Πολλοί ηλικιωμένοι παραπονούνται ότι κοιμούνται λιγότερο από όσο θα ήθελαν.

Η εξήγηση δεν βρίσκεται στην αυπνία ή σε κάποια άλλη διαταραχή του ύπνου αλλά αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό επιβίωσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Μελέτη που έγινε σε κυνηγούς-συλλέκτες της βόρειας Τανζανίας, οι οποίοι εξακολουθούν να ζουν σε ομάδες, έδειξε ότι οι διαφορές στον ύπνο που σχετίζονται με την ηλικία διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον ένα άτομο είναι ξύπνιο κατά τη διάρκεια της νύχτας.

«Αυτό πρόσφερε στους προγόνους μας προστασία από πιθανούς εισβολείς που παραμόνευαν τη νύχτα», εξηγούν οι ερευνητές.

«Η θεωρία ότι υπάρχει όφελος από το να ζεις μαζί με τους παππούδες ισχύει εδώ και χρόνια, αλλά η παρούσα μελέτη επεκτείνει αυτή την ιδέα στην επαγρύπνηση κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου», σχολιάζει ο Ντέιβιντ Σαμσον, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης και επίκουρος καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Η φυλή των κυνηγών-συλλεκτών που μελετήθηκαν ονομάζονται Χάντζα, ζουν και κοιμούνται σε ομάδες των 20-30 ατόμων και ακολουθούν τον κύκλο ημέρας/νύχτας, όπως έκαναν οι άνθρωποι για χιλιάδες χρόνια πριν την ανάπτυξη της γεωργίας.

«Είναι εξίσου σύγχρονοι με εμάς. Αλλά αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης εξελικτικής ιστορίας επειδή ακολουθούν έναν τρόπο ζωής που είναι πιο κοντά στο κυνήγι και τη συλλογή τροφίμων, κατά τον τρόπο που έκαναν οι πρόγονοί μας. Κοιμούνται κάτω, δεν έχουν τεχνητό φωτισμό ή κλιματισμό, δηλαδή τηρούν τις περιβαλλοντικές συνθήκες ύπνου των πρώτων ανθρώπων στη γη», λέει η Αλύσσα Κριτεντεν, επίκουρη καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα, στο Λας Βέγκας, που έλαβε μέρος στην έρευνα.

Οι Χάντζα δεν βάζουν φρουρούς κατά τη διάρκεια της νύχτας επειδή δεν χρειάζεται, αλλά ο ανήσυχος ύπνος των γηραιότερων μελών της ομάδας, αποτελεί εγγύηση  ότι τουλάχιστον ένα άτομο μένει ξύπνιο κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Κατά μέσο όρο, πάνω από το ένα τρίτο της ομάδας μένει σε εγρήγορση ή κοιμάται πολύ ελαφριά, ανά πάσα στιγμή. Και σ’ αυτούς δεν περιλαμβάνονται οι υγιείς ενήλικοι, τα παιδιά και άτομα που είναι τραυματισμένα.

Παλαιότερες μελέτες έχουν αναδείξει παρόμοια ευρήματα σε πτηνά, ποντίκια και άλλα ζώα, αλλά η παρούσα έρευνα αποδεικνύει κάτι ανάλογο και στους ανθρώπους.

Οι ερευνητές ελπίζουν να μπορέσουν να κατανοήσουν καλύτερα τις διαταραχές του ύπνου που σχετίζονται με την ηλικία «αφού όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι παραπονούνται ότι ξυπνούν νωρίς και δεν μπορούν να ξανακοιμηθούν. Και εν τέλει μπορεί να μην τους συμβαίνει τίποτα το ιδιαίτερο. Απλώς μερικά από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι διαταραχές αλλά υπολείμματα του εξελικτικού μας παρελθόντος», καταλήγουν οι επιστήμονες.