτελούνται κυρίως από Μεταβιβάσεις 48% (€3.602 εκ.), Δαπάνες Προσωπικού 28%(€2.117 εκ.), Λειτουργικές Δαπάνες 11%(€857 εκ.), Συντάξεις και Φιλοδωρήματα 9% (€681 εκ.) και Κεφαλαιουχικές Δαπάνες 4%(€307 εκ.).

Σε σχέση με την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, η κ. Γεωργίου ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια του έτους οι δαπάνες για τόκους ανήλθαν σε €483 εκ. (2020: €509 εκ.).

Αναφορικά με τα καθυστερημένα (εισπρακτέα) έσοδα από την ίδρυση της Δημοκρατίας μέχρι σήμερα, εκπρόσωπος του ΓΛ είπε ότι αυτά ήταν το 2021 στα περίπου €3,1 δισεκατομμύρια, στα οποία δεν περιλαμβάνονται «τα καθυστερημένα έσοδα του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών τα οποία το 2020 ήταν περίπου 360 εκ. ευρώ» και τα οποία θα ανεβάσουν το συνολικό ποσό περίπου στα 3,5 δις. ευρώ. Σημείωσε ότι τα καθυστερημένα έσοδα που αφορούν το Τμήμα Φορολογίας ανέρχονται στα 2,2 δις. ευρώ.

Ανέφερε ότι «γίνεται η προσπάθεια αξιολόγησης από τους συμβούλους μας που έχουν προσλάβει και είμαστε σε καλό δρόμο να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε πόσα θα είναι τελικά αυτά τα ποσά».

«Με την αλλαγή στην βάση των δεδουλευμένων αυτά θα γίνονται σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα και θα μπορεί να φαίνεται τι είναι εισπρακτέο», είπε η Γενική Λογίστρια.

Εκπρόσωπος του ΓΛ, ανέφερε πως κατά το 2021 εισέπραξε 306 εκ. ευρώ από την ΕΕ, ενώ είχε πληρωμές ύψους 260 εκ. ευρώ.

Αναφέρθηκε επίσης ότι η ΚΕΔΙΠΕΣ, έχει προβεί σε συνολικές πληρωμές ύψους €78,2 εκ. ή 73% των Απαιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα από την Ελληνική Τράπεζα, στο πλαίσιο του Σχεδίου Εγγύησης Δανείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Τράπεζας, η συμβατική αξία των περιουσιακών στοιχείων που καλύπτονται από το Σχέδιο στις 31/03/2022 ανέρχεται σε €1.700 εκ., σε σχέση με €2.608 εκ. κατά την έναρξη του Σχεδίου.

Μεταρρυθμιστικό έργο

Αναφορικά με τους 4 πυλώνες του μεταρρυθμιστικού έργου, η κ. Γεωργίου είπε το ΓΛ βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης του έργου για τη μετάβαση του δημόσιου τομέα στην λογιστική βάση των δεδουλευμένων και εξήγησε ότι επί της ουσίας αλλάζει ο τρόπος παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων του κράτους στη βάση διεθνών λογιστικών προτύπων και βέλτιστων διεθνών πρακτικών που ακολουθούνται σε προηγμένες χώρες του εξωτερικού.

Εξήγησε ότι με τη νέα λογιστική βάση παρέχεται η δυνατότητα στον χρήστη των οικονομικών καταστάσεων να αναλύει τις οικονομικές δυνατότητες του κράτους σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ενώ παράλληλα «ενισχύεται η διαφάνεια στις οικονομικές συναλλαγές του κράτους».

Ενδεικτικό, συνέχισε, είναι το παράδειγμα της αποτίμησης με ημερομηνία αναφοράς 31 Δεκεμβρίου του 2020, της κρατικής γης στα €12,8 δις., των κτιρίων και άλλων εγκαταστάσεων στα €2,7 δισ., της ακίνητης περιουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο εξωτερικό στα €91 εκ., του οδικού δικτύου και άλλων έργων στα €1,8 δισ.

Δεύτερος πυλώνας, σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, είναι η εφαρμογή του νέου ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (ERP) που θα υποστηρίζει τόσο την ετοιμασία και υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού στη βάση δραστηριοτήτων όσο και στην εφαρμογή της λογιστικής βάσης των δεδουλευμένων. Πρόσθεσε πως σε δεύτερη φάση το νέο σύστημα θα υποστηρίζει τη διαδικασία καταβολής των μισθών και συντάξεων, καθώς και τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.

Αναφορικά με τον τρίτο πυλώνα του μεταρρυθμιστικού έργου, η Γενική Λογίστρια είπε ότι με την αναδιοργάνωση του προσωπικού του ΓΛ, δημιουργήθηκαν διευθύνσεις χρηματοοικονομικής διαχείρισης σε όλα τα Υπουργεία, Υφυπουργεία καθώς και στις ανεξάρτητες υπηρεσίες με στόχο την αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται.

Σε σχέση με τον τέταρτο πυλώνα, η κ. Γεωργίου είπε ότι το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, ως Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, έχει εκπονήσει νέα ολοκληρωμένη στρατηγική για να τεθούν οι δημόσιες συμβάσεις σε μια πιο επαγγελματική βάση με εκσυγχρονιστικές τομές. 

Επιπλέον, η κ. Γεωργίου ανέφερε ότι η αρχή της διαφάνειας έχει ενσωματωθεί στο νομοθετικό πλαίσιο του ΓΛ από το 2014 και «έχουμε προχωρήσει σε αναβάθμιση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης που παρέχεται στο κοινό», όπως είναι μεταξύ άλλων η ετήσια δημοσιονομική έκθεση, οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της κεντρικής Κυβέρνησης, η πορεία υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού και οι συμψηφισμοί εσόδων και εξόδων της Δημοκρατίας.

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι η δημοσιονομική έκθεση δίδει μια γενικότερη εικόνα από την οποία μπορούν να εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα και πρόσθεσε πως στην έκθεση καταγράφεται η αυξημένη δυνατότητα λόγω αυξημένων εσόδων του κράτους για το 2021.

«Αυξημένη ικανότητα που κατά την άποψη μας θα έπρεπε να διοχετευτεί προς την κοινωνία και τους πολίτες που έχουν πραγματική ανάγκη για να στηριχθούν μέσα σε μια κρίσιμη οικονομικά και κοινωνικά συγκυρία», πρόσθεσε.

Το δεύτερο, σύμφωνα με τον κ. Χριστοφίδη, «είναι το χαμηλό ποσοστό υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολογισμού (μόλις στο 62%)», που είναι χαμηλότερο το 2020. Πρόσθεσε πως αυτό σημαίνει πως «ένα ποσό περίπου 38% έργων τα οποία η Βουλή έχει εγκρίνει δεν έχουν υλοποιηθεί σε μια περίοδο που έχει ιδιαίτερη σημασία το κράτος να έλθει σαν ατμομηχανή της οικονομίας και με την αναπτυξιακή του πολιτική να δώσει ώθηση στην ευρύτερη λειτουργία της οικονομίας».

Ανέφερε ότι το τρίτο το οποίο σημειώνει είναι «η μεγάλη αύξηση που καταγράφεται σε δαπάνες του κράτους σε αγορά υπηρεσιών και συμβουλευτικών υπηρεσιών» και πρόσθεσε πως το κονδύλι εκτοξεύεται από τα 78 εκ. ευρώ το 2020 στα 110 εκ. ευρώ το 2021.

Αυτό σημαίνει, συνέχισε, «πως το κράτος είναι κακός εργοδότης προχωρώντας πολλές φορές με την παράνομη μέθοδο της αγοράς υπηρεσιών», ενώ πρόσθεσε πως «υπάρχουν αποφάσεις δικαστηρίου σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως αυτές των εκπαιδευτικών των απογευματινών και βραδινών προγραμμάτων που θεωρείται παράνομη η αγορά υπηρεσιών».

«Ταυτόχρονα μας δημιουργεί προβληματισμό το μεγάλο ποσό το οποίο καταμερίζεται για συμβουλευτικές υπηρεσίες και έχουμε ζητήσει πιο συγκεκριμένα στοιχεία και εξηγήσεις», ανέφερε και πρόσθεσε πως «καταγράφεται επίσης η εγγύηση του κράτους ύψους 1,4 δισ. ευρώ προς την Ελληνική Τράπεζα απόρροια της κάκιστης συμφωνίας που έχει γίνει για την παραχώρηση της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας στην Ελληνική».

Ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του ΑΚΕΛ έχει καταγραφεί ότι «το πραγματικό ποσό που έχει πληρώσει η ΚΕΔΙΠΕΣ κατά το 2021 στην Ελληνική Τράπεζα από αιτήματα που υπέβαλε η Ελληνική Τράπεζα, ανέρχεται στα 78 εκ. ευρώ».

Αναφέρθηκε επίσης στο μέρισμα που παραχώρησε η CYTA από τα κέρδη της προς το κράτος ύψους 19 εκ. ευρώ και πρόσθεσε πως «είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί για ακόμη μια χρονιά δίδεται απάντηση σε όσους έλεγαν ότι οι ημικρατικοί οργανισμοί δεν είναι βιώσιμοι, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τον ιδιωτικό τομέα και έπρεπε οπωσδήποτε να ξεπουληθούν».

Αυτοί οι οργανισμοί όχι μόνο είναι βιώσιμοι αλλά δίδουν και μέρισμα στο κράτος το οποίο διοχετεύεται μεταξύ άλλων στα νοσοκομεία και σχολεία μας αλλά και στην κοινωνική πρόνοια.

Ερωτηθείς αν το ΑΚΕΛ θα εισηγηθεί κάποια από τα αυξημένα έσοδα του κράτους να δοθούν σε ευάλωτες ομάδες, ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι είναι γνωστή η θέση του ΑΚΕΛ και πρόσθεσε πως από τα αυξημένα κρατικά έσοδα από τις φορολογίες που φθάνουν στο πρώτο οκτάμηνο περίπου στα επιπρόσθετα 800 εκ. ευρώ, «το κράτος οφείλει σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία που η ακρίβεια θερίζει, που τα εισοδήματα του κόσμου ψαλιδίζονται να στηρίξει ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού».