Το κυκλοφοριακό πρόβλημα και τρόποι αντιμετώπισής του ήταν σχεδόν κυρίαρχο στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων με τους Βουλευτές να ζητούν επίσης απαντήσεις, μεταξύ άλλων, για το σύστημα φωτοεπισήμανσης, τις κατασκευές και αναβαθμίσεις δρόμων και τις χρονίζουσες καθυστερήσεις, την κακή εικόνα στο αεροδρόμιο Λάρνακας και τα διάφορα κίνητρα για απόσυρση οχημάτων.

Ο Υπουργός Αλέξης Βαφεάδης είπε ότι πέραν των δύο σταθμών μετεπιβίβασης που λειτουργούν σήμερα στη Λευκωσία (σε Αλάμπρα και ΓΣΠ), στο στάδιο μελέτης βρίσκονται άλλοι 4 χώροι Park&Ride στο Καλό Χωριό, την Αραδίππου, τα Κάτω Πολεμίδια και τον Άγιο Τύχωνα. Σε εξέλιξη βρίσκεται ο προγραμματισμός για κατασκευή και τοποθέτηση στάσεων και στεγάστρων παγκυπρία, αξίας €36,7 εκ (συν ΦΠΑ).

Στα σχέδια του Υπουργείου είναι επίσης η κατασκευή/βελτίωση σταθμών λεωφορείων, η αγορά 28 μικρών ηλεκτρικών λεωφορείων και 40 μεγάλων λεωφορείων αξίας περίπου €15 εκατ., η κατασκευή λεωφορειολωρίδων στους άξονες του ΤΡΑΜ στη Λευκωσία, αξίας €4,2 εκατ. συν ΦΠΑ και η εισαγωγή ευφυών συστημάτων μεταφορών.

Ο κ. Βαφεάδης ενημέρωσε τους Βουλευτές ότι σχεδόν €25 εκ. θα διατεθούν το 2025 για σχέδια απόσυρσης παλαιών οχημάτων και αγορά νέων ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αλλά και για την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εγγραφές ηλεκτρικών οχημάτων παρουσιάζουν αύξηση καθώς μέχρι και τον Αύγουστο 2024 εγγράφηκαν συνολικά  1.107 οχήματα, σε σχέση με 995 το 2023 και πολύ λιγότερα τα προηγούμενα χρόνια.

Έργα σε εξέλιξη και νέα

Σύμφωνα με την παρουσίαση του Υπουργού, έργα συνολικού ύψους €830 εκ βρίσκονται σε εξέλιξη ή θα ξεκινήσουν εντός του 2025.

Τα κυριότερα είναι το νέο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το  2026, ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη – Ευρύχου με συνολική δαπάνη €88,6 εκ και υπολογιζόμενο χρόνο ολοκλήρωσης τον Οκτώβριο του 2025, ο αυτοκινητόδρομος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς (Φάση Α’) με συνολική δαπάνη €86,9 εκ, ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Παλαιχωρίου με δαπάνη €77,6 εκ και χρόνο ολοκλήρωσης τον Σεπτέμβριο του ’26 και η πρώτη φάση του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού – Σαϊττά δαπάνης €31,1 εκ, με ολοκλήρωση εντός του νέου έτους.

Άλλα έργα ύψους €257 εκ υλοποιούνται από άλλα Υπουργεία μεταξύ αυτών και η ανέγερση του Κέντρου Φιλοξενίας «Λίμνες» για Αιτητές Διεθνούς Προστασίας και Προαναχωρησιακού Κέντρου για πρόσωπα που θα επαναπατριστούν στην Μενόγεια.

Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός είναι αυξημένος κατά 11,7% ή €54,3 εκ.

Τα προϋπολογιζόμενα έσοδα για το 2025 ανέρχονται στα €373,2 εκ. σε σύγκριση με €343 εκ το 2024. Οι πάγιες και τακτικές δαπάνες ανέρχονται σε €344,6 εκ με αύξηση 10,5% και οι αναπτυξιακές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ανέρχονται σε €209,3 εκ. με αύξηση 10,3%.

Αεροδρόμια και επιβατική κίνηση

Ο Υπουργός είπε ότι φέτος καταγράφεται η υψηλότερη επιβατική κίνηση διαχρονικά με εκτιμώμενο αριθμό επιβατών 12.2 εκ. δηλαδή 5% αύξηση  σε σχέση με το 2023 και 8.4% αύξηση σε σχέση με το 2019.

Τα 8.6 εκ αναμένεται να αγγίξει η επιβατική κίνηση στον Αερολιμένα Λάρνακας με βάση τις εκτιμήσεις , με αύξηση 6,6% το 2024 σε σύγκριση με το 2023 και τα 3.6 εκ η επιβατική κίνηση στην Πάφο με αύξηση 1.3% σε σύγκριση με το 2023.

Ο κ. Βαφεάδης είπε ότι υπάρχει συνδεσιμότητα με 38 χώρες μέσω 55 αερογραμμών και εκτελούνται 156 δρομολόγια σε σχέση με 153 το 2023 και 147 το 2022.

Σε ότι αφορά τις χαώδεις εικόνες στο αεροδρόμιο Λάρνακας ανέφερε ότι συμμερίζεται την αγανάκτηση των βουλευτών και του κόσμου και ότι οφείλονται οι καθυστερήσεις σε σειρά παραγόντων. Καταβάλλεται, είπε, προσπάθεια για βελτίωση της κατάστασης.

Λιμάνια

Για το Λιμάνι Λεμεσού καταγράφονται πέραν των 417 εκατομμυρίων ευρώ έσοδα για το κράτος μέχρι σήμερα με αυξητική τάση των εσόδων, ενώ για το Λιμάνι Λάρνακας υπάρχει ανάληψη της διαχείρισης και λειτουργίας του από την Αρχή Λιμένων για προσωρινή μεταβατική περίοδο.

Όπως ενημέρωσε ο Υπουργός προχωρά η δημόσια διαβούλευση και ετοιμάζονται έγγραφα για αγορά υπηρεσιών συμβούλων/εμπειρογνωμόνων για την μετέπειτα προώθηση του έργου.

Εξάλλου, σε δηλώσεις μετά την παρουσίαση του προϋπολογισμού ο κ. Βαφεάδης είπε ότι πρόκειται για καθαρά αναπτυξιακό Υπουργείο, το οποίο αναλαμβάνει ουσιαστικά δράσεις υλοποίησης έργων που σκοπό έχουν την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και την βελτίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Για την οδική ασφάλεια είπε ότι στόχος είναι η κατασκευή ενός ασφαλούς οδικού δικτύου και προωθούνται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των νέων.

Για το κυκλοφοριακό ανέφερε ότι το θέμα προσεγγίζεται πολύπλευρα με ολοκλήρωση του οδικού δικτύου και αναβάθμιση των δημόσιων επιβατικών μεταφορών. Αναφέρθηκε στη μείωση του κομίστρου για τα σχολικά λεωφορεία και στην επέκταση του θεσμού του «από πόρτα σε πόρτα».

Ο κ. Βαφεάδης έκανε αναφορά και στα έξυπνα φώτα (με εκτιμώμενο χρόνο παράδοσης του έργου τα επόμενα δύο χρόνια) τα οποία αυξάνουν τη χωρητικότητα κατά 10% περίπου και αυτό έχει ανάλογη μείωση στο χρόνο άφιξης, στην διεύρυνση του κλιμακωτού ωραρίου της δημόσιας υπηρεσίας και στη δυνατότητα εργασίας από το σπίτι.

Κυκλοφοριακό, καθυστερήσεις σε οδικά έργα, κάμερες, στις τοποθετήσεις Βουλευτών

Στις τοποθετήσεις τους εντός της επιτροπής οι Βουλευτές αναφέρθηκαν περισσότερο στο κυκλοφοριακό, σε καθυστερήσεις σε οδικά έργα, στα πρόστιμα από τις κάμερες και οι περισσότεροι ζήτησαν να μάθουν και λεπτομέρειες για συγκεκριμένα έργα των επαρχιών τους.

Η Βουλευτής ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου είπε ότι τα περισσότερα έργα που υλοποιούνται άρχισαν επί δικής τους διακυβέρνησης. Αναφέρθηκε στο κυκλοφοριακό λέγοντας ότι χάνονται απέραντες εργατοώρες και επιβάλλεται η εξεύρεση λύσεων για βελτίωση των ΜΜΜ , επέκταση των parκ and ride και του κλιμακωτού ωραρίου.

Αναφέρθηκε και σε προτάσεις νόμου που κατατίθενται για βελτίωσης της οδικής ασφάλειας και καλυτέρευση του θεσμού των προστίμων.

Ο Βουλευτής ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά έθεσε το θέμα της παροχής κινήτρων για ηλεκτροκίνηση και η Βουλευτής ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου ζήτησε λεπτομέρειες για το δρόμο Δένειας-Αστρομερίτη.

Ο Βουλευτής Δημήτρης Δημητρίου αναφέρθηκε στο θέμα των συμβάσεων οι πλείστες των οποίων ναυαγούν και ζήτησε λεπτομέρειες για τα έξυπνα φώτα.

Ο Βουλευτής Μάριος Μαυρίδης ανέφερε ότι πρέπει να βελτιωθούν οι ποδηλατόδρομοι και να γίνεται καλύτερη αξιολόγηση έργων.

Το θέμα του κυκλοφοριακού έθεσε και ο Βουλευτής ΑΚΕΛ Βαλεντίνος Φακοντής αναφέροντας ότι τα λεωφορεία είναι μια ένεση και πρέπει να αναβαθμιστούν. Παράλληλα είπε πρέπει να αποκτήσουμε και στέγαστρα. Αναφέρθηκε και στην απόσυρση ρυπογόνων οχημάτων αλλά και στο δρόμο Τάφου Βασιλέων που επιβάλλεται  να αναβαθμιστεί.

Ο Βουλευτής ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις στο δρόμο Λεμεσού -Σαϊττά και στο θέμα του συστήματος φωτοεπισήμανσης ενώ ο Ανδρέας Καυκαλιάς ζήτησε να μάθει για νέα έργα στον προϋπολογισμό και για τις καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις χορηγιών από το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης αναφέρθηκε σε τοποθέτηση κυματοθραυστών που προκαλούν ζημιές στην ακτογραμμή και ζήτησε να μάθει τι γίνεται με την εταιρεία Κίτιον στο λιμάνι Λάρνακας και με το αλιευτικό καταφύγιο της πόλης.

Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης κάλεσε τον Υπουργό να επισκεφθεί την Πάφο και να ενημερώσει τον κόσμο για τα έργα ενώ για τα πρόστιμα λόγω καμερών ανέφερε ότι επικρατεί η άποψη ότι είναι φοροεισπρακτικό μέτρο και πρέπει να βελτιωθεί.

Η Βουλευτής ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ζήτησε λεπτομέρειες για την χαοτική κατάσταση στο αεροδρόμιο Λάρνακας, για τις απαλλοτριώσεις σε ιδιωτικά τεμάχια στο δρόμο Ευρύχου-Αστρομερίτη και για την πρεσβεία μας στην Νέα Υόρκη το κτίριο της οποίας κάηκε και εδώ και 7 χρόνια δεν επιδιορθώθηκε και πληρώνουμε ενοίκια.

Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης ζήτησε λεπτομέρειες για το σύστημα εμπορίας ρύπων.

Από την ΕΔΕΚ, ο Βουλευτής Ηλίας Μυριάνθους αναφέρθηκε στο δρόμο Πόλης-Πάφου και ζήτησε λεπτομέρειες για τα μέτρα αντιμετώπισης οδικών συγκρούσεων.

Ο Μαρίνος Μουσιούττας, Βουλευτής ΔΗΠΑ, αναφέρθηκε στα έργα υπό εξέλιξη για την ευρωπαϊκή προεδρία της Κύπρου, για τις σχολές επιμόρφωσης οδηγών ενώ ευαρέσκεια εξέφρασε για το δρόμο Λευκωσίας -Τροόδους που είναι εντός χρονοδιαγραμμάτων.

Ο Αλέκος Τρυφωνίδης, Βουλευτής ΔΗΠΑ, έθεσε το θέμα των ηχοπετασμάτων στο νέο περιφερειακό στην περιοχή Αρχαγγέλου που είναι πιο πυκνοκατοικημένη και στα έργα στην Τσερίου.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης ζήτησε ενημέρωση για το σύστημα φωτοεπισήμανσης, για τους στόχους Βιώσιμης αστικής κινητικότητας και για τα σχέδια απόσυρσης ρυπογόνων οχημάτων.

Σε κάποιες από τις ερωτήσεις των Βουλευτών ο Υπουργός δεσμεύθηκε να απαντήσει γραπτώς, λόγω και του προχωρημένου της ώρας.