Αναμφίβολα το 2023 είναι έτος ορόσημο για το κοίτασμα «Αφροδίτη», αφού ο αδειούχος θα πρέπει να λάβει σημαντικές αποφάσεις για την ανάπτυξή του, σύμφωνα με τις συμβατικές του υποχρεώσεις, ανέφερε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου.

Μιλούσε σε Ημερίδα της Επιτροπής Ενέργειας της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, με θέμα το φυσικό αέριο και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι την Τετάρτη, 31 Μαΐου, η κοινοπραξία των εταιρειών Chevron, Shell και NewMed Energy υπέβαλε στο Υπουργείο Ενέργειας το αναθεωρημένο Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής για το κοίτασμα «Αφροδίτη». Σύμφωνα με την κοινοπραξία, όπως επεσήμανε, σκοπός της αναθεώρησης που ξεκίνησε μετά την εξαγορά της Noble Energy από τη Chevron, είναι η βελτιστοποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης, αξιοποιώντας συνέργειες με άλλες υποδομές, οι οποίες βρίσκονται στην Αίγυπτο.

«Το Υπουργείο Ενέργειας θα μελετήσει με προσοχή την πρόταση της κοινοπραξίας, για σχολιασμό και διαβουλεύσεις με σκοπό την κατάληξη σε ένα τελικό και κοινά αποδεκτό κείμενο. Σε κάθε περίπτωση, η τελική έγκριση θα προέλθει από την Κυπριακή Δημοκρατία», σημείωσε.

Πρόσθεσε ότι στο ενδιάμεσο, η Κοινοπραξία έχει ξεκινήσει την ανόρυξη της γεώτρησης αξιολόγησης στο κοίτασμα «Αφροδίτη», η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του καλοκαιριού και αναμένεται να δώσει σημαντικές πληροφορίες για το κοίτασμα που θα βοηθήσουν, μεταξύ άλλων, στη διαμόρφωση του Σχεδίου Ανάπτυξης και Παραγωγής.

Παράθυρο ευκαιρίας οι αυξημένες τιμές ενέργειας

Παράλληλα ο Υπουργός είπε ότι η αύξηση των τιμών ενέργειας σε πρωτοφανή επίπεδα, ειδικά στην Ευρώπη, συνθέτουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

«Το παράθυρο ευκαιρίας που έχει παρουσιαστεί δεν θα είναι για πολύ ανοικτό και, γι’ αυτόν τον λόγο, θα πρέπει, σε συνεργασία με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται εντός της ΑΟΖ μας, να κινηθούμε γρήγορα και αποφασιστικά με την υλοποίηση του ερευνητικού μας προγράμματος και την ανάπτυξη των υφιστάμενων και των μελλοντικών ανακαλύψεων αερίου», σημείωσε.

Όσον αφορά τις επερχόμενες γεωτρήσεις είπε ότι η κοινοπραξία των Eni και TotalEnergies, προτίθενται να ανορύξουν μια γεώτρηση αξιολόγησης στην ανακάλυψη «Κρόνος» στα τέλη του 2023, αρχές του 2024.

Στα υπόλοιπα αδειοδοτημένα Τεμάχια, είπε, οι αδειούχοι στην κυπριακή ΑΟΖ προχωρούν με το ερευνητικό τους πρόγραμμα, το οποίο αναμένεται να κορυφωθεί τα επόμενα 2 – 3 χρόνια, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα οδηγήσουν σε νέες ανακαλύψεις, αυξάνοντας το ενεργειακό δυναμικό της χώρας μας.

Εν αναμονή συγκεκριμένων προτάσεων από εταιρείες για τον αγωγό από Α. Μεσόγειο

Αναφέροντας ότι η Κυβέρνηση επαναπροσδιορίζει την ενεργειακή της στρατηγική, εξήγησε την εναλλακτική πρόταση που η Κυβέρνηση έθεσε σε εταιρείες της βιομηχανίας για εισαγωγή στην Κύπρο φυσικού αερίου για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής μέσω αγωγού, με το φυσικό αέριο να προέρχεται από κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και ίσως και από τα κυπριακά κοιτάσματα. Το αέριο αυτό, συμπλήρωσε, θα εξασφαλιστεί στις τιμές που πωλείται στην περιοχή και θα χρησιμοποιείται τόσο για ηλεκτροπαραγωγή όσο και για υγροποίηση και εξαγωγή στην Ευρώπη και αλλού.

Τόνισε ότι πρώτιστος στόχος είναι η μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο και, κατά δεύτερο η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, ενώ σημείωσε ότι για αυτό τον σκοπό η Κυβέρνηση επαναπροσδιορίζει την ενεργειακή της στρατηγική.

«Είμαστε πεπεισμένοι πως οι υποδομές αυτές θα δώσουν κίνητρο στους παραγωγούς αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο να τις χρησιμοποιήσουν για να το μεταφέρουν στην Κύπρο, όπου θα υγροποιείται για εξαγωγές ως LNG στην Ευρώπη και τις παγκόσμιες αγορές», είπε.

Παράλληλα αναφέρθηκε στις διαβουλεύσεις που υπάρχουν με το Ισραήλ για το θέμα και στο εργαστήρι που έγινε την περασμένη Δευτέρα και Τρίτη στη Λευκωσία για παρουσίαση στις εταιρείες αυτής της προοπτικής.

«Πρέπει να πω ότι η αρχική αντίδραση των συμμετεχόντων ήταν θετική και αναμένουμε να επανέλθουν σύντομα με συγκεκριμένες σκέψεις και προτάσεις, αλλά και με επίσημη εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε ένα τέτοιο εγχείρημα», είπε.

Παράλληλα ανέφερε ότι το φυσικό αέριο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και στην πράσινη μετάβαση, ως καύσιμο γέφυρα.

Σημείωσε ότι για τη πράσινη και κυκλική οικονομία το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, έχει εξασφαλίσει συνολικά περίπου 590 εκατομμύρια ευρώ για την Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027, τα οποία θα αξιοποιηθούν, κυρίως, για παραχώρηση οικονομικών κινήτρων σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς, για να επενδύσουν στις ΑΠΕ και σε μέτρα Ενεργειακής Απόδοσης.

Προκλήσεις στην διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή

Ο Υπουργός ανέφερε ότι στην ηλεκτροπαραγωγή, παρόλο που το μερίδιο των ΑΠΕ αυξήθηκε κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες μέσα σε ένα χρόνο, φτάνοντας στο 14,8%, εντούτοις δεν επιτεύχθηκε ο ενδιάμεσος στόχος του 15,8%. Ένας από τους κυριότερους λόγους που ο στόχος της ηλεκτροπαραγωγής δεν επιτεύχθηκε, εξήγησε, ήταν η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 5,6%, σε σχέση με το 2020.

«Η έγκαιρη διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή αντιμετωπίζει συνεπώς ιδιαίτερες προκλήσεις, λόγω του μικρού μεγέθους και της απομόνωσης της αγοράς, της απουσίας συστημάτων αποθήκευσης καθώς, επίσης, και της εποχιακής ζήτησης», είπε.

Πρόσθεσε ότι για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων έχει συμπεριληφθεί κονδύλι ύψους €100 εκατομμυρίων για την επέκταση, αναβάθμιση και ψηφιοποίηση των δικτύων μέσω της μαζικής ανάπτυξης έξυπνων μετρητών. Επιπλέον, ανέφερε, για τη δημιουργία υποδομών αποθήκευσης ενέργειας, η Κύπρος έχει εξασφαλίσει κονδύλι €40 εκατομμυρίων από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ενώ για άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, προωθείται η χρηματοδότηση με €100 εκατομμύρια του έργου «EuroAsia Interconnector», της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ.

Όλα τα προαναφερόμενα έργα, σημείωσε, μπορούν να καταστήσουν την Κύπρο, παραγωγό πράσινης ενέργειας και κόμβο μεταφοράς υδρογόνου ή/και ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.