Καθώς η επιθετική ρητορική της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας συνεχίζεται με αυξανόμενους ρυθμούς, το ερώτημα που συχνά καλούνται να απαντήσουν αναλυτές είναι κατά πόσο υπάρχουν πιθανότητες ενός θερμού επεισοδίου. Ο πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου και ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης American Enterprise Institute Μάικλ Ρούμπιν αναλύει τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται το τελευταίο διάστημα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως κανείς δεν μπορεί να αποκλείει ένα θερμό επεισόδιο.
Στην εισαγωγή του επισημαίνει πως η λίστα των χωρών που υποφέρουν από την τουρκική επιθετικότητα αυτή τη στιγμή είναι μακρά.
«Η Τουρκία έχει υπό την κατοχή της το 1/3 της Κύπρου. Χρησιμοποιεί τα F-16 και τις ειδικές της δυνάμεις εναντίον των Αρμενίων. Ιρακινοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει δημιουργήσει 68 φυλάκια διαφόρων μεγεθών στο έδαφος του Ιράκ, από μικρά μέχρι και κάποια που αποτελούν στην ουσία στρατιωτική βάση. Η τουρκική πολεμική αεροπορία βομβαρδίζει στόχους στο Ιράκ σχεδόν κάθε βράδυ. Διενεργεί επίσης εθνοκάθαρση σε ολόκληρης επαρχίες της βόρειας Συρίας», τονίζει, προσθέτοντας πως οι αυξανόμενες απειλές κατά της Ελλάδας πρέπει να ηχήσουν συναγερμό.
Αν και οι εντάσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία δεν είναι κάτι κανούργιο, εντούτοις ο Ρούμπιν καταλήγει στο συμπέρασμα πως αυτή τη φορά υπάρχουν τέσσερις παράγοντες που κάνουν την κρίση αυτή διαφορετική απ’ ότι στο παρελθόν.
Παράγοντας πρώτος
Ο Ερντογάν είναι ξεκάθαρα ρεβανσιστής. Αναζητεί τον αναθεωρητισμό πάντοτε προς όφελος της Τουρκίας, επί της Συνθήκης της Λωζάνης που υπογράφηκε πριν από 100 χρόνια και ρυθμίζει τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Λανθασμένα ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα παραβιάζει τις συμφωνίες αποστρατικοποίησης και άλλοι πολιτικοί στον στενό πυρήνα του Ερντογάν όπως ο Ντελβέτ Μπαχτσελί και ο Υπουργός Άμυνας Χαλουσί Ακάρ θεωρούν πως η χώρα τους θα έπρεπε να κατέχει όλα τα νησιά ανατολικά μιας μέσης γραμμής στο Αιγαίο. Οι τουρκικές προκλήσεις δεν περιορίζονται στους χάρτες που συχνά προβάλλονται, αλλά τα τουρκικά μαχητικά και προσφάτως τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη παραβιάζουν τον εναέριο χώρο της Ελλάδας και των νησιών της. Οι δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εμποτισμένες με αμφίπλευρο πνεύμα χειροτερεύουν τα πράγματα.
Παράγοντας δεύτερος
Η οικονομία της Τουρκίας καταρρέει. Ο Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία σε ένα σκηνικό εκταταμένης δυσαρέσκειας λόγω του αυξανόμενου πληθωρισμού τότε, με τη λίρα να καταρρέει και την πολιτική ελίτ να κάνει πάρτι διαπλοκής. Σήμερα ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 80%, η τουρκική λίρα έχασε πέραν του 80% της αξίας της τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ ο Ερντογάν και η οικογένεια του έγιναν δισεκατομμυριούχοι. Λόγω της μακρόχρονης παρουσίας του στην ηγεσία της χώρας, το πνίξιμο κάθε αντιπολιτευτικής φωνής και την επιβολή ενός καθεστώτος που περιγράφεται ως δικτατορικό, σήμερα δεν μπορεί να αποφύγει τις ευθύνες για αυτή την κατάσταση. Έτσι αναζητεί τρόπο να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη. Ένα θερμό επεισόδιο και μια προσπάθεια για να καταλάβει ελληνικά εδάφη σε συνάρτηση με την αντίδραση που θα συναντούσε από την Αθήνα, θα αποτελούσε την «τέλεια» εκτροπή.
Παράγοντας τρίτος
Η ίδια δυναμική επικρατεί και ενόψει των εκλογών του 2023. Στο State Department γνωρίζουν πόσο προβληματικός είναι ο Ερντογάν, εντούτοις επενδύουν στο εκλογικό σώμα ελπίζοντας πως θα τον κατεβάσουν από την εξουσία. Αυτό αποτρέπει αρκετούς στην Ουάσιγκτον να βάλουν την Τουρκία στη θέση της στο πλαίσιο μιας ξεκάθαρης πολιτικής. Το πρόβλημα εδώ, ωστόσο, είναι ότι υποθέτει ότι ο Ερντογάν, ο οποίος έχει περιγράψει τον εαυτό του ως τον υπηρέτη της σαρία και ιμάμη της Κωνσταντινούπολης, θα συναινέσει ποτέ στη λαϊκή βούληση. Στην πραγματικότητα όλοι εκτιμούν πως εάν η διαφορά στις δημοσκοπήσεις είναι μικρή, τότε ο ίδιος πιθανόν να δημιουργήσει μια κρίση «εθνικής ανάγκης» για να αποφύγει γενικά τις εκλογές. Μια ένταση με την Ελλάδα, θα ήταν η τέλεια συνταγή, υποστηρίζει ο Ρούμπιν.
Παράγοντας τέταρτος
Ο ίδιος θεωρεί πως η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε σοβαρό σφάλμα με την υποστήριξη του αιτήματος των Τούρκων για απόκτηση των F-16, επειδή όπως υποστηρίζει ο Ερντογάν εισέπραξε αυτή την πολιτική πράξη ως πράσινο φως για να εντείνει τις επιθέσεις εναντίον των γειτόνων του και την απόκτηση περαιτέρω εκτοξευτήρων S-400 από τη Ρωσία.
«Παράλληλα η Τουρκία το παίζει σε διπλό ταμπλό με την Ουκρανία, κάνοντας ότι χρειάζεται για να βοηθήσει τη Ρωσία να αποφύγει τις διπλωματικές και οικονομικές συνέπειες των ενεργειών της, όπως αντιστοίχως κάνει η Κίνα, το Ιράν ή η Βόρεια Κορέα. Ένας πόλεμος με την Ελλάδα μάλλον έρχεται, όχι εξαιτίας της Αθήνας, αλλά επειδή ο Ερντογάν είναι απελπισμένος να αποπροσανατολίσει από την αποτυχία και την πτώχευση. Οι ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση Μπάιντεν τον επόμενο χρόνο, είναι τι μπορεί να γίνει για να αποτραπεί η επιθετικότητα της Τουρκίας και τι μπορεί να κάνουν οι ΗΠΑ για να βοηθήσουν την Ελλάδα να τυφλώσει τα τουρκικά drones, αεροσκάφη, πυραύλους», καταλήγει.
