Αφιέρωμα στα διαφορετικά και σπάνια είδη της χλωρίδας του τόπου μας κάνει κάθε μήνα το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, σε μια προσπάθεια να γνωρίσουν οι πολίτες τα φυτά και τα λουλούδια της Κύπρου.

Πρώτο στη σειρά το είδος Crocus hartmannianus (Κρόκος του χάρτμαν), το οποίο βρίσκεται σε πλήρη άνθιση την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου.

Πρόκειται για ένα απειλούμενο ενδημικό φυτό της Κύπρου, το οποίο ανθίζει μόνο στο νησί μας, σε πληθυσμό περίπου 6,000 φυτών.

Αυτό το πολύ σπάνιο είδος άνθισε ακόμα και στην καμένη γη της Σολέας, μετά την καταστροφική πυρκαγιά που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2016 στην περιοχή. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2017, είχαν καταμετρηθεί από το Τμήμα Δασών 1.500 φυτά στην τοποθεσία “Ροτσιά”.

Κατά την αρχαιότητα, οι γιατροί της εποχής το “βάφτισαν” ως τον βασιλιά τω φυτών, λόγω των χωνευτικών και διουρητικών του ιδιοτήτων. Επίσης, το χρησιμοποιούσαν στη βαφική, στη μαγειρική, στην κατασκευή αρωμάτων και φαρμάκων και για θεραπεία των τραυμάτων.

Το επίθετο hartmannianus το πήρε προς τιμή του Γερμανού βοτανολόγου Ernest Hartmann, ο οποίος το ανακάλυψε. Το Crocus hartmannianus ανήκει γένος Crocus, που περιλαμβάνει περίπου 90 είδη, με εξάπλωση στη νότια Ευρώπη, στη μεσογειακή λεκάνη και την κεντρική Ασία. Στην Κύπρο, το γένος, αντιπροσωπεύεται με τρία είδη, το Crocus hartmannianus, το Crocus cyprius και το Crocus veneris, τα οποία είναι όλα ενδημικά.

Που το βρίσκεις;

Πρόκειται για σπάνιο ενδημικό είδος της Κύπρου, του οποίου έχουν επιβεβαιωθεί τέσσερις θέσεις στις ελεύθερες περιοχές, στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Μαχαιρά, στο Δάσος Αδελφοί, στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Τροόδους (Πλατάνια) και μία νέα θέση που εντοπίσθηκε πρόσφατα στο Δάσος Λεμεσού. Επίσης, απαντά σε μία ακόμη θέση στην κατεχόμενη Κύπρο, στην Οροσειρά Πενταδακτύλου (Τρύπα Βουνό). Φυτρώνει σε πετρώδεις πλαγιές με πυριγενή και ασβεστολιθικά πετρώματα ή σε αραιό πευκοδάσος, από υψόμετρο 690 μέχρι 950 μ. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του βρίσκεται σε κρατική δασική γη, με ελεγχόμενες δραστηριότητες, ενώ τρεις θέσεις του είδους είναι σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Κρόκος ήταν ένας νέος, που εξαιτίας του άτυχου έρωτα του με τη Νύμφη Σμίλακα, μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο Θεός Ερμής παίζοντας με τον φίλο του Κρόκο, τον τραυμάτισε θανάσιμα στο κεφάλι. Τρείς σταγόνες από το αίμα του νεαρού έπεσαν στο λουλούδι και έγιναν τα στίγματα του φυτού, που έκτοτε πήρε το όνομα του.