Τη διαβεβαίωση ότι δεν πρόκειται να υπάρξει έλλειψη σιτηρών για ανθρώπινη χρήση γιατί θα μεριμνήσει η Κυβέρνηση προτού συμβεί κάτι τέτοιο, εξέφρασε ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Πέτρος Ξενοφώντος, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι τις επόμενες ημέρες θα διευθετηθεί σύσκεψη με τους εισαγωγείς σιτηρών «για να εξεταστεί κατά πόσον χρειάζεται και με ποιο τρόπο χρειάζεται το κράτος να διατηρεί αποθέματα για ανθρώπινη χρήση».

«Είμαστε εδώ για να επιλύσουμε και επιλύουμε τα προβλήματα», τόνισε ο Υπουργός, ο οποίος μιλούσε σε έκτακτη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας η οποία συζήτησε κυρίως το θέμα που αφορά στα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών που προκύπτουν μετά τη διάθεση στην αγορά κρατικών αποθεμάτων αραβοσίτου με βάση το πρόσφατο διάταγμα περί Διάθεσης Αποθεμάτων Πρώτων Υλών Ζωοτροφών.

Η Επιτροπή Γεωργίας εξέτασε το θέμα έπειτα από εισήγηση των βουλευτών Γιαννάκη Γαβριήλ, Ανδρέα Πασιουρτίδη, Βαλεντίνου Φακοντή, Χρίστου Ορφανίδη και Χρίστου Σενέκη. Στην επιτροπή παρέστησαν εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων, Ποιμνιοτρόφων, Αιγοπροβατοτρόφων, Αιγοπροβατοτρόφων, Αγελαδοτρόφων, Πτηνοτρόφων, κτηνοτρόφων και εισαγωγέων ζωοτροφών.

Ο Υπουργός Γεωργίας είπε πως μόλις ήλθε στην αντίληψη του Υπουργείο ότι υπάρχει πρόβλημα επάρκειας αραβόσιτου στην αγορά «μέσα σε μία ημέρα μεριμνήσαμε να απελευθερωθεί ποσότητα (7.000 τόνων αραβόσιτου από τα στρατηγικά αποθέματα) έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των κτηνοτρόφων μας».

«Το Υπουργείο Γεωργίας, ενεργώντας μέσα στα πλαίσια της κείμενης νομοθεσίας απελευθέρωσε 7.000 τόνους αραβόσιτο (μέχρι τις 31 Αυγούστου) έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της αγοράς», ανέφερε και σημείωσε ότι αυτή η απόφαση πάρθηκε μετά τη συνεδρία της Συμβουλευτικής Επιτροπής στις 17 Αυγούστου η οποία ομόφωνα αποφάσισε να απελευθερωθούν μέχρι 7.000 τόνοι για τις ανάγκες των κτηνοτρόφων.

Είπε ακόμη ότι στις 17 Αυγούστου δημοσιεύθηκε και το σχετικό διάταγμα και «ως εκ τούτου θεωρούμε ότι το πρόβλημα επιλύθηκε» και πρόσθεσε πως «όλες οι αγροτικές οργανώσεις έχουν χαιρετήσει και έχουν ικανοποιηθεί πλήρως με τις ενέργειες του Υπουργείου».

Ειδικότερα, αναφορικά με τα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών για τα ζώα, ο κ. Ξενοφώντος είπε ότι υπάρχουν στρατηγικά αποθέματα με βάση το διάταγμα που εκδόθηκε για τις ζωοτροφές.

Σε σχέση με τα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών για ανθρώπινη χρήση, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Ανδρέας Γρηγορίου ξεκαθάρισε ότι «το Υπουργείο αξιολόγησε τα αποθέματα σιτηρών για ανθρώπινη χρήση και διαπίστωσε ότι δεν ήταν αναγκαία η διατήρηση άλλων αποθεμάτων γιατί τα αποθέματα που υπήρχαν (για εμπορικούς σκοπούς) ήταν αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλου του πληθυσμού για δύο με τρεις μήνες».

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Ανδρέας Γρηγορίου διαβεβαίωσε ότι εφαρμόστηκε η νομοθεσία και δεν δημιουργήθηκε κανένα πρόβλημα στην επάρκεια σιτηρών, ενώ σε σχέση με το διάταγμα που προβλέπεται από το νόμο για έκδοση του μέχρι 31 Μαρτίου ετησίως για να διασφαλιστεί η επάρκεια μέχρι 15 μέρες που αφορά το 4% της ποσότητας των σιτηρών που έχουν εισαχθεί την προηγούμενη χρονιά, ανέφερε ότι το πρώτο διάταγμα του 2022 προσβλήθηκε δικαστικώς από τους εισαγωγείς σιτηρών. 

Είπε ακόμη ότι εισάγονται πέραν του 80% των σιτηρών και για ζωοτροφές και για ανθρώπινη χρήση και “παρά τις δυσκολίες αυτές δεν υπήρξε οποιονδήποτε πρόβλημα, αυξήθηκε ο ζωικός πληθυσμός και η παραγωγικότητα γάλακτος”.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας είπε ότι ο νόμος (άρθρα 5,1 και 7,2) δίδει τη δυνατότητα στον Υπουργό να εκδώσει διάταγμα αλλά δεν έχει την υποχρέωση να πράξει κάτι τέτοιο αν κρίνει ότι δεν είναι αναγκαίο.

Ανέφερε ότι ο Υπουργός έκδωσε νέο διάταγμα τον Μάρτιο του 2023, το οποίο δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα στις 31 Μαρτίου του 2023 και αποσύρθηκε η υπόθεση από το δικαστήριο σε σχέση με το διάταγμα του 2022 γιατί ήταν άνευ αντικειμένου.

Εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων αλλά και των Αιγοπροβατοτρόφων, Κτηνοτρόφων και Ποιμνιοτρόφων παρέπεμψαν στη συνάντηση που θα γίνει με τον Υπουργό και ανέφεραν μεταξύ άλλων ότι δεν υπήρξε πρόβλημα στα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών και ότι υπάρχει η ανάγκη διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων, ενώ χαιρέτισαν την απόφαση της Κυβέρνησης να απελευθερώσει αποθέματα αραβόσιτου γιατί με αυτό τον τρόπο δίδονταν γρήγορα οι ποσότητες που ζητούνταν από τους κτηνοτρόφους.

Αναφέρθηκε επίσης πως αν υπήρξε πρόβλημα αυτό δημιουργήθηκε λόγω της καθοδικής πορείας των τιμών και της απόφασης να αναμένεται όπως οι τιμές υποχωρήσουν περαιτέρω οι τιμές.

Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι από τα αποθέματα των 7.000 τόνων που έχουν απελευθερωθεί από το κράτος, μόνο 1.000 τόνοι έχουν μέχρι στιγμής διατεθεί και επί τούτου δόθηκε ο λόγος ότι μόλις λίγες μέρες πέρασαν από την έκδοση του σχετικού διατάγματος, το οποίο εκδόθηκε εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών.

Επίσης, ακούστηκε η εισήγηση να δημιουργηθεί Αρχή Διαχείρισης Αποθεμάτων και σημειώθηκε ο κίνδυνος να πληγούν από την Ρωσία πλοία που μεταφέρουν σιτηρά προς την Κύπρο από την Μαύρη Θάλασσα, μοναδικός προορισμός εισαγωγής σιτηρών για το νησί.

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας Γιαννάκης Γαβριήλ είπε ότι τις τελευταίες ημέρες δέχθηκε πολλά τηλεφωνήματα ότι δεν υπάρχουν ζωοτροφές για να σιτιστούν τα ζώα και κάλεσε το Υπουργείο να διεξάγει έρευνες κατά πόσον διατηρούνται στρατηγικά αποθέματα (στα ιδιωτικά Σιλό), προσθέτοντας ότι «σε έρευνες την περασμένη Παρασκευή φάνηκε ότι δεν συμμορφώθηκαν όλοι οι εισαγωγείς που έπρεπε να διατηρούν στρατηγικά αποθέματα, εξ ου και έγιναν καταγγελίες».

Αναφορικά με τα σιτηρά για ανθρώπινη χρήση, ο κ. Γαβριήλ είπε ότι «ενώ το διάταγμα του 2022 προνοούσε αποκλειστική ευθύνη των εισαγωγέων να έχουν στρατηγικά αποθέματα για 14 ημέρες, το Υπουργείο έκρινε ότι δεν χρειάζεται να τα συμπεριλάβει στα στρατηγικά αποθέματα επειδή έχουν εμπορικά αποθέματα, όπως είπε ο Υπουργός».

«Άλλο τα εμπορικά αποθέματα που είναι για ιδία χρήση των εισαγωγέων και άλλα τα στρατηγικά αποθέματα που πρέπει να διαφυλάττει το κράτος», πρόσθεσε.

Είπε ακόμη ότι σε σύγκριση με το διάταγμα του 2022 είναι ξεκάθαρο πως ό,τι είχε υποχρέωση ο εισαγωγέας να φυλάει για στρατηγικά αποθέματα στο νέο διάταγμα (του 2023) έχουν αφαιρεθεί οι υποχρεώσεις τους και αναμένουμε τη συνάντηση του Υπουργού με τους εισαγωγείς για να «ξεκαθαρίσει κατά πόσον έχουμε ή δεν έχουμε στρατηγικά αποθέματα σιτηρών για ανθρώπινη χρήση».

«Το Υπουργείο λέει ότι έχει, οι εισαγωγείς λένε ότι δεν έχουν», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε ότι το κλείσιμο της Επιτροπής Σιτηρών και η απεμπλοκή του κράτους από τον τομέα των σιτηρών θα έφερνε όλα αυτά τα ζητήματα».

Σε παρατήρηση ότι η διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων συνεπάγεται κόστος για το κράτος και ερωτηθείς κατά πόσον έχει καταθέσει κάποια πρόταση, ο κ. Γαβριήλ είπε ότι οι επιλογές της εκτελεστικής εξουσίας είναι το ένα, η νομοθετική εξουσία ασκεί έλεγχο και κάποτε κάνει και προτάσεις νόμου», προσθέτοντας ότι η Βουλή δεν έχει την δυνατότητα να καθορίσει με πρόταση νόμου το πως θα διαφυλάττει η εκτελεστική εξουσία τα σιτηρά για ανθρώπινη χρήση.

«Προνοεί όμως ο νόμος που έχει ψηφιστεί το 2021 τρόπους επίλυσης του προβλήματος αυτού, δίδοντας τρεις επιλογές» και «εναπόκειται στην εκτελεστική εξουσία με ποιο τρόπο θα διαχειριστεί το θέμα», πρόσθεσε.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας είπε ότι σε μια επιβεβλημένη έκτακτη συνεδρία της Επιτροπής στην παρουσία του Υπουργού Γεωργίας «έγινε μια αξιόλογη συζήτηση μέσα σε ένα πνεύμα συναντίληψης και υπευθυνότητας» και ο ΔΗΣΥ είναι ευχαριστημένος από τις εξηγήσεις που έχει δώσει ο αρμόδιος Υπουργός και θα παρακολουθεί τις εξελίξεις, προσθέτοντας ότι για τον ΔΗΣΥ η διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων είναι εθνική ανάγκη.

«Ακούοντας σήμερα από πλευράς του αρμόδιου Υπουργείου τις ενέργειες που έχει καταβάλει σε σχέση με τη νομοθεσία του 2021 αλλά και το διάταγμα του Μαρτίου του 2023 φαίνεται ότι στο κομμάτι των στρατηγικών αποθεμάτων των ζωοτροφών υπάρχει η λελογισμένη τακτική και της τήρησης των ποσοτήτων αλλά και της παρακολούθησης και του ελέγχου», πρόσθεσε.

Ο κ. Σύκας εξέφρασε ικανοποίηση ότι γίνονται έλεγχοι και «κάποιοι έχουν υποβληθεί σε πρόστιμα λόγω της μη τήρησης της νενομισμένης τους υποχρέωσης» και πρόσθεσε πως αυτό που παραμένει «είναι να δούμε την διαχείριση των στρατηγικών αποθεμάτων για ανθρώπινη χρήση».

Παρά το γεγονός ότι ζούμε σε μια ελεύθερη οικονομία και αγορά, η διατήρηση ποσοτήτων – είτε λέγονται στρατηγικές είτε μη στρατηγικές – παραμένει, ανέφερε και πρόσθεσε ότι «θα ήταν καλύτερο μέσα από μια νομοθετική ρύθμιση να καθοριστεί αυτό που λέμε τι σημαίνει απόθεμα για προσωπική χρήση».

Ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει πάντοτε να παρακολουθούνται τα στρατηγικά αποθέματα και πρόσθεσε πως αν ληφθούν υπόψη «και οι γεωπολιτικές καταστάσεις και το γεγονός ότι η Ουκρανία και η Ρωσία είναι βασικοί πυλώνες εισαγωγείς των ζωοτροφών και των σιτηρών μας, πρέπει να έχουμε πάντα τα αυτιά μας ανοικτά και να έχουμε γρήγορα αντανακλαστικά».

Εξάλλου, κατά τη συνεδρία, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης χαρακτήρισε καλή την συζήτηση από πλευράς πληροφόρησης για το που βρισκόμαστε και ζήτησε όπως αυξηθεί η περίοδος διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων, πέραν των 26 ημερών, ενώ ανέφερε ότι το ΔΗΚΟ είχε έντονες ενστάσεις για την διάλυση της Επιτροπής Σιτηρών.

Ανέφερε ότι «ο τότε Υπουργός βλέποντας ότι η επιθυμία για διάλυση της Επιτροπής Σιτηρών οδηγείτο να μην ψηφιστεί με γραπτή επιστολή του στις 11 Μαρτίου 2021 δεσμεύθηκε έναντι των αγροτικών οργανώσεων ότι θα διασφαλίζονταν τα στρατηγικά αποθέματα».

Επιπλέον, ο κ. Ορφανίδης εξέφρασε ανησυχία για την αύξηση των τιμών και πρόσθεσε ότι «μικρές κτηνοτροφικές μονάδες έχουν κλείσει και έχουν πωλήσει τα πρόβατα τους», ζητώντας από το Υπουργείο να ενημερώσει πως σκέφτεται να αντιμετωπίσει την κατάσταση, ειδικά μετά την απόφαση της Ρωσίας να μην επιτρέπει στην Ουκρανία να μεταφέρει με πλοία τα σιτηρά.

Μιλώντας μετά τη συνεδρία, ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους εξέφρασε ικανοποίηση για τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού ότι «δεν υπάρχει καμία ανησυχία σε ό,τι αφορά γενικά τα αποθέματα σιτηρών τόσο για ζωική όσο και για ανθρώπινη κατανάλωση».

Ανέφερε ότι «γενικότερα για τα στρατηγικά αποθέματα υπάρχει επάρκεια τουλάχιστον τριών μηνών και αυτό διασφαλίζεται και μέσα από το διάταγμα που έχει εκδοθεί», αλλά πρόσθεσε πως «το γεγονός ότι υπάρχουν εμπορικά αποθέματα» καθώς οι εισαγωγείς σιτηρών διατηρούν ποσότητες για κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης για ανθρώπινη χρήση, αυτό είχε αποτέλεσμα το Υπουργείο να εκτιμήσει πως «δεν χρειάζεται η διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων».

Ανέφερε ότι η ΕΔΕΚ εισηγείται όπως στην επόμενη συζήτηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής με το Υπουργείο Γεωργίας εξεταστεί το ενδεχόμενο της διατήρησης και στρατηγικών αποθεμάτων που να καλύπτουν και την ανθρώπινη κατανάλωση, λόγω της ρευστής κατάστασης που επικρατεί στην παγκόσμια αγορά σιτηρών.

Ανέφερε ότι θα πρέπει να εξεταστεί το κόστος που θα προκύψει για τον φορολογούμενο από την διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων για ανθρώπινη χρήση έτσι ώστε «να διασφαλιστεί η επάρκεια της αγοράς και να μην έρχεται το κράτος να επιβαρύνει τον φορολογούμενο πολίτη χωρίς να χρειάζεται.

Ο κ. Μυριάνθους είπε ακόμη ότι η αύξηση των τιμών των σιτηρών μετά την απόφαση της Ρωσίας δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην αγορά και κάλεσε το Υπουργείο να εξετάσει τρόπους περαιτέρω στήριξης των κτηνοτρόφων για να ανταπεξέλθουν της δύσκολης περιόδους.

Ανέφερε ότι «μέσα στα πλαίσια της ανάπτυξης του χαλλουμιού θα τα βρούμε μπροστά μας» αυτά τα προβλήματα και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και το γεγονός ότι κλείνουν κτηνοτροφικές μονάδες.