Στα 168 εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής για το 2025, δήλωσε την Παρασκευή ο αρμόδιος Υφυπουργός, Νικόδημος Δαμιανού, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι η μετάβαση σε ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, της ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας και τη θωράκιση της οικονομίας.

Μιλώντας ενώπιον των Βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού ο κ. Δαμιανού ανέλυσε τους τρεις βασικούς πυλώνες του προϋπολογισμού του Υφυπουργείου του ήτοι τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη βιώσιμη καινοτόμο οικονομία και την κυβερνοασφάλεια.

Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Καινοτομίας ανέρχεται στα περίπου 168 εκατομμύρια ευρώ και εξήγησε ότι οι δαπάνες του προϋπολογισμού των έργων ανά στρατηγική επιδίωξη αφορούν το 61.3% (88,7 εκατ. ευρώ) για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, το 32.9% (47,6 εκατ. ευρώ) για την έρευνα και την καινοτομία και το 5.8% (8,4 εκατ. ευρώ) για την κυβερνοασφάλεια.

Εντός της Επιτροπής ο Υφυπουργός προέβη σε εκτενή ανάλυση των δαπανών του Υφυπουργείου του για το 2025 και παρέθεσε τις δράσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και αυτές που πρόκειται να γίνουν.

Μεταξύ άλλων, στη συζήτηση τέθηκε από τους Βουλευτές και το ζήτημα του συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» για την εξυπηρέτηση των αναγκών των  Επαρχιακών Οργανισμών Aυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), μετά τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν, με τον κ. Δαμιανού να λέει ότι το σύστημα σχεδιάστηκε αρχικά για να καλύπτει τις μηχανογραφικές ανάγκες και τις απαιτήσεις του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεων, αλλά και τη διαχείριση αδειών οικοδομής από τις Επαρχιακές Διοικήσεις. Υπέδειξε ότι μετά και την καταγραφή των προβλημάτων, έγιναν αλλαγές και θα προχωρήσουν σε ακόμα τρεις αναβαθμίσεις του πληροφοριακού συστήματος μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα του.

Υπέδειξε ότι ο «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ»  είναι το πρώτο σύστημα στο οποίο ενσωματώθηκε η ηλεκτρονική υπογραφή, σημειώνοντας ότι ήταν ένας παράγοντας που δυσκόλεψε την αποδοτικότητα και επέφερε καθυστέρηση.

Αναφερόμενος στην εφαρμογή «Ψηφιακός Πολίτης» ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι η πρώτη έκδοση αναμένεται τους επόμενους μήνες και θα περιλαμβάνει τη ψηφιοποίηση τριών βασικών εγγράφων και συγκεκριμένα της ταυτότητας, της άδειας οδήγησης και του πιστοποιητικού καταλληλότητας οχήματος (MOT). Υπέδειξε ότι θα γίνει εκστρατεία για την εφαρμογή, σημειώνοντας ότι στην πορεία θα προστεθούν και άλλες υπηρεσίες.

Σε σχέση με τα όσα είχαν γίνει σχετικά με το e-wallet και το κατά πόσον υπήρξε προφορική ανάθεση στο παρελθόν, ο κ. Δαμιανού είπε ότι «θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να τηρούνται οι διαδικασίες» σημειώνοντας ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία έστειλε ήδη Έκθεση στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς για το εν λόγω θέμα.

Παράλληλα, ο Υφυπουργός αναγνώρισε ότι προς την κατεύθυνση της ψηφιοποιήσης υπάρχει το ζήτημα των υποδομών οι οποίες όπως είπε χρήζουν ανανέωσης. Αναφορικά με το ζήτημα της στελέχωσης ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι το Υφυπουργείο βρίσκεται σε διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού.

Μετά τη συνεδρία ο κ. Δαμιανού εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συζήτηση και το ενδιαφέρον των Βουλευτών  λέγοντας ότι «εμείς έχουμε δεσμευτεί, έχουμε εξηγήσει το στρατηγικό μας πλάνο με ποιον τρόπο και πώς θα βεβαιωθούμε, ότι καταρχήν προχωρούμε σε ένα ψηφιακό κράτος, πώς φέρνουμε υπηρεσίες ψηφιακές στους πολίτες, στους επαγγελματίες, στις επιχειρήσεις αυτού του τόπου, αλλά παράλληλα πώς δημιουργούμε και ένα περιβάλλον ευνοϊκό για να αναπτυχθεί περαιτέρω η έρευνα και η καινοτομία».

Πρόσθεσε ότι την Επιτροπή απασχόλησε και το θέμα της κυβερνοασφάλειας, τομέας στον οποίο η Κυβέρνηση επενδύει σημαντικά για να βελτιώσει τη θωράκιση των κρίσιμων υποδομών του κράτους.

Σε ερώτηση για το εάν οι δαπάνες για την κυβερνοασφάλεια είναι χαμηλές (είναι γύρω στα 8 εκατ. ευρώ) και για το εάν θα πρέπει να προστεθούν περισσότερα σε αυτό τον τομέα, ο κ. Δαμιανού είπε ότι πρόκειται για ένα τομέα πολύ δυναμικό σημειώνοντας ότι «είμαστε εδώ για να αξιολογούμε διαρκώς την κατάσταση μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών».

Ανέφερε ακόμη ότι το ποσό αυτό αφορά μόνο τις ανάγκες του Υφυπουργείου υπενθυμίζοντας και τον ξεχωριστό προϋπολογισμό της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας και άλλων επιμέρους προϋπολογισμών που εντάσσονται σε τμήματα που χειρίζονται θέματα ασφαλείας.

Κληθείς να σχολιάσει για το εάν η Κύπρος βρίσκεται μακριά από τους τεχνολογικούς της στόχους, λόγω και των πεπαλαιωμένων συστημάτων που υπάρχουν, ο κ. Δαμιανού απάντησε ότι υπάρχει το ζήτημα της αναβάθμισης και της ανανέωσης των τεχνολογικών υποδομών, θέμα που όπως εξήγησε, αντιμετωπίζουν και άλλα κράτη.

Πρόσθεσε ακόμη ότι έχουν δημιουργηθεί συστήματα τα οποία λειτουργούν απομονωμένα και έχουν τα δικά τους δεδομένα επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ενιαία αρχιτεκτονική δεδομένων. Επεσήμανε ότι γίνονται σημαντικά βήματα και ενέργειες σημειώνοντας ότι «η ψηφιακή μεταρρύθμιση δεν είναι κάτι το οποίο έχει αρχή και τέλος. Είναι κάτι που θα πρέπει να συνεχίζουμε να επενδύουμε». Δήλωσε ότι η Κύπρος έχει κάνει σημαντικά βήματα κάτι που καταδεικνύεται και στην τελευταία Έκθεση για την ψηφιακή δεκαετία για το 2030 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Παράλληλα, όσον αφορά το θέμα της συνδεσιμότητας ο Υφυπουργός Καινοτομίας είπε ότι «επενδύουμε στο να προσφέρουμε σταθερή συνδεσιμότητα υπέρ υψηλών ταχυτήτων μέχρι το τέλος του 2025 σε όλο τον πληθυσμό με 100% κάλυψη. Θα είμαστε η πρώτη χώρα που θα το πετύχει».

Κληθείς να σχολιάσει την αλόγιστη χρήση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης από τους μαθητές και τους νέους, μετά και το τελευταίο περιστατικό σύλληψης μαθητή σε σχέση με διερευνώμενη υπόθεση παιδικής πορνογραφίας, σε γυμνάσιο της επαρχίας Λάρνακας, και τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα πρέπει να τεθούν, ο κ. Δαμιανού είπε ότι η μια πτυχή είναι οι ψηφιακές δεξιότητες στις οποίες θα πρέπει να γίνει επένδυση για απόκτησή τους, σημειώνοντας ότι αυτό αντικατοπτρίζεται και στον προϋπολογισμό για το 2025.

Η άλλη πτυχή, συνέχισε ο κ. Δαμιανού, είναι η εκπαίδευση του κόσμου σε αυτό τον «νέο κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης» σημειώνοντας ότι «σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας θα δούμε τι απαιτείται, γιατί πολλές φορές μιλούμε για αντικατάσταση θέσεων εργασίας από την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά το σημαντικότερο είναι να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει γνώση για τις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε σαν κοινωνία και σαν οικονομία».

Ο κ. Δαμιανού επεσήμανε επίσης τις προκλήσεις από την τεχνητή νοημοσύνη σημειώνοντας ότι το κανονιστικό πλαίσιο ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τον γνωστό «AI Act», προσθέτοντας ότι «είναι κάτι το οποίο παρακολουθούμε και είμαστε μέρος της διαβούλευσης που έγινε σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Εντός της Επιτροπής η Πρόεδρος, Βουλεύτρια ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, επεσήμανε τον ρόλο του Υφυπουργείου και των αρμοδιοτήτων του για το μέλλον της χώρας σημειώνοντας ότι θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα κονδύλια στον προϋπολογισμό. Είπε ακόμη ότι θα πρέπει να γίνουν «ψηφιακά άλματα», αλλά και επένδυση στην ανάπτυξη της ψηφιακής διακυβέρνησης.

Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να υπάρξουν «data centres» για αποθήκευση δεδομένων, κυρίως, του ιδιωτικού τομέα. Έθιξε το ζήτημα των υποδομών αλλά και της ανάγκης ύπαρξης εργαλείων για διαρκή εκπαίδευση σε θέματα ψηφιακών δεξιοτήτων.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, απευθυνόμενος προς τον κ. Δαμιανού είπε ότι «εμείς δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τον προϋπολογισμό του Υφυπουργείου σας, θα θέλαμε περισσότερα». Δήλωσε ότι «χρειάζεται να επενδύσουμε πολύ περισσότερα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας μας» προσθέτοντας ότι «αντί μικρών, αστόχευτων και οριζόντιων μέτρων πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερους πόρους για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, για τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών».

Υπέδειξε ακόμη ότι θα πρέπει να στηριχθούν η ερευνητική κοινότητα και οι καινοτόμες επιχειρήσεις επισημαίνοντας ότι αυτά είναι θέμα προτεραιοτήτων.

Από πλευράς του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης αναφέρθηκε στα χρονοδιαγράμματα που θα πρέπει να τεθούν προκειμένου να υπάρξει πλήρης ψηφιοποιήση της κρατικής μηχανής, ενώ έθεσε και το θέμα της συνεργασίας με άλλα κράτη για ανταλλαγή τεχνογνωσία στους τομείς τις τεχνολογίας. Έθιξε ακόμη το ζήτημα της θωράκισης των υπηρεσιών από τις κυβερνοεπιθέσεις.