Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλούσε στο βήμα της Βουλής των Ελλήνων, η Ολομέλεια θύμιζε αρένα. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου φωνασκούσε αδιακρίτως, Σωκράτης Φάμελλος και Νίκος Ανδρουλάκης αντέτειναν από τα έδρανά τους, πλην όμως ο πρωθυπουργός επέμενε. Ήταν για τον ίδιο μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή: η κυβέρνηση είχε εγκλωβιστεί σε μια πολιτικά άχαρη για την ίδια συζήτηση για Τέμπη και εκεί που διεφάνη μια συσπειρωτική διέξοδος μέσω της πρότασης μομφής του ΠΑΣΟΚ, ο πρωθυπουργός βρέθηκε αντιμέτωπος με μια κατάσταση οι δύο κεντρικοί συνεργάτες του, ο Γιάννης Μπρατάκος και ο Σταύρος Παπασταύρου, να εμφανίζονται συναγελαζόμενοι με τα συμφέροντα που η κυβέρνηση κατήγγελλε.

Με δεδομένο το ότι η κυβέρνηση βρέθηκε σε δύσκολη θέση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να κόψει τον γόρδιο δεσμό. Έφερε τους στενούς του συνεργάτες προ τετελεσμένου και τους εξώθησε στην παραίτηση, ανοίγοντας ένα κάπως πρωτόγνωρο κενό στο Μέγαρο Μαξίμου. Και από την άλλη, αποφάσισε να περάσει στην αντεπίθεση κατά πάντων, τόσο εναντίον της αντιπολίτευσης όσο και εναντίον οικονομικών συμφερόντων. Κοινή συνισταμένη των δύο προαναφερθέντων, κατά τον κ. Μητσοτάκη, η εξής μια: να πέσει η κυβέρνηση. Απέναντι σε αυτό το στρατήγημα, ο κ. Μητσοτάκης αντέταξε μια σειρά απαντήσεων σε έναν ασυνήθιστο για τον ίδιο εξαιρετικά οξύ και προσωπικό τόνο, ενώ εμφανίστηκε αποφασισμένος να μην δεχθεί πολιτική «επικυριαρχία» και συνδιαχειριστές από το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Η δύσκολη συνέχεια

Η καταψήφιση της πρότασης δυσπιστίας δεν λύνει, πάντως, κάποιο πρόβλημα του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος έχει σοβαρές σκέψεις να κάνει τις αμέσως επόμενες μέρες για τα πρόσωπα και τον τρόπο λειτουργίας της κυβέρνησης από εδώ και πέρα. Ως προς το πρώτο ερώτημα, αν οι όποιες αλλαγές θα γίνουν άμεσα, συνεργάτες του με γνώση του παρασκηνίου εκτιμούν ότι θα χρειαστούν κάποιες μέρες, μέχρι ο κ. Μητσοτάκης να κατασταλάξει. Μέχρι τότε, έχει ζητήσει από συνεργάτες του στην ηγετική ομάδα να αναλάβουν ορισμένες επιπρόσθετες αρμοδιότητες π.χ. τα καθήκοντα του κ. Παπασταύρου στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο θα αναπληρώσει ο γενικός γραμματέας Νομικών Υποθέσεων της κυβέρνησης Στέλιος Κουτνατζής. Μέσα στο Σαββατοκύριακο θα γίνει και ένας περαιτέρω επιμερισμός αρμοδιοτήτων, καθώς οι εκκρεμότητες τρέχουν, με το βλέμμα στο συνέδριο του κόμματος και την προετοιμασία για τις ευρωεκλογές.

Από εκεί και πέρα, για τον κ. Μητσοτάκη κρίσιμη παράμετρος είναι αυτή της εμπιστοσύνης. Και ο κ. Μπρατάκος και ο κ. Παπασταύρου ήταν πρόσωπα της δικής του εμπιστοσύνης, η οποία διερράγη. Άνθρωποι που γνωρίζουν τις ισορροπίες μέσα στο Μαξίμου λένε στο protothema.gr ότι τα περιστατικά του Σαββατοκύριακου έπαιξαν μεν αποφασιστικό ρόλο στη διάρρηξη της εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού, αλλά ήδη υπήρχαν ρωγμές, με φόντο κυρίως διαρροές. Με δεδομένο, δε, ότι ο κ. Μητσοτάκης «αποχωρίστηκε» ήδη έναν διευθυντή γραφείου του, τον Γρηγόρη Δημητριάδη το καλοκαίρι του 2022, οι επιλογές του πρέπει να είναι εξαιρετικά σταθμισμένες.

Στο πολιτικό παρασκήνιο ακούστηκαν χθες για την πλήρωση των κενών τα ονόματα του γενικού γραμματέα της Βουλής Γιώργου Μυλωνάκη, αλλά και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση, ο οποίος ήταν γενικός διευθυντής της ΝΔ στα χρόνια της αντιπολίτευσης. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να πει με ασφάλεια τι μέλλει γενέσθαι, από τη στιγμή που ο πρωθυπουργός πρέπει να σταθμίσει τις επιλογές του. Για παράδειγμα, στο μίγμα των πρωθυπουργικών σκέψεων θα μπει και η ευρύτερη λειτουργία του επιτελικού κράτους που σχεδιάστηκε με τη λογική της ύπαρξης προσώπων που μπορούν να υποστηρίξουν το εγχείρημα ενός ισχυρού Μαξίμου. Αλλά και το ενδεχόμενο ευρύτερων παρεμβάσεων στο κυβερνητικό σχήμα, κάτι που θα είχε νόημα, αν μετακινείτο υπουργός προς το Μαξίμου. Πλην όμως, όλα αυτά ως τώρα είναι σενάρια επί χάρτου.

Το παρασκήνιο των αποχωρήσεων

Η υπόθεση των κ. Μπρατάκου και Παπασταύρου απέκτησε απότομα δυναμική εντός του Μεγάρου Μαξίμου. Η είδηση της παρουσίας τους σε σύναξη με επιχειρηματίες και δημοσιογράφους το βράδυ της Κυριακής και μάλιστα δια μακράν κυκλοφόρησε ήδη από τη Δευτέρα και γράφτηκε την Τρίτη. Από την κυβέρνηση ουδέποτε διαψεύστηκε και επιχειρήθηκε να διασκεδαστεί ως «κοινωνική επαφή». Φεύ! Ο κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, κάλεσε την Τετάρτη τους δύο συνεργάτες του και είχαν συζήτηση σε εξαιρετικά υψηλούς τόνους, καθώς το Μέγαρο Μαξίμου εμφανιζόταν με το ένα χέρι να καταγγέλλει εξωθεσμικά κέντρα και με το άλλο να επιχειρεί ένα «καλιμπράρισμα». Ο πρωινός καφές που έγινε χθες Πέμπτη περιγράφεται ως τουλάχιστον «αμήχανος» από παρισταμένους. Οι κ. Μπρατάκος και Παπασταύρου εμφανίστηκαν εξαιρετικά δύσθυμοι, ενώ το κλίμα ήταν βαρύ βάσει των πληροφοριών που κυκλοφορούσαν για το τι είχε ειπωθεί για άλλα πρόσωπα του πρωινού καφέ. Σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, μάλιστα, κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος κατέστησε στον κ. Μητσοτάκη σαφή την ενόχληση του. Τα πράγματα έδειχναν να παίρνουν τον δρόμο τους. Μετά τον καφέ, την πόρτα του γραφείου πέρασαν κατά μόνας ο κ. Μπρατάκος και ο κ. Παπασταύρου. Λίγες ώρες μετά, οι δύο υπουργοί είχαν επιδόσει τις παραιτήσεις τους και ο πρωθυπουργός αναχώρησε για τη Βουλή, με στενούς του συνεργάτες να πληροφορούνται τα καθέκαστα ελάχιστα πριν βγει η επίσημη ανακοίνωση από το Μέγαρο Μαξίμου.

«Δεν συγκυβερνώ με παράκεντρα»

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και με το βλέμμα στις ευρωεκλογές, ο κ. Μητσοτάκης έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει τη γραμμή άμυνας, η οποία μπορεί να εκλαμβανόταν και ως αδυναμία. Χθες, σε υψηλούς τόνους απάντησε για όλα: για το περίφημο «μπάζωμα», για τα σενάρια περί «μονταζιέρας» στα ηχητικά των Τεμπών, για τις κατηγορίες περί συγκάλυψης, αλλά και για τη συσχέτιση της σύμβασης 717 με το δυστύχημα. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε πολλές φορές στα θεωρεία της Βουλής, όπου βρίσκονταν συγγενείς των θυμάτων, αλλά και επιζήσαντες της τραγωδίας. «Σας κοιτώ στα μάτια και σας λέω ότι ουδέποτε δόθηκε καμία εντολή για συγκάλυψη. Αλλά εγώ σας λέω την αλήθεια και αυτή την αλήθεια δεν μπορείτε να την αμφισβητήσετε», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.

Πιο κάτω, πάντως, ο κ. Μητσοτάκης έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρος σε πολιτικό επίπεδο: ταύτισε ευθέως τον Νίκο Ανδρουλάκη και το ΠΑΣΟΚ με επιχειρηματικά συμφέροντα, αναφερόμενος μάλιστα και στη στάση του κόμματος στην υπόθεση των μη κρατικών πανεπιστημίων. «Δεν θα συγκυβερνήσω με κανένα παράκεντρο. Στο τιμόνι του τόπου είναι αυτοί που ψηφίζουν οι πολλοί και όχι οι λίγοι ισχυροί», είπε χειροκροτούμενος από την Κ.Ο. της ΝΔ ο κ. Μητσοτάκης, ενώ, σε μια γέφυρα με την περίοδο Καραμανλή, έκανε αναφορά στην υπόθεση των «νταβατζήδων», αλλά και του Βατοπεδίου. «Τον τόπο κυβερνά ο κυρίαρχος λαός, δια των εκλεγμένων αντιπροσώπων του και όχι τα φουσκωμένα πορτοφόλια. Και αν νομίζουν κάποιοι ότι όλοι και όλα είναι εξαγοράσιμα, είναι βαθιά νυχτωμένοι», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης.

Μάλιστα, ο πρωθυπουργός έκανε και μια αναφορά με άρωμα «μπερλουσκονισμού», πετώντας το μπαλάκι στα συμφέροντα που περιέγραψε. «Αν κάποιος εκδότης, κάποιος μεγαλοεπιχειρηματίας έχει πολιτικές βλέψεις, ας εμφανιστεί ανοιχτά στην πολιτική αρένα. Ο ίδιος, όμως. Όχι μέσω πληρεξουσίων. Και σε άλλες χώρες, ξέρετε, επιχειρηματίες θέλησαν να πολιτευτούν. Ενίοτε έγιναν Πρωθυπουργοί, έγιναν Πρόεδροι. Αν επιθυμούν, λοιπόν, να εμφανιστούν, να κριθούν, να συγκριθούν και να μετρηθούν», είπε ο κ. Μητσοτάκης.

Η συνέχεια προσεχώς, καθώς ο κ. Μητσοτάκης σήκωσε το γάντι.