Την ανάγκη επείγουσας και διαρκής δράσης με στόχο την εξεύρεση τρόπων μετριασμού, προσαρμογής και οικοδόμησης ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εξέφρασε την Πέμπτη ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής σε χαιρετισμό του σε ημερίδα στην Λευκωσία, με θέμα «Διαχείριση Μεσογειακών Δασών υπό την Απειλή της Κλιματικής Αλλαγής – Δασικές Πυρκαγιές», την οποία συνδιοργάνωσαν το Υπουργείο Γεωργίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας.

«Η Κύπρος έχει αναπτύξει τη δική της στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, έχοντας πλήρως ευθυγραμμιστεί με τους στόχους και την στρατηγική της ΕΕ που υποστηρίζει σθεναρά την Συμφωνία των Παρισίων και τοπικής σημασίας στόχων της διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ασφαλή επίπεδα», τόνισε ο κ. Καδής, οποίος εξέφρασε την ευαρέσκειά του για τη διοργάνωσή της ημερίδας, μέσω της συνεργασίας των δύο Υπουργείων.

Στόχος της ημερίδας, στην οποία συμμετείχαν έγκριτοι επιστήμονες-εισηγητές και από τις δύο χώρες, ήταν η εξαγωγή συμπερασμάτων για βελτίωση του τρόπου πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών, καθώς και η ενδυνάμωση της συνεργασίας των δύο χωρών για προστασία των Μεσογειακών Δασών.

Ο Υπουργός Γεωργίας αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας για ανάληψη περιφερειακής δράσης αντιμετώπισής των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, λέγοντας ότι η Κύπρος αξιοποιώντας την γεωστρατηγική της θέση και τις άριστες σχέσεις της με όλες σχεδόν τις χώρες της περιοχής και με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη «έχουμε αναλάβει ως Κυβέρνηση επείγουσα δράση με στόχο να φέρει κοντά την επιστημονική κοινότητα και τους πολιτικούς των χωρών της περιοχής».

Ανέφερε ότι γύρω στους 240 επιστήμονες έχουν εργαστεί σε 13 ομάδες εργασίας και έχουν υποβάλει τις εισηγήσεις τους για μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και πρόσθεσε πως οι εισηγήσεις αυτές έχουν ενσωματωθεί σε σχέδιο δράσης το οποίο αφού εγκρίθηκε από την διάσκεψη που έγινε στην Κύπρο επικυρώθηκε σε διάσκεψη των ηγετών των κρατών της περιοχής.

«Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της εποχής μας που επηρεάζει δυσμενώς ολόκληρη την ανθρωπότητα», ανέφερε και πρόσθεσε πως «δεν είναι τυχαίο που στο αναπτυξιακό μοντέλο της ΕΕ η κλιματική αλλαγή βρίσκεται οριζόντια σε όλες τις θεματικές περιοχές της Πράσινης Συμφωνίας».

Παράλληλα, ο κ. Καδής επεσήμανε την αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης των πολιτικών των Κυβερνήσεων για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, με την αύξηση του αριθμού και της έντασης των δασικών πυρκαγιών να αποτελεί μία από τις σοβαρότερες εξ αυτών.

Ο Υπουργός Γεωργίας αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη συνεχόμενη επιδείνωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, προσθέτοντας ότι η περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής θεωρείται ως μία ιδιαίτερα ευάλωτη περιοχή στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών».

«Οι προβλέψεις εκτιμούν περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης με σημαντικές συνέπειες σε τομείς όπως η δημόσια υγεία, τα δάση, η γεωργία, οι υδάτινοι πόροι, η αλιεία, η βιοποικιλότητα και ο τουρισμός», υπογράμμισε. 

Σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές, ο Υπουργός τόνισε ότι η προσπάθεια της Κυβέρνησης για πρόληψη και αντιμετώπισή τους είναι επίμονη και διαρκής και επεσήμανε τα πολύ θετικά αποτελέσματα της αντιπυρικής περιόδου του 2022, που ήταν τα καλύτερα της τελευταίας εικοσαετίας.

Από την πλευρά του, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας Γιώργος Αμυράς, στον δικό του χαιρετισμό, αναφέρθηκε στα προγράμματα αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων στο Μάτι και τις προσπάθειες ανακούφισης των κατοίκων της περιοχής που χρηματοδοτούνται από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας με συνολικό προϋπολογισμό 11 εκ. ευρώ.

Σημείωσε ότι στην περιοχή δημιουργείται «ένα πάρκο μνήμης, έκτασης 130 στρεμμάτων την οποία ξαναφτιάχνουμε από την αρχή και φυτεύουμε πάνω από 11.000 δέντρα και θάμνους».

Ο κ. Αμυράς είπε ότι από τον όρο περιβαλλοντική κλιματική αλλαγή, σήμερα μιλάμε για κλιματική κρίση και ότι η επιβίωση του ανθρώπινου είδους εξαρτάται από την προστασία του περιβάλλοντος και των δασών, προσθέτοντας ότι ο άνθρωπος έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί πως για να επιβιώσει ο ίδιος πρέπει να προστατέψει την φύση».

«Για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, τα κλειδιά που θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικά για να ανοίξουμε την πόρτα της εξόδου από την κρίση είναι η συνεργασία και η πρόληψη και αυτή η ημερίδα είναι μέρος αυτής της συνεργασίας», υπογράμμισε.

Είπε ακόμη ότι στην Ελλάδα, παρά το ότι υπήρξε ρεκόρ 15ετίας στον αριθμό των πυρκαγιών, περισσότερες από 6.000, η συνολική καμένη έκταση ήταν περιορισμένη λόγων του προγράμματος και των έργων πρόληψης που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια, καθώς και της απογραφής των δασών που εφαρμόζεται και την ετοιμασία δασικών χαρτών.

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος της Ελλάδας είπε ότι καθαρίστηκαν 120 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα και παράλληλα δημιουργήθηκαν αντιπυρηνικές ζώνες συνολικού μήκους 2.000 χιλιομέτρων και διανοίχθηκαν δασικοί δρόμοι συνολικού μήκους 12.600 χιλιομέτρων.

Εξάλλου, σε χαιρετισμό του ο Γενικός Γραμματέας Δασών της Ελλάδας Κωνσταντίνος Αραβώσης είπε ότι «η κλιματική κρίση και όχι η κλιματική αλλαγή, είναι το μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας», προσθέτοντας ότι Ελλάδα και Κύπρος έχουν πλέον «σαν πρώτη προτεραιότητα την αντιμετώπιση αυτής της κλιματικής κρίσης».

Ανέφερε ότι στα πλαίσια της ΕΕ υπάρχει ο ευρωπαϊκός κλιματικός νόμος και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες της ΕΕ που έχει εγκρίνει από την Βουλή τον κλιματικό νόμο με στόχο τη μείωση των ρύπων κατά 15% μέχρι το 2030 και κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050.

Αναφερόμενος στην αλλαγή του κλίματος, ο κ. Αραβώσης είπε ότι σε Κύπρο και Ελλάδα το κλίμα τείνει να γίνει τροπικό με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και την επόμενη ημέρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες «με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε φυσικές καταστροφές αλλά και σε οικονομικές επιπτώσεις που συνδέονται με τις καταστροφές αυτές».

Αναφέρθηκε στην ανάγκη αξιοποίησης του πλούτου που μπορεί να δώσει το δάσος καθώς και στην ανάγκη δημιουργίας έξυπνου δάσους μέσω της χρήσης της τεχνολογίας, η οποία θα δίδει μια πλήρη εικόνα για το τι συμβαίνει στο δάσος.

Στον δικό της χαιρετισμό, η Επίτροπος Περιβάλλοντος Κλέλια Βασιλείου είπε ότι «έχοντας γνώση το ποσό ευεργετική είναι η παρουσία των δασών στην ζωή μας δεν μας μένει επιλογή παρά να δημιουργούμε εκείνες τις συνθήκες που όσο γίνεται θα αποτρέψουν και θα προλάβουν νέες απειλές», προσθέτοντας ότι «το δάσος είναι ένα τεράστιο οικοσύστημα το οποίο συμπυκνώνει την τεράστια σοφία της φύσης».

Η κ. Βασιλείου είπε ακόμη ότι «η κλιματική κρίση μας υποχρεώνει να βλέπουμε τα ζητήματα αποκλειστικά και μόνο επιστημονικά και να αφήνουμε τους ειδικούς να κάνουν την δουλειά τους», προσθέτοντας ότι «ειδικά στην δική μας γειτονιά που αποτελεί κόκκινη ζώνη για την κλιματική κρίση τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά».

Η σημερινή ημερίδα αποτελεί ευλογία γιατί προϋποθέτει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για να μετριάσουμε τις επιπτώσεις και να προστατέψουμε το πολύτιμο αυτό οικοσύστημα, πρόσθεσε.

Ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών Χαράλαμπος Αλεξάνδρου είπε ότι μέχρι πρόσφατα οι κύριοι παράγοντες που επιδρούσαν αρνητικά επί των μεσογειακών ήταν τρεις και ήταν οι πυρκαγιές, η υπερβόσκηση και η υπερεκμετάλλευση, ενώ σήμερα, όπως είπε, έχουν προστεθεί οι αλλαγές στην χρήση γης και η κλιματική αλλαγή.

«Η επίδραση αλλά και η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων μειώνει δραστικά την ανθεκτικότητα και την ικανότητα προσαρμογής τους και οδηγεί στην υποβάθμιση», είπε ο κ. Αλεξάνδρου, σημειώνοντας ότι δικαιολογημένα η κλιματική αλλαγή βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.

Ανέφερε επίσης ότι «η κλιματική αλλαγή μαζί με την εγκατάλειψη της υπαίθρου είναι υπεύθυνες για τον εφιάλτη των μεγάλης κλίμακας δασικών πυρκαγιών», ενώ σημείωσε ότι την τελευταία 10ετία στην Κύπρο υπήρξαν κατά μέσο όρο 247 πυρκαγιές τον χρόνο που έκαναν στάχτη 2.108 εκτάρια δασικών και γεωργικών εκτάσεων.

Τέλος, σε εισαγωγική του ομιλία στην ημερίδα με θέμα «Από την κλιματική αλλαγή στην κλιματική κρίση: Πιέσεις και απειλές στα Μεσογειακά Δασικά Οικοσυστήματα», ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Δασολόγων Νικόλας Ηλιάδης είπε ότι το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει ήδη επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχοντας βιώσει κάποια καιρικά ακραία φαινόμενα, ενώ το 80% της χερσαίας έκτασης του πλανήτη επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή.

Ο όρος κλιματική κρίση αποδίδει πλέον το σύνολο των επιπτώσεων που έχουν επέλθει σε κοινωνία, οικονομία και περιβάλλον, συνεπεία της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, πρόσθεσε. 

Ο κ. Ηλιάδης είπε ότι υπάρχουν, μεταξύ άλλων, φαινόμενα ρύπανσης της ατμόσφαιρας από την συγκέντρωση θερμοκηπιακών ρύπων, την σκόνη με αιωρούμενα σωματίδια, τις συνθήκες που επιβαρύνουν τη δημόσια υγεία και αποξήρανση και απώλεια υδάτινων μαζών στην ενδοχώρα.

Αναφέρθηκε σε «περιβαλλοντικούς και οικολογικούς μετανάστες» από περιοχές Αφρικής, Ασίας και Λατινικής Αμερικής, προσθέτοντας ότι «θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους ως πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης» και θα μεταναστεύσουν στην Ευρώπη.

Σε ό,τι αφορά τη θεματολογία της ημερίδας, σε αυτή περιλαμβάνονταν παρεμβάσεις για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στη διαχείρισή τους και για την αποκατάσταση καμένων δασικών οικοσυστημάτων.