Πρώτη κατατάσσεται η Κύπρος, μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, όσον αφορά στην παροχή διασυνοριακών επενδυτικών υπηρεσιών, όπως ανέφερε σήμερα σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), Γιώργος Θεοχαρίδης, μετά από τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, όπου παρουσίασε τον προϋπολογισμό της Επιτροπής για το 2024.

Ο κ. Θεοχαρίδης σημείωσε, ακόμα, ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα προωθήσει από το 2025 και ρυθμιστικό πλαίσιο αναφορικά με τα κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία, αφού μέχρι το τέλος του 2024 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εφαρμογής των παραμέτρων σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού, ο οποίος ψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2023.

Σε σχέση με την «πρωτιά» της Κύπρου στις επενδυτικές υπηρεσίες, ο κ. Θεοχαρίδης, ανέφερε στις δηλώσεις του ότι υπάρχει μία σταθερή ανάπτυξη του τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών τα τελευταία τέσσερα χρόνια, της τάξης του 12%, ιδιαίτερα στον τομέα των επενδυτικών εταιρειών αλλά και στον τομέα των επενδυτικών ταμείων ή διαχειριστών των επενδυτικών ταμείων. Συγκεκριμένα, στον τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών, όπως είπε, η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που παρέχει διασυνοριακά επενδυτικές υπηρεσίες.

Εξάλλου, όπως κατέθεσε και ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών ο κ. Θεοχαρίδης, στο τέλος του Νοεμβρίου 2023, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε κάτω από την εποπτεία της 837 οντότητες, ενώ βρίσκονται υπό διαδικασία εξέτασης για αδειοδότηση 85 νέες αιτήσεις.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τους λόγους που εξασφαλίζουν μία τέτοια πρωτιά στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της ΕΚΚ ανέφερε ότι εδώ και μία δεκαετία περίπου, ο τομέας των επενδυτικών εταιρειών ξεκίνησε να αναπτύσσεται ραγδαία, αναγνωρίζοντας ως ένα λόγο τη γειτνίαση με το Ισραήλ, όπου υπήρχαν διάφορες εταιρείες που απασχολούνταν σε αυτόν τον τομέα.

«Από τη στιγμή που η Κύπρος ήταν μέλος της ΕΕ και έτσι υπήρχε η ευχέρεια, από τη στιγμή που έχουν την άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες διασυνοριακά σε όλη την Ευρώπη, αποφάσισαν κάποιες εταιρείες από τη γειτονική μας χώρα να έρθουν στην Κύπρο, να εγκατασταθούν στην Κύπρο και να αρχίσουν να εξελίσσουν αυτόν τον τομέα για την κυπριακή οικονομία», εξήγησε.

Σημείωσε, ακόμα, ότι σταδιακά η Κύπρος απέκτησε τεχνογνωσία, δημιουργώντας «ένα οικοσύστημα», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ώστε αυτές οι εταιρείες να μπορούν να αναπτυχθούν και να έχουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται. «Υπάρχει τεχνογνωσία στο κομμάτι της πληροφορικής, στο κομμάτι της τεχνολογίας, καθώς αυτές οι εταιρείες χρησιμοποιούν πάρα πολύ την τεχνολογία, υπάρχει τεχνογνωσία στο κομμάτι της συμμόρφωσης, που έχει να κάνει με τη μόρφωση αυτών των εταιρειών, υπάρχει τεχνογνωσία στο κομμάτι της νομικής κατεύθυνσης στην Κύπρο, όπου αρκετά δικηγορικά γραφεία, λογιστικά γραφεία, εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες, λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο και στηρίζουν αυτές τις εταιρείες να αναπτυχθούν», είπε ο κ. Θεοχαρίδης.

Όσον αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο για εταιρείες που ασχολούνται με κρυπτονομίσματα, ο Πρόεδρος της ΕΚΚ εξήγησε ότι θα είναι ένας καινούργιος τομέας που θα εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς τα επόμενα χρόνια. «Αυτός ο τομέας, τη δεδομένη στιγμή εποπτεύεται μόνο για το κομμάτι που έχει να κάνει με την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες», εξήγησε, προσθέτοντας ότι είναι μια διαδικασία που την έχουν όλες οι χώρες της ΕΕ.

Σημείωσε ότι ο ευρωπαϊκός κανονισμός MiCA (Markets in classes) ήδη έχει περάσει από το Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Ιούνιο και θα μπει σε πλήρη εφαρμογή των στο τέλος του 2024. «Τότε θα υπάρχει ένας ένα πλήρες ρυθμιστικό πλαίσιο για όλη την ΕΕ για τις εταιρείες που παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες», είπε ο κ. Θεοχαρίδης.

«Εργαζόμαστε πολύ σκληρά για να είμαστε έτοιμοι ως το τέλος του ‘24, ώστε να μπορούμε να αρχίσουμε να δεχόμαστε αιτήσεις από εταιρείες που θέλουν να πάρουν την αδειοδότηση και να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες διασυνοριακά σε όλη την Ευρώπη και να ρυθμίζονται για όλα τα κομμάτια είτε να έχουν να κάνουν με πολιτική εποπτεία, είτε έχουν να κάνουν με τον κομμάτι της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, είτε έχουν να κάνει με το κομμάτι του, όπως προωθούν αυτές τις επενδύσεις στους επενδυτές», πρόσθεσε.

Υπογράμμισε επίσης ότι ο σκοπός είναι να προστατευτούν οι επενδυτές στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ότι δίνεται έμφαση και σε δράσεις για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, εστιάζοντας στο θέμα των κρυπτο-περιουσιακών στοιχείων και στην ενασχόληση νέων με το κομμάτι αυτό.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με το τι αλλάζει μετά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού, ο κ. Θεοχαρίδης εξήγησε ότι μία εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες κρυπρο-περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να το κάνει και σήμερα αυτό στην Κύπρο, δεδομένου ότι θα μπει κάτω από το μητρώο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, σημειώνοντας ότι ήδη υπάρχουν κάποιες τέτοιες εταιρείες στο μητρώο.

Διευκρίνισε, όμως, ότι μέχρι τώρα η ΕΚΚ εποπτεύει τις εταιρείες αυτές μόνο για το κομμάτι που έχει να κάνει με την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, «έτσι δεν υπάρχει η απαιτούμενη προστασία τη δεδομένη στιγμή στον Κύπριο να επενδυτή», όπως είπε.

«Από τη στιγμή που θα μπει αυτός ευρωπαϊκός κανονισμός, που περιλαμβάνει όλο φάσμα των εποπτικών ελέγχων που πρέπει να γίνονται για αυτές τις εταιρείες, τότε θα υπάρχει αδειοδότηση από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αυτών των εταιρειών, κάτω από αυτό τον κανονισμό, και όταν πάρουν αυτήν την αδειοδότηση, τότε αυτές οι εταιρείες θα παρέχουν τις πλατφόρμες σε όλους τους Κύπριους πολίτες – και όχι μόνον, αλλά και στους Ευρωπαίους πολίτες – ώστε να μπορούν να αγοράσουν κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία», εξήγησε, λέγοντας ότι έτσι θα ξέρει ο επενδυτής ότι θα είναι προστατευμένος σε μεγαλύτερο βαθμό.

Υπογράμμισε επίσης ότι «τα κρυπτονομίσματα είναι όντως ένα επικίνδυνο επενδυτικό προϊόν», σημειώνοντας ότι γι’ αυτό καταβάλλεται προσπάθεια για ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για τους κινδύνους με διάφορες δράσεις, ώστε να ευαισθητοποιηθούν ιδιαίτερα οι νέοι.

Σε ερώτηση αν υπάρχει άμεσο οικονομικό όφελος για τη Δημοκρατία, από περιουσιακά στοιχεία που εποπτεύει η ΕΚΚ, ο κ. Θεοχαρίδης είπε ότι άμεσα οφέλη είναι η εγκατάσταση αυτών των εταιρειών, με τους διαχειριστές και τα ταμεία στην Κύπρο, η εργοδότηση προσωπικού, το γεγονός ότι υπάρχουν άμεσοι και έμμεσοι φόροι από αυτές τις εταιρείες στην κυπριακή οικονομία. «Ταυτόχρονα θεωρώ ότι ένας σημαντικός λόγος και συνεισφορά είναι το γεγονός ότι μπορούν να είναι η εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για την κυπριακή οικονομία», σημείωσε.

Εξήγησε ότι €3 δις, δηλαδή το 1/3 από τα περιουσιακά στοιχεία που διαχειρίζονται αυτά τα επενδυτικά ταμεία, είναι επενδύσεις στην κυπριακή οικονομία, είτε στο κομμάτι της ναυτιλίας, είτε στο κομμάτι της ενέργειας, είτε στο κομμάτι της εκπαίδευσης, είτε στο κομμάτι του κατασκευαστικού τομέα. «Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί μια εναλλακτική χρηματοδότησης, που αυτό σίγουρα θα είναι θετικό για την κυπριακή οικονομία για να απεξαρτητοποιηθούμε σαν κοινωνία από τον τραπεζικό δανεισμό», επεσήμανε.

Διοικητικά πρόστιμα ύψους €6 εκ. σε περίοδο τριών ετών

Στο πλαίσιο των εποπτικών ελέγχων που διεξάγει η ΕΚΚ, τα τρία τελευταία χρόνια έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις €6 εκ., σύμφωνα με όσα ανέφερε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών ο Πρόεδρος της ΕΚΚ. Σημείωσε ότι από το ποσό αυτό, τα €5,3 εκ. επιβλήθηκαν σε ΚΕΠΕΥ για παραβιάσεις της κείμενης νομοθεσίας, ενώ σε μία μόνο ΚΕΠΕΥ επιβλήθηκε πρόστιμο €1 εκ. Σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με την είσπραξη των προστίμων που επιβάλλονται, ο κ. Θεοχαρίδης ανέφερε ότι τα €5,3 εκ. έχουν εισπραχθεί.

«Τις περισσότερες φορές, όταν υπάρχει συμβιβασμός με μία εταιρεία, τότε μέρος του συμβιβασμού είναι ότι αυτό το ποσό που επιβάλλεται στην εταιρεία θα πρέπει να πληρωθεί πριν να γίνει ανακοίνωση του συμβιβασμού, έτσι το πρόστιμο άμεσα εισπράττεται και δεν έχει την ευχέρεια η εταιρεία να εφεσιβάλει την απόφαση ή να προσφύγει για την απόφαση στο δικαστήριο», πρόσθεσε.

Ανέφερε, ακόμα, ότι «υπάρχουν περιπτώσεις, παλιές περιπτώσεις των τραπεζών, που ήταν διοικητικά πρόστιμα που είχαν επιβληθεί στις τράπεζες ή σε κάποιους διοικητικούς συμβούλους, που υπάρχουν εκκρεμότητες ακόμη στα δικαστήρια, αλλά γενικά θα έλεγα ότι τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μέσω της χρησιμοποίησης του συμβιβασμού αυτά τα ποσά εισπράττονται στο πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας».

Όπως εξήγησε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών ο κ. Θεοδωρίδης, οι ποινές δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά σκοπός είναι η συμμόρφωση των εποπτευόμενων με τις υποχρεώσεις τους. Σημείωσε, ακόμα, ότι η ΕΚΚ έχει απορρίψει αιτήσεις για απόκτηση άδειας από ΚΕΠΕΥ, έχει κάνει αναστολή αδειών έως ότου ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση αδυναμιών ή παραλήψεων, ενώ έχει κάνει και ανάκληση άδειας λειτουργίας ΚΕΠΕΥ.

Προετοιμασία μηχανισμών για προστασία από κινδύνους

Σε φάση προετοιμασίας για μηχανισμούς που θα συμβάλουν στην αποτροπή κινδύνων από διάφορους παράγοντες, βρίσκεται η ΕΚΚ, όπως ανέφερε ο κ. Θεοχαρίδης στην Επιτροπή Οικονομικών. Πέρα από τις ενέργειες που αφορούν στον ευρωπαϊκό κανονισμό για τα κρυπτονομίσματα, και ζητήματα που αφορούν στην ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα, καθώς και στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι γίνεται προετοιμασία για τον κανονισμό DORA (Digital Operation Resilience Act), ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2025 και θεσπίζει ενιαίτες απαιτήσεις σε σχέση με την ασφάλεια των συστημάτων δικτύων και πληροφοριών, που υποστηρίζουν τις επιχειρηματικές διαδικασίες των χρηματοοικονομικών οντοτήτων.

Ακόμα, σε εξέλιξη βρίσκεται, σύμφωνα με τον κ. Θεοχαρίδη, η σύσταση Ενιαίας Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Αυξημένα έσοδα στον προϋπολογισμό της ΕΚΚ για 2024, 2025 και 2026

Αυξημένα παρουσιάζονται τα έσοδα στον προϋπολογισμό της ΕΚΚ για το 2024, σε σχέση με τα προϋπολογιζόμενα έσοδα του 2023, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της ΕΚΚ στη συνεδρίαση. Τα συνολικά έσοδα, εξαιρουμένης της κρατικής χορηγίας, υπολογίζονται σε €9,45 εκ., ενώ το 2023 ήταν €9,13 εκ. Εξάλλου, αναμένεται ότι τα έτη 2025 και 2026 θα υπάρχουν αυξημένα έσοδα, λόγω της νέας τιμολογιακής πολιτικής της ΕΚΚ.

Οι δαπάνες της ΕΚΚ για το 2024 προϋπολογίζονται σε €16,10 εκ., παρουσιάζοντας αύξηση €2,26 εκ. σε σχέση με το 2023. Ο κ. Θεοδωρίδης εξήγησε ότι οι δαπάνες αφορούν κυρίως τις αποδοχές του προσωπικού και την τεχνολογική αναβάθμιση της ΕΚΚ. Ανέφερε, εξάλλου, ότι για το 2024 θα προχωρήσει με 20 νέες προσλήψεις, σημειώνοντας ότι η ΕΚΚ χρειάζεται συνεχώς νέο προσωπικό, καθώς οι ανάγκες αυξάνονται.

Παρεμβάσεις Βουλευτών

Ο Προεδρεύων της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, με παρέμβασή του για τη συνεδρία υπογράμμισε τη σημασία του έργου της ΕΚΚ για την κυπριακή οικονομία. Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός παίρνει τον δρόμο για ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, με παρέμβασή του εξέφρασε την ικανοποίησή του για λειτουργία ΕΚΚ, σημειώνοντας ότι δεν την εποπτεία δεν την θεωρεί δύσκαμπτη, γραφειοκρατική και απρόσωπη. Εξάλλου, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Μάριος Μαυρίδης, έθεσε ζήτημα για το πως μπορεί να αναπτυχθεί η κεφαλαιαγορά στην Κύπρο, προς όφελος της οικονομίας, ώστε αυτή να μην εξαρτάται από τις τράπεζες.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς, ανέφερε σε παρέμβασή του ότι «οφείλουμε να δώσουμε στην Επιτροπή τα εργαλεία για να επιτελέσει το έργο της» και ζήτησε ενημέρωση, μεταξύ άλλων, για το πότε θα παρουσιαστούν διαφοροποιήσεις στο κανονιστικό πλαίσιο για κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία και για περιουσιακά στοιχεία από παράνομες ενέργειες.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι ο ρόλος της ΕΚΚ για τη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών αποκτά σήμερα ακόμα μεγαλύτερη σημασία, επισημαίνοντας ότι «οι προκλήσεις είναι πολλές και η αποτελεσματική εποπτεία και οι έλεγχοι μέσω εξειδικευμένων και τεχνολογικά ανεπτυγμένων συστημάτων είναι απαραίτητοι».

Πρόσθεσε ότι η ΕΚΚ «επιτελεί με αποτελεσματικότητα αυτό το έργο», σημειώνοντας ότι «όπου παρατηρείται μη συμμόρφωση με το θεσμικό πλαίσιο και παραβάσεις της νομοθεσίας, θα πρέπει να επιβάλλονται αυστηρές και αποτρεπτικές διοικητικές κυρώσεις όχι μόνο για προστασία των επενδυτών αλλά και προστασία της Κύπρου ως επενδυτικός προορισμός με πάρα πολλά πλεονεκτήματα, κάτι το οποίο θέλουμε να διατηρήσουμε».

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, με παρέμβασή του στη συνεδρίαση υπογράμμισε τον ρόλο της Επιτροπής για την αλλαγή της εικόνας της Κύπρου διεθνώς, εν μέσω ενός εύθραυστου οικονομικού περιβάλλοντος.