Με λαμπρότητα η Λεμεσός γιόρτασε σήμερα τα Θεοφάνεια, με τη θεία λειτουργία και την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, στη θαλάσσια περιοχή του παλιού λιμανιού της πόλης.
Της Θείας Λειτουργίας, στον Ιερό Ναό Αγίας Νάπας, προέστη ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος, στην παρουσία βουλευτών και των τοπικών αρχών, ενώ ακολούθησε πορεία προς την αποβάθρα του παλιού λιμανιού, υπό τους ήχους της φιλαρμονικής του Δήμου Λεμεσού και υπό τη συνοδεία αγήματος της Εθνικής Φρουράς.
Έχοντας ως σύμμαχο τις καλές καιρικές συνθήκες, δεκάδες πολίτες βούτηξαν στη θάλασσα για να πιάσουν το Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του Μητροπολίτη Λεμεσού.
Στην Πάφο η Πρόεδρος της Βουλής
Καλή φώτιση σε ψυχές και πατρίδες, ευχήθηκε η Προεδρεύουσα της Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, κατά τον επίσημο εορτασμό των Αγίων Θεοφανίων, που έγινε με παραδοσιακή λαμπρότητα στην Πάφο.
Επίκεντρο του εορτασμού ήταν ο Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων, όπου ο εψηφισμένος Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος προέστη της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και τέλεσε τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανίων. Ακολούθως, σχηματίστηκε η καθιερωμένη πομπή, η οποία κατέληξε στο Λιμανάκι της Κάτω Πάφου, όπου τελέστηκε ο καθαγιασμός των υδάτων με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού.
Την πομπή συνόδευσαν οι Φιλαρμονικές της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας Κύπρου.
Η πομπή διήλθε από τις οδούς Αγαπήνορος, Ικάρου, Κωνσταντίας, Θεοσκεπάστης και Αλκμήνης και μέσω των Λεωφόρων Ποσειδώνος και Αποστόλου Παύλου, κατέληξε στην προβλήτα στο Λιμανάκι.
O εψηφισμένος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος σε δηλώσεις του ανέφερε πως μαζί με τα Χρόνια Πολλά για όλους, ευχήθηκε και φωτισμό σ’ όλους μας, στους άρχοντες μας, στον λαό μας, σ’ όλους εμάς για να μπορέσουμε με αυτό τον θείο φωτισμό να απαλλαγούμε και από τα πάθη μας αλλά και από την τουρκική κατοχή.
Εξάλλου σε ομιλία του μετά την τελετή της κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού ανέφερε πως με η κάθοδος του Χριστού στη φύση των υδάτων σημαίνει την απαλλαγή των ανθρώπων από κάθε δεσμά δουλείας. Δουλείας στην αμαρτία και δουλείας στα πάθη μας, όπως είπε. Ευχήθηκε επίσης από τα βάθη της καρδιάς μας όλοι μας να τύχουμε αυτής της ελευθερίας, ελευθερίας και από την αμαρτία αλλά και από τα δεσμά της τουρκικής κατοχής. Ώστε, συνέχισε, να μπορέσουμε κάποια μέρα πολύ σύντομα να αγιάσουμε τα ύδατα στα κατεχόμενα μέρη μας και να μπορέσουμε όλοι μας στην Κύπρο να δοξάζουμε τον Θεό μας και να υμνολογούμε το Αγιο όνομά του.
Εξάλλου η Προεδρεύουσα της Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου ευχήθηκε από καρδιάς καλή φώτιση σε ψυχές και πατρίδες.
Για την ανάσυρση του Τιμίου Σταυρού σημειώθηκαν πολυάριθμες συμμετοχές . Ωστόσο ξεχωριστή νότα έδωσε φέτος παρουσία δύο Ουκρανών γυναικών, της Λαρίσας και της Μαρίνας, που αψηφώντας το κρύο και συνηθισμένες, όπως ανέφεραν, από τις θερμοκρασίες της πατρίδας τους, έπεσαν στα παγωμένα νερά της Πάφου.
Εορτασμοί στην Πέγεια και Πόλη Χρυσοχούς
Την παράδοση του εορτασμού των Θεοφανείων συνέχισαν και ο Δήμος Πέγειας και ο Δήμος Πόλεως Χρυσοχούς.
Ο Αγιασμός των Υδάτων και Κατάδυση του Τίμιου Σταυρού έγινε στο Αλιευτικό Καταφύγιο (Λιμανάκι) Αγίου Γεωργίου Πέγειας, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ενώ ο Δήμος Πόλεως Χρυσοχούς πραγματοποίησε την τελετή Αγιασμού των Υδάτων στο λιμάνι του Λατσιού. Της τελετής προέστη ο Επίσκοπος Αρσινόης Παγκράτιος. Προηγήθηκε Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέα στην Πόλη Χρυσοχούς. Ακολούθως προσφέρθηκαν δωρεάν λουκουμάδες.
Στην Αγλαντζιά ο Υπουργός Άμυνας
Ο Υπουργός Άμυνας, Χαράλαμπος Πετρίδης, βρέθηκε στην Αγλαντζιά, όπου παρακολούθησε τον καθαγιασμό των υδάτων.
Ο εορτασμός στο Παραλίμνι
Στο Παραλίμνι τελέστηκε και φέτος στην παρουσία πλήθους κόσμου, η τελετή Καθαγιασμού των Υδάτων, ανήμερα της μεγάλης εορτής των Θεοφανίων.
Σε γραπτή ανακοίνωση του Δήμου Παραλιμνίου αναφέρεται ότι «η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού έγινε στην παραλία δίπλα από το εξωκλήσι του Αποστόλου Ανδρέα στην περιοχή Νησσιά στον Πρωταρά. Μικροί και μεγάλοι βούτηξαν στη θάλασσα για να πάρουν τον Τίμιο Σταυρό και να λάβουν την ευλογία Του».
Της τελετής Καθαγιασμού των Υδάτων προηγήθηκε Θεία Λειτουργία της εορτής των Θεοφανίων σε όλους τους Ναούς των ενοριών του Δήμου Παραλιμνίου.
Σημειώνεται ότι τελετή κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού τελέστηκε και το πρωί της Πέμπτης στο εξωκκλήσι Αγίου Νικολάου στο αλιευτικό καταφύγιο και μαρίνα Παραλιμνίου.
Ευχές για απελευθέρωση στη Λάρνακα
Με την ευχή από τον Επίτροπο Προεδρίας Φώτη Φωτίου, το 2023 να είναι χρονιά απελευθέρωσης και του χρόνου τέτοια μέρα να τη γιορτάσουμε σε όλους τους ναούς των σκλαβωμένων χωριών μας, συνοδεύτηκε ο καθαγιασμός των υδάτων στη Λάρνακα.
Ο καθαγιασμός των υδάτων έγινε στην αποβάθρα της μαρίνας Λάρνακας. Προηγήθηκε η λειτουργία των Θεοφανίων, που τελέστηκε το πρωί στον Ιερό Ναό Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, χωροστατούντος του Μητροπολίτη Κιτίου Νεκταρίου. Στη λειτουργία παρέστησαν μεταξύ άλλων, ο Επίτροπος Προεδρίας, ο υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας Αχιλλέας Δημητριάδης, ο Δήμαρχος, βουλευτές και οι πολιτειακές, στρατιωτικές και αστυνομικές αρχές της πόλης.
Μετά τη λειτουργία ξεκίνησε πομπή με τη συνοδεία αγήματος της Εθνικής Φρουράς, προς την αποβάθρα της μαρίνας, όπου έγινε η κατάδυση του Σταυρού στη θάλασσα με ταυτόχρονη απελευθέρωση λευκών περιστεριών.
Στη θάλασσα βούτηξαν περίπου 40 άτομα, άνδρες και γυναίκες, για να ανασύρουν τον Σταυρό, ενώ με το άκουσμα του «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε» ήχησαν οι σειρήνες πλοίων που βρίσκονταν στη μαρίνα.
Σε δηλώσεις μετά την τελετή, ο κ. Φωτίου είπε ότι «η σημερινή ημέρα είναι μεγάλη για τη χριστιανοσύνη και τον ελληνισμό. Είναι μια γιορτή ελπίδας και αισιοδοξίας και ευχή όλων είναι να ανατείλουν καλύτερες μέρες για την Κύπρο μας, τον ελληνισμό, τον αγωνιζόμενο κυπριακό λαό».
Ευχόμαστε όλοι, συνέχισε, «το 2023 να είναι χρονιά απελευθέρωσης, να είναι χρονιά επανένωσης της πατρίδας μας και ασφαλώς διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων μας».
Ευχόμαστε, είπε, «του χρόνου τέτοια μέρα να γιορτάσουμε αυτή τη γιορτή σε όλους τους ναούς της Κύπρου μας, ιδιαίτερα στα σκλαβωμένα χωριά μας, στην Κερύνεια, την Αμμόχωστο, την Καρπασία και στον Απόστολο Ανδρέα. Ενωμένοι μπορούμε».
Η Αγία Νάπα γιόρτασε τα Αγια Θεοφάνεια
Στον Ιερό Ναό Παναγίας Αγίας Νάπας τελέστηκε σήμερα Παρασκευή 6 Ιανουαρίου, ο εορτασμός των Αγίων Θεοφανείων και ο Καθαγιασμός των Υδάτων.
Σε γραπτή ανακοίνωση του Δήμου αναφέρεται ότι «τη θεία Λειτουργία τέλεσε ο Αρχιμανδρίτης Αυγουστίνος Καράς και παρακολούθησαν ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και ΄Εργων Γιάννης Καρούσος, o Δήμαρχος Αγίας Νάπας, μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, βουλευτές, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας, των κομμάτων και οργανωμένων συνόλων».
Απευθυνόμενος προς το εκκλησίασμα ο Αρχιμανδρίτης Αυγουστίνος Καράς ανέφερε ότι «δεν μπορούμε να κρύψουμε τη βαθιά πληγή που μας προκαλεί το γεγονός ότι σήμερα τελούμε τον αγιασμό στην πόλη και επαρχία μας και δεν μπορούμε να τελέσουμε τον καθαγιασμό των υδάτων στην Αμμόχωστο, τη θαλασσοφίλητη πόλη μας που είναι βαθιά ριζωμένη στην ψυχή μας».
Ευχή και ελπίδα όλων μας, συνέχισε, “είναι ο επιφανής στο κόσμο Χριστός να φωτίσει όλους τους ανθρώπους και κατ’ εξοχήν εκείνους που κατευθύνουν τα πράγματα του κόσμου, να μην καθοδηγούνται από αλλότρια συμφέροντα, αλλά να ενσκήψουν στον πόνο και στη θλίψη ενός λαού που για 48 χρόνια υφίσταται αυτή τη δοκιμασία, ώστε με τη βοήθεια του Θεού να τελέσουμε όχι μόνο τη σημερινή ακολουθία αλλά να λειτουργήσουμε όλες τις εκκλησίες της επαρχίας μας και ολόκληρης της κατεχόμενης Κύπρου».
Ζωντανά έθιμα των Φώτων στην Πάφο
Ζωντανά παραμένουν αρκετά έθιμα των Φώτων στην Πάφο, ενώ αρκετά άλλα, που συνδέονταν με τις αγροτικές ασχολίες έχουν εκλείψει, όπως η μεταφορά στην εκκλησία κατά τη θεία λειτουργία των προϊόντων της γης για να ευλογηθούν.
Τα σχετικά με τους καλικάντζαρους και τους λουκουμάδες, ωστόσο, επιβιώνουν και σήμερα, όπως και η μεταφορά του αγιασμού. H Άννα Τσέλεπου, που μελετά την κυπριακή παράδοση και έθιμα αναφέρει ότι μετά τη λειτουργία οι πιστοί μετέφεραν στο σπίτι τους τον αγιασμό, τον “Δρόσο” για να ραντίσουν τα σπίτια και τα κατοικίδια ζώα τους. Αρκετοί συνεχίζουν αυτό το έθιμο.
Η μέρα των Θεοφανίων είναι και μέρα που θα εξαφανιστούν και οι καλικάντζαροι που βρίσκονται στην γη από τις μέρες των Χριστουγέννων. Οι νοικοκυρές έφτιαχναν τους μυρωδάτους λουκουμάδες, τα λεγόμενα ξεροτήγανα και τους έριχναν στις στέγες των σπιτιών τους με κομμάτια λουκάνικα τραγουδώντας “τιτσίν τιτσίν λουκάνικο, μασιέριν μαυρομάνικο, κομμάτι ξεροτήανον να φάτε τζιαι να φύεται”. Σήμερα κάποιες συνεχίζουν το έθιμο, του ψησίματος τουλάχιστον, άλλοι αγοράζουν από επαγγελματίες.
Ξεχωριστό έθιμο που κυρίως αφορά τα παιδιά τη μέρα των Φώτων είναι, όπως είπε, και το “πλούμισμα”. Καλημέρα τζιαι τα Φώτα τζιαι την πλουμιστήραν πρώτα” ή πουλουστρίναν ή πουλουστρένα, αλλού.
Η συγγραφέας και εκπαιδευτικός Μαίρη Σταυρινίδου Ευθυμίου από την Πενταλιά αναφέρεται στο θρησκευτικό έθιμο του αγιασμού των σπιτιών από τον ιερέα.