Πρόσκληση στον Αρμένιο Πρωθυπουργό, Νικόλ Πασινιάν, και τον Αζέρο Πρόεδρο, Ιλχάμ Αλίγιεφ, για συνάντηση στις Βρυξέλλες στα τέλη Οκτωβρίου, απηύθυνε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, την οποία και αποδέχθηκαν, όπως δήλωσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ μετά την ολοκλήρωση της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ) στη Γρανάδα της Ισπανίας.

Η ανακοίνωση ήρθε μετά από τετραμερή συνάντηση που ο κ. Μισέλ είχε με τον κ. Πασινιάν, καθώς και με τον Γάλλο Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, και τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς. Ο αρχικός στόχος του κ. Μισέλ ήταν να πραγματοποιηθεί συνάντηση με την παρουσία και του κ. Αλίγιεφ, ωστόσο αυτό δεν κατέστη δυνατόν λόγω της απόφασης του Αζέρου Προέδρου να μην παραστεί λόγω της στάσης της Γαλλίας υπέρ της Αρμενίας και των επικρίσεων που ανέμενε από πολλές χώρες.

Συνάντηση με τον Αρμένιο Πρωθυπουργό είχε επίσης η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία σε ανάρτησή της στο Χ (τέως Twitter) επανέλαβε πως η ΕΕ παρέχει «βοήθεια χωρίς καθυστέρηση και θα εργαστεί για να ενισχύσει τις διμερείς μας σχέσεις».

Στο περιθώριο της ΕΠΚ πραγματοποιήθηκε επίσης συνάντηση της κ. Φον ντερ Λάιεν με τους ηγέτες της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιταλίας, των Κάτω Χωρών και της Αλβανίας, όπου σύμφωνα με ανάρτησή της οι χώρες «δεσμεύτηκαν να στηρίξουν η μια την άλλη για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της παράτυπης μετανάστευσης, να καταπολεμήσουν τη διακίνηση και να αναπτύξουν συνολική συνεργασία».

Μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου, οι ηγέτες μετέβησαν στο Παλάτι της Αλάμπρα, όπου τους υποδέχθηκε ο βασιλιάς της Ισπανίας, Φελίπε ΣΤ’, για να συμμετάσχουν σε δείπνο προς τιμήν τους. Στο δείπνο συμμετέχει και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.

Η συνάντηση των ηγετών των χωρών της Ευρωπαϊκής ηπείρου είχε ολοκληρωθεί χωρίς να γίνει η προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου. Όπως και σε προηγούμενες συνόδους της ΕΠΚ, δεν είχε προγραμματιστεί έκδοση κοινής δήλωσης.

Εξομάλυνση με στήριξη

Στην κοινή δήλωση Πασινιάν, Μισέλ, Μακρόν και Σολτς, οι τέσσερεις ηγέτες αναφέρουν πως οι τρεις ηγέτες από την ΕΕ υπογράμμισαν «την ακλόνητη υποστήριξή τους στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και το απαραβίαστο των συνόρων της Αρμενίας».

Εξέφρασαν επίσης τη στήριξή τους στην ενίσχυση όλων των παραμέτρων της σχέσης ΕΕ – Αρμενίας, με βάση τις ανάγκες της Αρμενίας.

Συμφώνησαν ακόμα στην ανάγκη παροχής πρόσθετης ανθρωπιστικής βοήθειας στη χώρα, η οποία αντιμετωπίζει τις συνέπειες του πρόσφατου μαζικού εκτοπισμού Αρμενίων του Καραμπάχ. Τόνισαν, σημειώνεται, ότι οι πρόσφυγες πρέπει να είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους «χωρίς όρους, με διεθνή παρακολούθηση και με τον δέοντα σεβασμό στην ιστορία, τον πολιτισμό και τα ανθρώπινά τους δικαιώματα».

Τονίζεται παράλληλα πως οι όποιες προσπάθειες για εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν προϋποθέτουν την αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας, το απαραβίαστο των συνόρων και «την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας (29.800 km2) και του Αζερμπαϊτζάν (86.600 km2), όπως αναφέρεται στις δηλώσεις του Προέδρου Μισέλ στις 14 Μαΐου και στις 15 Ιουλίου 2023».

Οι ηγέτες της ΕΕ ζήτησαν περισσότερη συνεργασία και το άνοιγμα όλων των συνόρων, περιλαμβανομένων και αυτών μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας, το άνοιγμα των περιφερειακών διασυνδέσεων με τρόπο που να σέβεται την κυριαρχία και τη δικαιοδοσία των κρατών, καθώς και τις αρχές της ισότητας και της αμοιβαιότητας. Καλούν επίσης την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να απελευθερώσουν όλους τους κρατούμενους και να συνεργαστούν για να εξακριβώσουν την τύχη των αγνοουμένων και να διευκολύνουν το έργο της αποναρκοθέτησης.