Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου [email protected]

Η πρώτη δέσμη νομοσχεδίων για την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που διέπει το οικογενειακό δίκαιο, των οποίων η συζήτηση ολοκληρώθηκε στην Επιτροπή Δράκου ψηφίστηκε σήμερα από την Ολομέλεια της Βουλής. Τα εν λόγω νομοσχέδια ψηφίστηκαν ομόφωνα από τη Βουλη.

Σημειώνεται ότι, οι ρυθμίσεις αφορούν μεταξύ άλλων το γάμο και το διαζύγιο, τις σχέσεις γονέων και τέκνων, την κληρονομική διαδοχή, ενώ εισάγεται και πλαίσιο αναφορικά με το συναινετικό διαζύγιο, αλλά και εξ ημισείας γονική μέριμνα.

Με βάση το τι ψήφισε η Ολομέλεια της Βουλής, το συναινετικό διαζύγιο καθώς και το διαζύγιο όταν το ζευγάρι βρίσκεται δύο χρόνια σε διάσταση πλέον έχουν θεσμοθετηθεί.

Στόχος των νομοσχεδίων είναι και η διασφάλιση της ισότητας στους λόγους διαζυγίου για όλους τους πολίτες και κατοίκους της Δημοκρατίας, ενώ παράλληλα επέρχεται και η νομική σαφήνεια και ο εξορθολογισμός της νομοθεσίας

Λόγοι διαζυγίου κατόπιν απόφασης δικαστηρίου είναι οι ακόλουθοι:

– Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν κλονισθεί ισχυρά για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων σε τέτοιο βαθμό, ώστε βάσιμα να είναι αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για τον ενάγοντα.

– Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι βρίσκονται σε διάσταση επί δύο τουλάχιστον χρόνια. Νοείται ότι, η συμπλήρωση του προβλεπόμενου χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές οι οποίες έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στους συζύγους και οι οποίες στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν τους τρεις μήνες.

– Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι οι σύζυγοι με ελεύθερη και ανεπηρέαστη βούληση συναινούν από κοινού όπως ο γάμος τους λυθεί με αίτηση για συναινετική λύση του γάμου.

– Λόγω αλλαγής φύλου του εναγόμενου ή του ενάγοντα.

– Λόγω αφάνειας του άλλου συζύγου.

– Ο θάνατος του ενός εκ των δύο συζύγων επιφέρει λύση του γάμου.

Αίτηση για έκδοση διαζυγίου μπορεί να καταχωρηθεί και όταν ο ένας εκ των συζύγων πάσχει από φρενοβλάβεια ή αν οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων έχουν κλονιστεί και είναι αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για λόγο που αφορά την άσκηση βίας, εφόσον έχει υποβληθεί επίσημη καταγγελία στην Αστυνομία Κύπρου ή στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας και έχει εκδοθεί από αυτές σχετική βεβαίωση.

Το Οικογενειακό Δικαστήριο

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, ο γάμος μπορεί να ακυρωθεί όταν ένα πρόσωπο θεωρείται ότι δεν συναινεί ελεύθερα για σύναψη του, όταν είναι ανίκανο κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου να αντιληφθεί και να εκτιμήσει την πράξη του, ώστε να συναινέσει στη σύναψη γάμου, λόγω νοητικής διαταραχής ή ανεπάρκειας ή λόγω εγκεφαλικής ή άλλης πάθησης ή ασθένειας ή λόγω εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες. Όσον αφορά την πρόθεση καταχώρησης αγωγής διαζυγίου, αυτή πρέπει να γνωστοποιείται στις εκκλησιαστικές Αρχές και με βάση την προωθούμενη νομοθεσία, ουδεμία αγωγή για λύση γάμου καταχωρίζεται, εάν δεν δοθεί προηγουμένως γνωστοποίηση στον αρμόδιο θρησκευτικό ηγέτη.

Ως προς την προσπάθεια συνδιαλλαγής μεταξύ των συζύγων, ο θρησκευτικός ηγέτης, όπως αναφέρει ο νέος νόμος, αφού λάβει τη γνωστοποίηση και την καταχωρίσει στο Μητρώο Γνωστοποιήσεων το οποίο τηρεί, προσκαλεί με γραπτή ειδοποίηση τους συζύγους να εμφανιστούν αυτοπροσώπως ενώπιόν του και καταβάλλει προσπάθεια για συνδιαλλαγή, με όλα τα πρόσφορα κατά την κρίση του πνευματικά μέσα, εντός προθεσμίας έξι εβδομάδων από τη λήψη της εν λόγω γνωστοποίησης. Μετά την παρέλευση των έξι εβδομάδων από την επίδοση της  γνωστοποίησης στον θρησκευτικό ηγέτη, η προσπάθεια συνδιαλλαγής θεωρείται ότι απέτυχε και έκαστος των συζύγων δύναται να καταχωρίσει αίτηση για λύση του γάμου στο Οικογενειακό Δικαστήριο.

Μετά από την τελεσιδικία της απόφασης για λύση του γάμου αντίγραφό της αποστέλλεται από τον Πρωτοκολλητή του Οικογενειακού Δικαστηρίου το οποίο εξέδωσε την εν λόγω απόφαση στον θρησκευτικό ηγέτη, ώστε να προβεί σε πνευματική λύση του γάμου.

Ο θρησκευτικός ηγέτης προβαίνει στην πνευματική λύση του γάμου εντός χρονικού διαστήματος δεκαπέντε ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης, ενώ σε περίπτωση κατά την οποία για οποιοδήποτε λόγο ο θρησκευτικός ηγέτης δεν προβεί στην πνευματική λύση του γάμου εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, το κύρος της απόφασης δεν επηρεάζεται.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου για λύση του γάμου καθίσταται τελεσίδικη μετά από την εκπνοή της προθεσμίας για καταχώριση έφεσης εναντίον αυτής. Τέλος, γάμος δεν μπορεί να τελεστεί μεταξύ τέκνου και του βιολογικού πατέρα ή βιολογικής μητέρας ή των εξ αίματος συγγενών τους σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια γραμμή μέχρι και του πέμπτου βαθμού.