Με δύο προτάσεις νόμου που κατέθεσε την Τρίτη ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, στην Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, προτείνεται η φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών του 2022 των προμηθευτών ηλεκτρισμού από ΑΠΕ και των διανομέων και των εταιρειών πετρελαιοειδών, με συντελεστή 90%, καθώς και η επιβολή τέλους ανταπόδοσης επί των διμερών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ.

Ο Στέφανος Στεφάνου, σε τοποθέτησή του εντός της Επιτροπής, ανέφερε ότι η πρώτη πρόταση αφορά μία τροποποίηση στον νόμο της Φορολογίας Εισοδήματος, για εφάπαξ φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών του 2022, για τους προμηθευτές ηλεκτρισμού από ΑΠΕ και τους διανομείς και τις εταιρείες πετρελαιοειδών.

Όπως είπε, η φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών εφαρμόζεται από αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ είναι και σύσταση που έχει κάνει και ο ΓΓ του ΟΗΕ, για να μπορούν τα κράτη να πάρουν έσοδα από τη φορολόγηση των εταιρειών ενέργειας και να στηρίξουν τα χαμηλά στρώματα των κοινωνιών που πιέζονται ακόμα περισσότερο σήμερα εξαιτίας των ψηλών τιμών σε καύσιμα και ενέργεια. Είναι επίσης, είπε, και τοποθέτηση που έχει κάνει και η Κομισιόν και έχει δρομολογηθεί και εφαρμόζεται σε σειρά κρατών-μελών της ΕΕ.

«Η διάθεσή μας ήταν να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση και θα επιθυμούσαμε να ερχόταν η κυβέρνηση να τα φέρει ως νομοσχέδιο. Θα αποφεύγαμε τη συζήτηση αν εμπίπτουν στο Σύνταγμα και πώς μπορούν να γίνουν», είπε, αναφέροντας ότι είχε στείλει δύο επιστολές προς τον Υπουργό Οικονομικών, στις 8/7 και το τέλος Αυγούστου, οι οποίες έμειναν χωρίς απάντηση.

Σημείωσε επίσης, ότι όταν έγινε σύσκεψη στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου τον Ιούνιο, ο Υπουργός Οικονομικών είχε εκφράσει υποστήριξη και διάθεση για συνεργασία για το θέμα. «Δεν είδαμε καμία διάθεση για συνεργασία πέραν ενός ειρωνικού tweet σε απάντηση της 2ης επιστολής», ανέφερε. «Γι’ αυτό προχωρήσαμε να διαμορφώσουμε αυτές τις δύο προτάσεις νόμου. Είμαστε ανοιχτοί σε συζήτηση και συνεισφορά και κομμάτων και τεχνοκρατών, με τον ταχύτερο δυνατόν τρόπο, για να δώσουμε εργαλεία και δυνατότητες στο κράτος για να βοηθηθεί τα νοικοκυριά και οι ΜμΕ», πρόσθεσε.

Αναφορικά με τη δεύτερη πρόταση νόμου, είπε ότι αφορά τροποποίηση του νόμου για το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ και έχει δύο σκέλη: από τη μία, την εισαγωγή μόνιμου τέλους ανταπόδοσης επί των διμερών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, το οποίο καθορίζεται στο ύψος του 90% για το ποσό που υπερβαίνει το μέγιστο ποσό αγοράς της κιλοβατώρας, το οποίο σήμερα η ΡΑΕΚ καθόρισε στα 11 σεντ.

Το δεύτερο σκέλος, αφορά δεύτερη τροπολογία για ενίσχυση των σκοπών του Ταμείου, για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. «Ειδικά τώρα, με τις πολύ ψηλές τιμές ηλεκτρισμού και καυσίμων, θα βοηθήσει αν συμπεριλάβουμε πρόνοια στους σκοπούς του Ταμείου», σημείωσε.

Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, ο κ. Στεφάνου σημείωσε ότι «για αυτό το θέμα προσπαθήσαμε να ανοίξουμε έναν διάλογο με το Υπουργείο Οικονομικών, με στόχο να μοιραστούμε τις σκέψεις που είχαμε και να φέρει το θέμα στη Βουλή η Κυβέρνηση. Δυστυχώς το Υπουργείο Οικονομικών επιμελώς και επιμόνως αρνήθηκε αυτό τον διάλογο. Αυτό υποχρέωσε το ΑΚΕΛ να φέρει αυτές τις προτάσεις νόμου και σήμερα ανοίξαμε μία συζήτηση η οποία θα έπρεπε να γινόταν πριν από πολύ καιρό».

Επιπρόσθετα, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ είπε ότι «το συμπέρασμα είναι ότι η Κυβέρνηση δεν έχει καμία πολιτική βούληση να συζητήσει ορθολογικά το θέμα, με στόχο να βρούμε λύσεις, προς όφελος του καταναλωτή, των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων. Και το λέω τούτο γιατί τα διάφορα Υπουργεία που εμπλέκονται στη συζήτηση ήρθαν με διαφορετικές θέσεις, οι διάφορες αρμόδιες υπηρεσίες επίσης κατέθεσαν διαφορετικές θέσεις και περισσότερο έχουμε ακούσει προφάσεις για το γιατί δεν μπορεί να γίνει το Α, Β ή Γ ζήτημα που περιλαμβάνεται στο θέμα που έχουμε καταθέσει».

Σε ερώτηση αν γνωρίζουμε πόσα είναι τα υπερκέρδη, ο κ. Στεφάνου είπε ότι οι κρατικές υπηρεσίες ακόμα αναζητούν τα υπερκέρδη, όταν η Υπουργός Ενέργειας, Νατάσα Πηλείδου, είχε πει προ αρκετών μηνών ότι μέχρι τον Σεπτέμβρη θα έχουμε αξιολόγηση για το πόσα είναι. «Σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες μας είπαν ότι δεν έχουν αξιολογήσει ακόμα. Ακούσαμε μέσα στη συζήτηση ότι είναι εύκολη να γίνει αυτή η κοστολόγηση και λέχθηκαν και κάποιοι αριθμοί. Τον περασμένο Ιούνιο, σε ανάλογη συζήτηση στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου, ο ίδιος ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι μέχρι τον Αύγουστο θα είναι σε θέση η Κυβέρνηση να δώσει έναν προσανατολισμό. Δεν έχουμε ακούσει τίποτε από μέρους της Κυβέρνησης. Δεν είναι δύσκολο να γίνει εντοπισμός των υπερκερδών και να βγουν τα συγκεκριμένα ποσά», είπε.

Τέλος, τόνισε ότι η συζήτηση αφορά τα υπερκέρδη. «Είμαι σίγουρος ότι η Κυβέρνηση θα βγει να πει ότι το ΑΚΕΛ δεν καταλαβαίνει ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν κέρδος. Το κατανοούμε πλήρως, μία επιχείρηση για να είναι βιώσιμη πρέπει να έχει κέρδος. Εμείς μιλούμε για το υπερκέρδος, αυτά δηλαδή που βγαίνουν λόγω της ακρίβειας, από τις τσέπες των πολιτών, των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων».

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε ότι μέσα από τη συζήτηση διαπιστώθηκε η περιπλοκότητα του ζητήματος. «Τέθηκε έντονα από όλους τους παρευρισκομένους η ανάγκη σταθερότητας στο σύστημα της εποπτείας και στο επενδυτικό πλαίσιο, προκειμένου να μην υπάρχει αναστάτωση και πισωγυρίσματα όσον αφορά την πράσινη μετάβαση».

Πρόσθεσε ότι «ομολογουμένως θα πρέπει να σταθούμε περισσότερο, να ενδιατρίψουμε πολύ βαθύτερα στο θέμα καθορισμού των τιμών. Όλα περιτριγυρίζονται γύρω από το θέμα ότι ακόμα η αγορά δυστυχώς δεν έχει ανοίξει. Η αγορά είναι αυτή η οποία θα πάρει την τιμή στα πραγματικά εκείνα επίπεδα που καθορίζει η προσφορά και η ζήτηση. Θα πρέπει το συντομότερο να υπάρξει αύξηση της προσφοράς ή της παραγωγής ενέργειας με τρόπο που να προσαρμοστεί και η ζήτηση σε χαμηλότερες τιμές».

Είπε επίσης ότι τυχόν παρεμβάσεις διαχρονικού χαρακτήρα, «όπως λανθασμένα στέκει στην πρόταση νόμου, θα δημιουργήσουν μια τέτοια κατάσταση στην αγορά του ηλεκτρισμού που δεν είναι στο πλαίσιο των νόμων και του ρυθμιστικού πλαισίου εποπτείας από πλευράς της ΡΑΕΚ».

Τέλος, ο κ. Χατζηγιάννης τόνισε ότι όλα αυτά προϋποθέτουν μια ολοκληρωμένη μελέτη «για να ξέρουμε τι κάνουμε. Είναι υποχρέωση να υπάρχει ολοκληρωμένη αξιολόγηση και από πλευράς αυτών που προτείνουν ως πρόταση νόμου αλλά πολύ περισσότερο και από πλευράς του κράτους».

Από την πλευρά του ο Μαρίνος Μουσιούττας, Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασίας είπε ότι η πρόταση του ΑΚΕΛ «μας βρίσκει κατ’ αρχήν σύμφωνους. Εντούτοις, θεωρούμε ότι είναι δύσκολη και χρονοβόρα η πρακτική, κάτι που αναφέρθηκε και μέσα στη συνεδρία. Αυτές οι προτάσεις νόμου γίνονται δυστυχώς διότι τα αρμόδια Υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών, και οι αρμόδιες αρχές, ΡΑΕΚ και διαχειριστές, δεν έδειξαν την απαραίτητη πολιτική βούληση να θέσουν αρμοδίως ένα πιο σωστό πλαίσιο και να επέμβουν έγκαιρα στην αγορά ηλεκτρισμού σε περιπτώσεις στρεβλώσεων ή λαθών, ως καθηκόντως όφειλαν».

Πρόσθεσε ότι ως παράταξη, η ΔΗΠΑ-Συνεργασία πρότεινε, με επιστολή του Προέδρου της παράταξης, ημερομηνίας 17/3/2022 στην Υπουργό Ενέργειας, μεταξύ άλλων επιχορήγηση 100% για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και 50% για τον υπόλοιπο πληθυσμό. «Με αυτές τις προτάσεις, αν το Υπουργείο έκανε τις αναγκαίες ενέργειες έγκαιρα, θα μπορούσε να εξοικονομήσει τα λεφτά αυτά για να τα δώσει στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού», κατέληξε.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης είπε ότι οι προτάσεις αυτές κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για να ενεργοποιήσουν το κράτος, την εκτελεστική εξουσία να έρθει να κάνει κάτι που έπρεπε να κάνει εδώ και μήνες. «Να θυμίσω ότι την πρώτη συζήτηση για αυτό το θέμα την είχαμε πριν έξι μήνες και για έξι μήνες το κράτος δεν έχει κάνει το παραμικρό».

«Προσωπικά έθεσα τρεις θέσεις αρχής. Το πρώτο, κατά πόσο υπάρχει επιβεβαίωση ότι όντως υπάρχουν απροσδόκητα κέρδη. Το δεύτερο είναι θέμα προσέγγισης, δηλαδή κατά πόσο το κράτος έχει την πρόθεση να προχωρήσει, ίσως με δικό του νομοσχέδιο στο θέμα. Και τρίτο, κατά πόσο υπάρχει η ευχέρεια, δηλαδή αν μπορούμε να προχωρήσουμε να φορολογήσουμε αυτά τα απροσδόκητα κέρδη. Υπάρχει μία σύγχυση για το πόσα είναι αυτά τα κέρδη». Συμπλήρωσε ότι προκύπτει το ερώτημα πώς είναι δυνατόν να μην ξέρουμε σήμερα αν υπάρχουν απροσδόκητα κέρδη και σε ποιον βαθμό είναι αυτά. «Είναι το πρώτο πράγμα που έπρεπε να υπολογίσουν και το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Ενέργειας», ανέφερε, προσθέτοντας ότι υπάρχει ένας ευρωπαϊκός κανονισμός που προβλέπει, όχι φορολόγηση, αλλά αντισταθμιστικά τέλη, «τα οποία πρέπει να επιστραφούν πίσω στον κόσμο για να μειωθεί το κόστος του ηλεκτρισμού. Επιφυλασσόμαστε μέχρι την επόμενη συνεδρίαση», κατέληξε.