Την απόφαση για πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών τους σχέσεων έλαβαν από κοινού Ισραήλ και Τουρκία, με τους αναλυτές να εκτιμούν πως η εξέλιξη αυτή συνδέεται άμεσα με τις εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο. Η Άγκυρα, εκτιμούν αρκετοί, ευελπιστεί ότι θα καταφέρει να καταστεί ενεργειακός κόμβος σε μια εποχή που η Ευρώπη αναζητεί εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου εξαιτίας των αποφάσεων για απότομη απεξάρτηση από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Η πορεία προς την εξομάλυνση
Τουρκία και Ισραήλ κατ’ αντιστοιχία απέλασαν το 2018 τους πρέσβεις τους, μετά τα επεισόδια που σημειώθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας στον απόηχο του ανοίγματος της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Οι σχέσεις των δύο ήταν ήδη τεταμένες μετά το αιματηρό επεισόδιο του 2010 με το σκάφος Μαβί Μαρμαρά το οποίο παραβίασε το εμπάργκο της Γάζας για να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια παρακάμπτοντας τον έλεγχο από το Ισραήλ.
Τους τελευταίους μήνες όμως, ήταν εμφανές πως οι δύο χώρες επιχειρούσαν να βελτιώσουν τις μεταξύ τους σχέσεις με άξονα την πιθανή συνεργασία τους στο πεδίο της ενέργειας. Ενεργό ρόλο στις εξελίξεις είχε ο Πρόεδρος του Ισραήλ Ίσαακ Χέρζογκ, ο οποίος με τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Ερντογάν και αργότερα με την επίσκεψη του στην Άγκυρα, έσπρωξε τα πράγματα σε θετική τροχιά. Ακολούθησε επίσης η ανταλλαγή επισκέψεων των δύο Υπουργών Εξωτερικών.
Η ξαφνική ανακοίνωση
Αν και οι ενδείξεις για αυτές της προσπάθειες ήταν θετικές, εντούτοις ελάχιστοι ανέμεναν πως η πλήρης αποκατάσταση θα επερχόταν τόσο σύντομα. Εξ ου και κάποιοι θεώρησαν τις ανακοινώσεις αιφνιδιαστικές. Την Τετάρτη, το γραφείο το Ισραηλινού Πρωθυπουργού Γιαήρ Λαπίντ, ανακοίνωσε πως οι δύο χώρες αποφάσισαν την πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών τους σχέσεων, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ακολούθως ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως αυτή η εξέλιξη δεν σημαίνει πως η Άγκυρα θα εγκαταλείψει την υποστήριξη της προς τους Παλαιστινίους.
Το επόμενο βήμα θα είναι ο διορισμός Πρεσβευτών περί τα τέλη Σεπτεμβρίου αρχές Οκτωβρίου. Αξίζει να σημειωθεί πως η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, ως εκ τούτου η πρεσβεία της βρίσκεται στο Τελ Αβίβ.
Οι σχέσεις με τους γείτονες και η Κύπρος
Τα τελευταία δύο χρόνια, τόσο η Τουρκία όσο και το Ισραήλ επιχειρούν να διορθώσουν τις σχέσεις τους με τους γείτονες τους. Το μεν Ισραήλ μέσω των Συμφωνιών του Αβραάμ, πέτυχε την εξομάλυνση των σχέσεων του με το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μαρόκο. Η Τουρκία από την άλλη εξαπέλυσε μια «επίθεση γοητείας» για να διορθώσει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία. Μέχρι στιγμής η πορεία αυτή αποδίδει καρπούς σταδιακά, ωστόσο στην περίπτωση της Αιγύπτου δεν υπήρξε επαρκής πρόοδος.
Από κυπριακής πλευράς, όλο αυτό το διάστημα η Λευκωσία τόνιζε πως οι σχέσεις της Κύπρου με το Ισραήλ έχουν αποκτήσει στρατηγική σημασία και ως εκ τούτου μια τέτοια εξέλιξη δεν θα λειτουργούσε σε βάρος των σχέσεων με την Ιερουσαλήμ. Ωστόσο δεν αποκλείεται εξαιτίας του μομέντουμ που δημιουργείται στον τομέα της ενέργειας να υπάρξει κινητικότητα στο εγγύς μέλλον. Το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο του Ισραήλ προς την Τουρκία, συζητήθηκε και απασχόλησε κατά καιρούς.
O Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης σε συνέντευξη του στο AlphaNews.live στις 10 Μαρτίου ερωτηθείς τι θα γίνει σε περίπτωση που επανέλθουν τα σενάρια για δημιουργία ενός τέτοιου αγωγού με άλυτο το κυπριακό, απάντησε ότι νομικά είναι εμπόδιο η Κύπρος, διότι όπως εξήγησε ναι μεν δεν μπορείς να αποτρέψεις ως παράκτιο κράτος να περάσει ένας αγωγός από την ΑΟΖ σου αλλά μέσα στην Unclos είπε υπάρχουν πρόνοιες ότι θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση με το παράκτιο κράτος για περιβαλλοντικά ζητήματα και θέματα όδευσης του αγωγού.
