Σχεδόν ομόφωνα η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε νόμο που επιτρέπει επιβολή μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α. 5% για τα πρώτα 130 τ.μ. πρώτης κατοικίας, τόσο για μονοκατοικίες όσο και για διαμερίσματα. Υπέρ ψήφισαν 42 βουλευτές, ενώ υπήρξε και μια αποχή από τη βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Αλεξάνδρα Ατταλίδου.

Συγκεκριμένα ο μειωμένος συντελεστής Φ.Π.Α. 5% θα αφορά τα πρώτα 130 τ.μ. πρώτης κατοικίας, τόσο για μονοκατοικίες όσο και για διαμερίσματα, μέχρι την αξία των €350.000, νοουμένου ότι η συνολική αξία της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τα €475.000 και το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 190 τ.μ.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης περίληψη πρόνοιας, ώστε στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ (5%) να εφαρμόζεται για τα πρώτα 190 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας.

Προβλέπεται επίσης μεταβατική περίοδος, ώστε οι προτεινόμενες ρυθμίσεις να μην εφαρμόζονται, στις περιπτώσεις που έχει εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια ή έχει υποβληθεί αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου.

Σε μια μακρά συζήτηση στην Ολομέλεια και παρά τη συναίνεση που υπήρξε γύρω από την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου, υπήρξαν αντιπαραθέσεις μεταξύ κομμάτων για τις ευθύνες που οδήγησαν σε τροποποίηση της νομοθεσίας που επέτρεπε μέχρι σήμερα μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% για τα πρώτα 200 τ.μ. κατοικίας.

Μιλώντας στην Ολομέλεια ο μεμονωμένος σοσιαλιστής βουλευτής Κωστής Ευσταθίου, ανέφερε ότι ΕΕ δεν είναι μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ότι πολλές φορές δεν συνάδουν αποφάσεις Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου με αυτές της Επιτροπής. Δυστυχώς, είπε, η διαφοροποίηση της ρύθμισης στην Κύπρο έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος των χρυσών διαβατηρίων, κάτι που οδήγησε την Κύπρο να απωλέσει το ηθικό και νομικό πλεονέκτημα της με το οποίο θα μπορούσε να διαπραγματευτεί λόγω και των ιδιαιτεροτήτων της.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομιών, βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι το νομοσχέδιο αυτό που είναι αποτέλεσμα προβληματισμών και σοβαρής ανταλλαγής απόψεων στην Επιτροπή, αν υπερψηφιστεί θα δώσει ισχυρό μήνυμα εντός και εκτός Κύπρου ότι υπάρχει σοβαρότητα και ωριμότητα στο πολιτικό σύστημα να συζητά και να καταλήγει σε κοινό παρονομαστή στα μεγάλα και σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος.

Σημείωσε ότι το περιεχόμενο του νομοσχεδίου είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να επιτευχθεί με γνώμονα τις συστάσεις της Επιτροπής και τις ανάγκες της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.

Ανέφερε ότι βελτίωσαν σε μεγάλο βαθμό τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και άλλαξαν την αρχική θέση ότι δεν χρειάζεται καμιά μεταβατική περίοδος, ενώ άλλαξαν την αρχική θέση που προνοούσε διαχωρισμό σπιτιών και διαμερισμάτων. Ομόφωνα πρόσθεσε, η Επιτροπή αύξησε το ανώτατο όριο από 110 τ.μ. στα 130 τ.μ. και εξέφρασε την πεποίθηση ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα κατάληξης σε αυτό το θέμα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο βουλευτής των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης σημείωσε ότι υπάρχει εξαναγκασμός κάτω από πίεση για ψήφιση της νομοθεσίας, αφού όπως είπε έγινε στο παρελθόν μέγιστη κατάχρηση. Σημείωσε ότι το 2016 το Σώμα σχεδόν ομόφωνα αποφάσισε το όριο των 275 τ.μ. να το απαλείψει με αποτέλεσμα να επωφελούνται όλοι από ένα μέτρο κοινωνικής πολιτικής. Ωστόσο σημείωσε ότι οι Οικολόγοι και η Συμμαχία Πολιτών δεν το ψήφισαν και προειδοποιούσαν για το τι θα ακολουθούσε.

Είπε επίσης ότι το 2021 όταν κλήθηκε η Κύπρος να δώσει στοιχεία για τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Τμήμα Φορολογίας την ενημέρωσε για το προηγούμενο καθεστώς, χωρίς να την ενημερώνει για την αλλαγή. Πρόσθεσε ότι το 2021 η Κομισιόν αφού αντιλαμβάνεται τι προηγήθηκε έστειλε την πρώτη επιστολή για διαδικασία επί παραβάσει, αναφέροντας ότι η ΚΔ δεν τήρησε την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας. Ο κ. Παπαδούρης χαρακτήρισε τραγικό το ότι δεν δόθηκαν τα στοιχεία που είχαν ζητηθεί. Είπε επίσης ότι έχοντας ένα βεβαρημένο παρελθόν ως κράτος, η συζήτηση αυτή ξεκίνησε πολύ δύσκολα με πολύ περιορισμένη τη διαπραγματευτική δύναμη του ΥΠΟΙΚ.

Σημείωσε παράλληλα ότι για χάριν της ομοφωνίας θα στηρίξει το νομοσχέδιο για τα 130 τ.μ. για να δοθεί θετικό μήνυμα για την αξιολόγηση της χώρας, ενώ εξέφρασε ικανοποίηση για αλλαγές που επήλθαν στο νομοσχέδιο.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης, ανέφερε ότι σφίγγει ο κλοιός λόγω της διαδικασίας επί παραβάσει, ενώ εξέφρασε εντονότατη διαμαρτυρία για το αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού. Το τελικό νομοσχέδιο είπε, δεν ήταν αυτό που επεδίωκαν, παρόλο που είναι βελτιωμένο. Σημείωσε ότι θα το υπερψηφίσουν αφού έχουν ικανοποιηθεί πολλές επιφυλάξεις και ανησυχίες τους.

Έκανε παράλληλα λόγο για ευθύνες κάποιων για το σημείο στο οποίο οδηγήθηκαν τα πράγματα και για κάκιστη εφαρμογή της νομοθεσίας που ευνόησε κυρίως τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα. Σημείωσε ότι τα 130 τμ αδικούν κατάφορα νεαρά ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν μια λελογισμένη κατοικία, ενώ σημείωσε ότι το θέμα των ανακαινίσεων και επεκτάσεων παραμένει γκρίζα ζώνη.

Σημείωσε επίσης ότι παρά την αύξηση 15 τ.μ. που υπάρχει για κάθε παιδί από το τρίτο παιδί και πάνω δεν υπάρχει αύξηση της αξίας. Ανέφερε ότι θα υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο παρά τις επιφυλάξεις, δίνοντας τη δυνατότητα στον ΥΠΟΙΚ να διαπραγματευτεί και να συμφωνήσει τα 130 τ.μ.

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους είπε ότι εδώ και ενάμιση χρόνο έχει ξεκινήσει αυτός ο μαραθώνιος για να μπορέσουμε να κλείσουμε αυτό το ζήτημα το οποίο δυστυχώς είναι ένας συμβιβασμός από όλες τις πλευρές.

Ανέφερε ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου θα πρέπει να ξεκινήσει ξανά η διαδικασία από το επιτελείο του ΥΠΟΙΚ ώστε να μαζευτούν εκ νέου από την αρχή τα πραγματικά στατιστικά στοιχεία τα οποία να υποβληθούν στην Κομισιόν για να επανέλθουν και να εφαρμόσουν ένα σχέδιο που δεν θα έχει στρεβλώσεις.

Αναμένουμε, είπε, ότι πέραν του συγκεκριμένου νομοσχεδίου η Κυβέρνηση θα φέρει επιπρόσθετο νομοσχέδιο για επέκταση της στεγαστικής πολιτικής στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ώστε να στηρίξει αυτούς που θα αδικηθούν.

Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος, σημείωσε ότι η συνδιαμόρφωση της τελικής πρότασης είναι σημαντική, παρά το γεγονός ότι από πλευράς του κόμματός του έχουν διατυπωθεί σοβαρές διαφωνίες. Ανέφερε ότι την στηρίζει, στο πλαίσιο της συναίνεσης και της εποικοδομητικής συνέργειας.

Ο κ. Σιζόπουλος είπε ότι θα δυσκολέψει περισσότερο η απόκτηση στέγης από νεαρά ζευγάρια ειδικά σε ορισμένες περιοχές όπως η Λεμεσός και θα ενισχυθεί η παραοικονομία κάτι που θα είναι εις βάρος της οικονομίας και των εσόδων του κράτους.

Ανέφερε ακόμα ότι ο κατασκευαστικός τομέας είναι μεν βασικός για την οικονομία όμως το συγκεκριμένο ζήτημα έχει τη μορφή της στεγαστικής πολιτικής και πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη το αυξημένο κόστος ανέγερσης όταν λαμβάνονται υπόψη θέματα όπως η αντισεισμική αναβάθμιση, η ενεργειακή απόδοση και άλλα.

Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι παρά το γεγονός ότι το σημερινό κείμενο δεν είναι ικανοποιητικό στο βαθμό που θα ήθελε το κόμμα, είναι βελτιωμένο σε σχέση με αυτό που υπέβαλε το ΥΠΟΙΚ, όσο και με την αρχική του πρόταση.

Εξέφρασε ικανοποίηση για την ενσωμάτωση των μεταβατικών περιόδων η οποία καλύπτει τους πολίτες που ξεκίνησαν τη διαδικασία και δεν τους καθιστά έρμαιο γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων. Ανέφερε ακόμα ότι οι αξίες που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο ανταποκρίνονται σε ικανοποιητικό βαθμό στην αύξηση των οικοδομικών υλικών, σημειώνοντας ότι ακούστηκαν απαράδεκτες αξίες εκ μέρους των αρμοδίων αρχών που τους καλούσαν να δεχτούν.

Ανέφερε ακόμα ότι δεν τους έπεισε καθόλου το ΥΠΟΙΚ για τις προσπάθειες του να φτάσει μαζί με τα κόμματα σε μια σωστή και δίκαιη λύση και το κάλεσε να στηρίζει με όλες του τις δυνάμεις αυτό που θα ψηφιστεί.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού ανέφερε ότι το πώς φτάσαμε ως εδώ δεν είναι απότοκο νομοθεσιών που ψηφίστηκαν, αλλά αποτέλεσμα του «πλιάτσικου» που έγινε με τα χρυσά διαβατήρια από την προηγούμενη Κυβέρνηση. Αυτό, πρόσθεσε, οδήγησε στο να τρέπονται και να μην μπορούν να διεκδικήσουν βάσιμα μειωμένο ΦΠΑ, ενώ σημείωσε ότι δεν κατέθεσαν ούτε μια σελίδα της αλληλογραφίας του με την Κομισιόν.

Πρόσθεσε ότι από το 2017 μέχρι το 2019 προειδοποιούσαν ότι δεν πρέπει να δίνεται μειωμένο ΦΠΑ σε ολιγάρχες και τους έλεγαν ουδέν μεμπτό. Πρόσθεσε ότι από το 2019 κατέθεσαν πρόταση νόμου διεκδικώντας κοινωνικά κριτήρια στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.

Είπε επίσης το θέλει να πιστεύει ότι πλέον τα 130 τ.μ. που αποτελούν υποχώρηση για το ΑΚΕΛ έχουν πλέον κατοχυρωθεί, ενώ σημείωσε ότι συνεχίζεται η θυματοποίηση οικογενειών με 2-3 παιδιά για τους οποίους το 19% ΦΠΑ δεν είναι αμελητέο ποσό. Ψηφίζουν, ανέφερε, με πόνο ψυχής σώζοντας το ελάχιστο προ του κινδύνου να χαθεί το μέγιστο.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης μίλησε για πρόταση που δεν ικανοποιεί πλήρως το κόμμα του αλλά είπε ότι έγινε ένας συμβιβασμός. Η θέση μας, είπε, δεν είναι ακριβώς αυτή που αποτυπώνεται στο κείμενο, όμως τηρούμε υπεύθυνη και συνεπή στάση και δεν θα επιμένουμε στην πλήρη και απόλυτη ικανοποίηση των δικών μας θέσεων.

Επέκρινε τον κ. Δαμιανού για τις τοποθετήσεις του νωρίτερα λέγοντας ότι δεν αντιστάθηκε στο πειρασμό και προσπαθεί να αποσείσει την προσοχή από τις νομοθεσίες γιατί ήταν και με δική τους συμμετοχή και πρόταση που κατέστησαν δικαιούχοι και ξένοι και υπήκοοι τρίτων χωρών.

Παραδέχτηκε ότι η απόφαση του 2016 ήταν λανθασμένη αλλά ο ΔΗΣΥ δεν μπαίνει σε παιγνίδι ευθυνών και αναγνωρίζει ότι σήμερα πρέπει να υπάρξει διόρθωση. Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι δεν μπορεί εντελώς κατά βούληση ένα κράτος-μέλος της ΕΕ να ρυθμίσει τον ΦΠΑ και είναι υποχρέωση μας να επιχειρήσουμε ορθότερη εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή οδηγία. Έστειλε όμως και μήνυμα προς την Κομισιόν ότι δεν είναι λογικό να επιμένει πέραν του δέοντος. Ως κράτος μέλος, υπέδειξε, ξέρουμε τις ευθύνες αλλά και τα δικαιώματά μας και εμείς θεωρούμε ότι με τη ρύθμιση των 130 τ.μ. επιτυγχάνεται πλήρης εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή οδηγία.

Απαντώντας ο κ. Δαμιανού σημείωσε ότι κάποιος που έχει θητεύσει για εφτά χρόνια Υπουργός Κυβέρνησης που έδινε διαβατήρια θα πρέπει να τοποθετείται «πιο ταπεινά». Σημείωσε ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση με την απόφαση για διαδικασία ανάκτησης 40 εκ. ευρώ σε σχέση με τα διαβατήρια, δείχνει ότι έδινε εκεί που δεν έπρεπε. Σημείωσε επίσης ότι ο κ. Στεφάνου είχε εκφράσει το 2016 διαφωνία με την πρόταση Α. Νεοφύτου που άλλαζε τη στόχευση του ΦΠΑ του 5% που έγινε για κοινωνικούς λόγους.

Ο κ. Γεωργίαδης σημείωσε ότι το ΑΚΕΛ παρά τη διαφωνία του ψήφισε την τροπολογία και ήταν η ψήφος του ΑΚΕΛ που το 2012 άνοιξε το παράθυρο για τους ξένους.

Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι και το κόμμα ψήφισε την τροποποίηση και αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί, παραδεχόμενος ότι έπρεπε να ήταν πιο επιφυλακτικοί. Χαιρέτησε παράλληλα το πνεύμα συναίνεσης για συμβιβασμό που δεν ικανοποιεί κανέναν αλλά θα επιλύσει το πρόβλημα. Σημείωσε ότι η διαφορά του νυν ΥΠΟΙΚ σε σχέση με τον προηγούμενο, είναι ότι παρέλαβε ένα πρόβλημα που εκκρεμούσε για τρία χρόνια και επιλύεται σήμερα μέσα σε τρεις μήνες, παραδέχτηκε ότι ήταν λανθασμένα τα στοιχεία, προσπάθησε να συνεργαστεί με την Επιτροπή Οικονομικών και δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί ενώπιον των θεσμών την εισήγηση που θα υπερψηφιστεί.

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου μίλησε για επίτευγμα με την σημερινή πρόταση λέγοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι διαγράφουμε ολόκληρη την ιστορία που έχει μια μεγάλη διαδρομή για να φτάσουμε σήμερα ως εδώ.

Απαντώντας στον Χάρη Γεωργιάδη είπε ότι το ΑΚΕΛ ψήφισε τότε με τον τρόπο που ψήφισε, γιατί ήταν υποχρεωμένο να κοιτάξει την μεγάλη εικόνα και να μην θυματοποιήσει τους πολλούς. Πρόσθεσε ότι ο τέως Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης πήρε ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε από την Κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου και συνεχίστηκε επί Δημήτρη Χριστόφια με πολύ συγκεκριμένα κριτήρια για να βοηθηθεί η οικονομία, και το «ξεχείλωσε» με 7.500 διαβατήρια «και τώρα προσπαθείτε να φορτώσετε σε άλλους ευθύνες που έχετε εσείς». Ανέφερε ότι «αυτό το παραμύθι θα πρέπει επιτέλους να τελειώσει».