Την είδηση ότι το Ναυτοδικείο Πειραιά ξεκίνησε προκαταρκτική εξέταση για διερεύνηση ποινικών ευθυνών στελεχών του Λιμενικού για το ναυάγιο στην Πύλο, έδωσε η Ίλβα Γιόχανσον, η αρμόδια Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Η Ίλβα Γιόχανσον απαντώντας στο αίτημα της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ζητά τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για τα αίτια του πολύνεκρου ναυαγίου, έκανε γνωστό ότι ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα από τις ελληνικές αρχές για τις ευθύνες του Λιμενικού, κάτι που δεν είχε γίνει μέχρι τώρα γνωστό.

«Η διερεύνηση των πράξεων της ακτοφυλακής είναι αρμοδιότητα του ναυτοδικείου και αυτοί θα πρέπει να διερευνήσουν τις δράσεις του λιμενικού. Είναι ένα διαφορετικό σκέλος διερεύνησης, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη», δήλωσε επισημαίνοντας ότι «αυτή θα πρέπει να είναι βασική μας

Αίτημα ανέλκυσης του σκάφους

Οι συγγενείς των αγνοουμένων μέσω των δικηγόρων τους κατέθεσαν στην εισαγγελία πρωτοδικών Καλαμάτας αίτημα ανέλκυσης του σκάφους και ανάσυρσης των σορών από τον βυθό.

Οι συνήγοροι ζήτησαν να διαταχθεί ο εντοπισμός και η ανέλκυση του αλιευτικού σκάφους, ο εντοπισμός, η ανεύρεση και ανάσυρση των σορών προς τον σκοπό της ταυτοποίησης τους και της εν συνεχεία ταφής τους, καθώς και η λήψη φωτογραφικού υλικού και βίντεο από το ναυάγιο προς διαφύλαξη σχετικών αποδείξεων. Το έγγραφο αίτημα πρωτοκολλήθηκε κατόπιν προφορικής ακρόασης με τον κ. Εισαγγελέα.

Ψηφιακή αναπαράσταση του ναυαγίου

Νέα δημοσιογραφική έρευνα φέρνει νέα δεδομένα για τα αίτια του ναυαγίου και τις ευθύνες του Λιμενικού και επιχειρεί να παρουσιάσει τα όσα έγιναν από την αρχή της πορείας του μοιραίου αλιευτικού «Adriana» μέχρι και μετά τη βύθισή του.

Η Forensis, το Solomon, η εφημερίδα Guardian και η γερμανική κρατική τηλεόραση ARD συνεισέφεραν στην έρευνα από κοινού, αναλύοντας τα στοιχεία και παρουσίασαν την ψηφιακή αναπαράσταση.

Η έρευνα βασίζεται σε μαρτυρίες 26 επιζώντων (τις περισσότερες μέχρι στιγμής που έχουν δει το φως της δημοσιότητας), στα όσα υποστηρίζει το Λιμενικό μέσα από τις ανακοινώσεις του αλλά και από βίντεο και φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα, σε δεδομένα της Frontex (βίντεο, φωτογραφίες, έγγραφα), σε εικόνες και μαρτυρίες από παραπλέοντα σκάφη, σε δορυφορικές εικόνες, σήματα κινδύνου, την κατάθεση του πλοιάρχου του Λιμενικού και στοιχεία από το ημερολόγιο καταστρώματος.

On 14 June 2023, a boat carrying several hundred migrants sank inside the Greek Search and Rescue zone in the Mediterranean Sea, constituting the deadliest migrant shipwreck in recent history. Forensis reconstructed the events leading up to the incident: https://t.co/SYkBN4P9KL

— Forensis (@counterinv) July 7, 2023

Η εμπλοκή του Λιμενικού

Η συγκέντρωση και η διασταύρωση των δεδομένων από τη Forensis (αδερφή οργάνωση της γνωστής ερευνητικής ομάδας Forensic Architecture) παρουσιάζεται μέσα από βίντεο και διαδραστικό χάρτη που ανασυστήνουν την πορεία του Adriana από την αρχή του ταξιδιού του, τις κινήσεις του Λιμενικού και τις ενέργειές του.

Σύμφωνα με την έρευνα, φαίνεται πως το Λιμενικό είχε εμπλοκή στη βύθιση του σκάφους ύστερα από δύο απόπειρες πρόσδεσης και ρυμούλκισης.

Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει η Forensis, η ψηφιακή αναπαράσταση του σκάφους και της τροχιάς του αποκαλύπτει ότι οι ενέργειες του Λιμενικού Σώματος οδήγησαν στον πνιγμό πάνω από 600 ανθρώπων και ότι η ενημέρωση του Λιμενικού για το περιστατικό ήταν παραπλανητική.

«Πήραμε συνεντεύξεις από επιζώντες που κατέθεσαν ότι η ρυμούλκηση του σκάφους από το Λιμενικό οδήγησε στην ανατροπή του και ότι αφού το σκάφος έγειρε στο πλάι, το Λιμενικό έφυγε από τη σκηνή, επιστρέφοντας μόνο 30 λεπτά αργότερα για να σώσει ανθρώπους στο νερό» τονίζει η Forensis και προσθέτει:

«Συνδυάσαμε δορυφορικές εικόνες, βίντεο και φωτογραφίες, δεδομένα παρακολούθησης σκαφών και μαρτυρίες από στελέχη της ακτοφυλακής για να χαρτογραφήσουμε την τροχιά του σκάφους μεταναστών.

On 14 June 2023, a boat carrying several hundred migrants sank inside the Greek Search and Rescue zone in the Mediterranean Sea, constituting the deadliest migrant shipwreck in recent history. Forensis reconstructed the events leading up to the incident: https://t.co/SYkBN4P9KL

— Forensis (@counterinv) July 7, 2023

Το σχοινί και η ρυμούλκηση

Το πλωτό του Λιμενικού πλησίασε το αλιευτικό γύρω στα μεσάνυχτα, αφού είχαν αποχωρήσει τα παραπλέοντα πλοία, και ζήτησε να το ακολουθήσουν με πορεία προς τα ιταλικά ύδατα.

Όταν η μηχανή του αλιευτικού σταμάτησε, το πλωτό του Λιμενικού πλησίασε με την πρύμνη του να αγγίζει την πλώρη του αλιευτικού, ένας μασκοφόρος σκαρφάλωσε στο αλιευτικό και έδεσε σχοινί στο κιγκλίδωμα στο κέντρο προς τα δεξιά.

Την πρώτη φορά το σχοινί κόπηκε. Τη δεύτερη, το Λιμενικό κινήθηκε με μεγαλύτερη ταχύτητα, με αποτέλεσμα το αλιευτικό να γείρει πρώτα δεξιά, μετά αριστερά και μετά ξανά προς τα δεξιά, αναποδογυρίζοντας προς τα δεξιά.

Επιζώντες που βρίσκονταν στο εσωτερικό κατάστρωμα δεν είδαν τη ρυμούλκηση, αλλά ένιωσαν να εκτινάσσονται απότομα προς τα μπροστά, σαν πύραυλος, λίγη ώρα αφότου σταμάτησε η μηχανή τους.

Η στιγμή της βύθισης

Αφού το αλιευτικό αναποδογύρισε, το πλωτό του Λιμενικού αποχώρησε, προκαλώντας κύματα που συνέτειναν στην βύθιση του σκάφους καθώς ήταν πιο δύσκολο για τους ναυαγούς να μείνουν στην επιφάνεια του νερού. Παρέμεινε για περίπου μισή ώρα σε μακρινή απόσταση, φωτίζοντας με τους προβολείς το σημείο του ναυαγίου, και στη συνέχεια μέλη του πληρώματος επέστρεψαν στο σημείο του ναυαγίου με σωσίβια λέμβο για να αναζητήσουν επιζώντες.

When the engine of the migrant boat stopped, the HCG approached it again, its stern touching their bow. A masked man climbed onto their boat and tied a rope to the railing, off-centre, to the right. pic.twitter.com/FQ3ZpvkEmR

— Forensis (@counterinv) July 7, 2023

Στην έρευνα τονίζεται ακόμα ότι το σκάφος είχε μείνει ακινητοποιημένο νωρίτερα από την ώρα που ανέφερε το Λιμενικό, ενώ γίνεται αναφορά σε έγγραφο της Frontex τον Μάρτιο του 2021 όπου υπάρχουν συστάσεις το σκάφος του Λιμενικού (που επιχείρησε στην Πύλο) να καταγράφει τις ενέργειές του.