Ξεπερνούν τις 5.000 οι επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες που ανακάλυψε η NASA.

Πριν μερικά χρόνια, ζούσαμε σε ένα κόσμο όπου μόνο ένας μικρός αριθμός πλανητών μας ήταν γνωστοί, και μάλιστα όλοι τους ήταν σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο μας. Όμως, όσο περνούν τα χρόνια και με μια σειρά ανακαλύψεων ξέρουμε πλέον ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια πλανήτες έξω από το δικό μας ηλιακό σύστημα στον δικό μας γαλαξία.

Μέχρι σήμερα, η NASA έχει επιβεβαιώσει την ύπαρξη 5.496 εξωπλανητών, ενώ στον κατάλογο υπάρχουν ακόμη 9.820 που θεωρούνται υποψήφιοι εξωπλανήτες καθώς χρειάζεται να υπάρξει περισσότερη μελέτη προτού επιβεβαιωθούν επισήμως.  

Τι είναι οι εξωπλανήτες

Εξωπλανήτες είναι πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα, που συνήθως περιστρέφονται γύρω από ένα άλλο ήλιο (αστέρι). 

Οι πρώτοι εξωπλανήτες ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1990 και από τότε έχουμε εντοπίσει χιλιάδες χρησιμοποιώντας μια ποικιλία μεθόδων ανίχνευσης.

Οι εξωπλανήτες έχουν μια μεγάλη ποικιλία μεγεθών, από αέριους γίγαντες μεγαλύτερους από τον Δία έως μικρούς, βραχώδεις πλανήτες περίπου τόσο μεγάλους όσο η Γη ή ο Άρης. Μπορούν να είναι τόσο καυτοί για να λιώσουν μέταλλο ή τόσο παγωμένοι, σαν κατεψυγμένοι. Μπορούν να περιφέρονται γύρω από το αστέρι τους τόσο κοντά  που ένα «έτος» να διαρκεί μόνο λίγες μέρες. Μπορούν όμως να περιφέρονται και γύρω από δύο ήλιους ταυτόχρονα. Μερικοί εξωπλανήτες περιφέρονται στον γαλαξία σαν “χαμένοι στο διάστημα” χωρίς καν ένα άστρο.

Ζωή σε άλλους πλανήτες

Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης που γνωρίζουμε με ζωή, μέχρι στιγμής. Οι επιστήμονες αναζητούν στον γαλαξία πλανήτες παρόμοιους με τη Γη και σημάδια ζωής. Όπως βλέπουμε στη Γη, η ζωή μπορεί να προσαρμοστεί σε συνθήκες που τα ανθρώπινα όντα θα θεωρούσαν πολύ σκληρές (θερμοκρασία, ακτινοβολία, οξύτητα, κτλ). Έτσι, μπορεί να είναι πιθανό η ζωή να ξεκίνησε σε άλλους κόσμους και να προσαρμόστηκε σε συνθήκες εντελώς ξένες σε αυτό που έχουμε συνηθίσει.

Οι επιστήμονες έχουν βρει μόρια νερού στις ατμόσφαιρες κάποιων εξωπλανητών, αλλά ορισμένοι από αυτούς τους πλανήτες είναι πολύ ζεστοί και πιθανότατα δεν είναι κατάλληλοι για ζωή όπως την ξέρουμε. Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει υγρό νερό, όπως ωκεανούς ή λίμνες. Ψάχνουν για εξωπλανήτες με υγρό νερό σε μια περιοχή που ονομάζεται «κατοικήσιμη ζώνη» γύρω από τα αστέρια.

Η κατοικήσιμη ζώνη είναι η περιοχή γύρω από ένα αστέρι όπου η συνθήκες δεν είναι ούτε πολύ ζεστές ούτε πολύ κρύες και επιτρέπουν την ύπαρξη νερού στην επιφάνεια των γύρω πλανητών.

Το αν υπάρχει ζωή πέρα από τη Γη είναι ένα από τα πιο υπαρξιακά ερωτήματα όλων των εποχών. Η απάντηση θα μας αλλάξει για πάντα, είτε θα αποκαλύψει ένα σύμπαν πλούσιο σε ζωή, ένα στο οποίο η ζωή είναι σπάνια και εύθραυστη, είτε ακόμη και ένα σύμπαν στο οποίο δεν μπορούμε να βρούμε καμία άλλη μορφή ζωής.

Η απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα της ανθρωπότητας εάν είμαστε μόνοι στο σύμπαν θα αποκαλύψει επίσης σημαντικές λεπτομέρειες για τη δική μας θέση στο αχανές σύμπαν – από πού ήρθαμε, πώς προέκυψε η ζωή και, ίσως, προς τα πού οδεύουμε.

Ψάχνουμε για «τεχνοϋπογραφές»

Οπως αναφέρει η NASA, η πρώτη μας επιβεβαιωμένη απόδειξη ύπαρξης ζωής πέρα από τη Γη μπορεί να μην είναι καν βιολογική. Είναι πιθανό να εντοπίσουμε  επικοινωνία μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.

Ενώ η αναζήτηση παραμένει σε μεγάλο βαθμό επικεντρωμένη στη μη τεχνολογική ζωή, οι επιστήμονες της NASA έχουν επίσης αρχίσει να εξετάζουν πώς θα μπορούσαν να μοιάζουν τα τεχνολογικά ίχνη ευφυούς ζωής που ονομάζονται και «τεχνοϋπογραφές».

Δεν θα προέρχονταν από πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, αλλά μάλλον από μακρινούς εξωπλανήτες. Μεταξύ των δυνατοτήτων είναι παλμοί λέιζερ ή ραδιοφώνου, σημάδια τεχνητών χημικών ουσιών στις ατμόσφαιρες μακρινών πλανητών ή «σφαίρες Dyson» – τεράστιες δομές που χτίζονται γύρω από αστέρια για να συλλέγουν την ενέργειά τους.

Ο πιο κοντινός μας εξωπλανήτης

Ο πιο κοντινός μας εξωπλανήτης είναι ο Proxima Centauri b, που απέχει περίπου τέσσερα έτη φωτός. Ενα έτος φωτός είναι βασικά η  απόσταση που διανύει το φως σε ένα χρόνο. Το φως διασχίζει το διάστημα με ταχύτητα 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο ή 9,46 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα το χρόνο.

Η μάζα του εξωπλανήτη αυτού είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από τη Γη. Περιφέρεται στην «κατοικήσιμη ζώνη» του αστέρα του, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει υγρό νερό στην επιφάνειά του – εάν έχει ατμόσφαιρα που θα μπορούσε να το υποστηρίξει.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, φαίνεται ότι  η μία πλευρά του εξωπλανήτη Proxima b βλέπει συνεχώς το άστρο του, κάτι που θα δημιουργούσε μια πολύ διαφορετική ατμόσφαιρα και καιρικές συνθήκες από αυτές που έχουμε στη Γη.

Το μητρικό του αστέρι, Proxima Centauri, είναι ένας αμυδρός ερυθρός νάνος που εκπέμπει περίπου 600 φορές λιγότερο φως από τον ήλιο μας. Το Proxima Centauri είναι το πλησιέστερο αστέρι στη Γη μετά τον ήλιο μας, αλλά εξακολουθεί να είναι περίπου 9.000 φορές πιο μακριά από τον πλανήτη Ποσειδώνα.