Του Νικόλα Ζαννέττου – [email protected]
Η προσπάθεια για οικοδόμηση ενός νέου μομέντουμ στο κυπριακό ούτως ώστε οι πλευρές να μπορέσουν να επανέλθουν στο τραπέζι και να αρχίσουν μια συζήτηση η οποία να στηριχθεί σε ένα κοινώς αποδεκτό σημείο αφετηρίας συνεχίζεται. Στην πραγματικότητα μέχρι στιγμής η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα εξερευνά κατά πόσο ανάμεσα στις θέσεις που προτάσσουν τα εμπλεκόμενα μέρη υπάρχει έστω και μία φράση πάνω στην οποία θα μπορούσε να χτιστεί μια ενδεχόμενη συνέχεια.
Αδιέξοδο εκτός και αν…
Στην πραγματικότητα, εκτός και αν υπάρξει μια ουσιώδεις μετακίνηση της τουρκικής πλευράς από τη θέση για κυριαρχική ισότητα, δύσκολα θα μπορούσε να επιτευχθεί το ζητούμενο. Ξένοι διπλωμάτες, επισημαίνουν πάντως στη Λευκωσία, πως η τουρκική πλευρά δεν εννοεί την κυριαρχική ισότητα όπως ακριβώς την αντιλαμβάνονται οι ε/κ και καλούν σε ανοίγματα τα οποία θα οδηγήσουν σε μετριασμό αυτής της θέσης. Οι εισηγήσεις τους όμως όσον αφορά το περιεχόμενο αυτών των ανοιγμάτων, γίνεται αντιληπτό πως δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτά, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο, αφού θα αφαιρούσαν κάθε κίνητρο στους Τ/κ για να προχωρήσουν σε λύση του κυπριακού. Ο όρος της κυριαρχικής ισότητας, του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος και της αξίωσης για εσωτερική κυριαρχία του συνιστώντος κρατιδίου μετά τη λύση, ηχούν καμπανάκια στ’ αυτιά διπλωματικών κύκλων οι οποίοι θεωρούν πως με αυτά τα πράγματα στην καλύτερη περίπτωση να οδηγηθούμε σε μια συνομοσπονδία.
Ο παράγοντας χρόνος…
Ο Τατάρ υποστηρίζει πως η αποστολή της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ έχει χρονοδιάγραμμα έξι μηνών. Η κυπριακή κυβέρνηση δημοσίως επιμένει πως ουδέποτε τέθηκε θέμα χρονοδιαγράμματος, ενώ και η ίδια ανέφερε πως η αποστολή της δεν έχει χρονοδιάγραμμα. Διπλωμάτες θεωρούν πως ο Τατάρ δεν είναι τυχαία που αναφέρθηκε σε εξάμηνο χρονοδιάγραμμα και πως μάλλον ατύπως τα Ηνωμένα Έθνη να διαβεβαίωσαν πως υπάρχει κάποιο χρονικό όριο στην αποστολή της. Άλλωστε είναι πασιφανές πως η κ. Ολγκίν κινείται με γοργούς ρυθμούς και έχει πυκνές επαφές με τα μέρη, σε αντίθεση με την περίπτωση της Τζέιν Χολ Λουτ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως σε κάποια στιγμή, εντός του καλοκαιριού, η προσωπική απεσταλμένη θα υποβάλει σχετική έκθεση προς τον Γενικό Γραμματέα καταγράφοντας τα συμπεράσματα της και την εισήγηση της για τη συνέχεια.
Το απαισιόδοξο σενάριο λέει πως η επιμονή της τουρκικής πλευράς εξυπηρετεί στο ροκάνισμα αυτού το χρόνου ούτως ώστε στρατηγικά τα πράγματα να οδηγηθούν σε ένα αδιέξοδο. Σε αυτή την περίπτωση η κ. Κουεγιάρ, θα πρέπει να αναφέρει στον Αντόνιο Γκουτέρες πως η αποστολή της δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Ο Γενικός Γραμματέας σε αυτή την περίπτωση θα κληθεί να αποφασίσει κατά πόσο θα κηρύξει επισήμως άλλο ένα αδιέξοδο κάτι το οποίο θεωρείται από την ε/κ πλευρά καταστροφικό. Ιδανικά η Λευκωσία θα ήθελε να προκύψουν κάποια δεδομένα, που θα επιτρέψουν στον Γενικό Γραμματέα είτε να ανανεώσει την αποστολή της κ. Κουεγιάρ, είτε να την παρατείνει, είτε να λάβει κάποια άλλη απόφαση δίνοντας συνέχεια.
Ο παράγοντας Τουρκία
Μέχρι στιγμής η Άγκυρα κρατάει κλειστά τα χαρτιά της και καθορίζει τη γραμμή που όλοι διαπιστώνουν από τις δηλώσεις του Ερσίν Τατάρ αλλά και άλλων Τούρκων αξιωματούχων κατά καιρούς. Οι αισιόδοξοι ευελπιστούν πως η πρόθεση για στροφή της Τουρκίας εκ νέου προς τη Δύση θα μπορούσε να φέρει κάποιες διαφοροποιήσεις. Άλλωστε υπάρχουν παραδείγματα στο παρελθόν όπου η Τουρκία εμφανιζόταν αμετακίνητη αλλά προέβαινε σε απρόβλεπτες μετακινήσεις που ανέτρεπαν το σκηνικό. Για την ώρα δεν έχει διαφανεί κάτι τέτοιο, αν και κατά καιρούς εμφανίζονται διακυμάνσεις ως προς τις λέξεις που χρησιμοποιούνται για την Κύπρο.
Η ευθύνη της Λευκωσίας
Η Λευκωσία η οποία έκανε μεγάλη προσπάθεια για να οδηγήσει τα πράγματα στον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης είναι αναμενόμενο πως θα δεχθεί διαφορετικές παροτρύνσεις από τρίτους ώστε να γίνει δημιουργικότερη στη διάρκεια αυτής της προσπάθειας. Άλλωστε οι Τούρκοι ήταν ξεκάθαροι από την αρχή πως αυτός ο διορισμός δεν ήταν μια εξέλιξη που ευνοούσαν επιμένοντας πως η ομοσπονδία αποτελεί παρελθόν για αυτούς. Έχοντας όμως τα πρώτα δείγματα του περιεχομένου των παροτρύνσεων που γίνονται από τρίτους, αρκετοί θεωρούν πως έφτασε η στιγμή η ε/κ πλευρά να βάλει μια δική της ιδέα στο τραπέζι η οποία να μπορούσε να μπολιάσει τις συζητήσεις και παράλληλα να δικαιολογήσει το σενάριο μιας παράτασης της αποστολής Ολγκίν. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ήδη γίνει αποδέκτης προτάσεων, είτε από τους Βρετανούς, είτε από άλλους, ενώ προσφάτως ανέφερε πως άκουσε κάποιες ιδέες από την ΓΓ τις οποίες η πλευρά μας έχει ήδη αποδεχτεί.
