Στο γήπεδο του Υπουργείου Εσωτερικών βρίσκεται πλέον η “μπάλα” για λήψη πολιτικής απόφασης αναφορικά με την καταβολή αποζημιώσεων σε δικαιούχους πρόσφυγες για απώλεια χρήσης κατεχόμενων περιουσιών.Αυτό επισήμανε μιλώντας στο AlphaNews.Live o Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων Νίκος Κέττηρος, ο οποίος εξήγησε ότι για το θέμα απομένει να ληφθεί πολιτική απόφαση, καθώς τα τρία ζητήματα λύθηκαν μέσα από προτάσεις νόμους που κατέθεσαν οι βουλευτές.

Όπως είπε, τα τρία ζητήματα τα οποία έθετε το αρμόδιο Υπουργείο σε σχέση με την καταβολή αποζημιώσεων σε δικαιούχους πρόσφυγες για απώλεια χρήσης κατεχόμενων περιουσιών ήταν: 

• Το νομικό πλαίσιο και ποια θα ήταν η αρμόδια Αρχή που θα το υλοποιούσε
• Το πρόβλημα σε σχέση με τις αδήλωτες περιουσίες στα κατεχόμενα, και συγκεκριμένα στις Επαρχίες Αμμοχώστου και Κερύνειας και 
• Η εξεύρεση των χρημάτων.από το Υπουργείο Εσωτερικών

Πως λύθηκαν τα “εμπόδια” του ΥΠΕΣ

Ο κύριος Κέττηρος εξήγησε πως το θέμα του νομικού πλαισίου, λύθηκε πριν από ένα περίπου μήνα, με πρόταση νόμου που  δίνει την δυνατότητα στον Κεντρικό Φορέας Ισότιμης Κατανομής να αποζημιώσει την απώλεια χρήσης κατεχόμενων περιουσιών.

Σε σχέση με τις αδήλωτες περιουσίες, επίσης με πρόταση νόμου, άνοιξαν οι κτηματολογικοί κατάλογοι των επαρχιών Αμμοχώστου και Κερύνειας, έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να δηλώσουν τις περιουσίες τους, ακόμα και για το συμφέρον τους, σε περίπτωση που δεν έχουν αποδεικτικά στοιχεία. Με αυτό τον τρόπο, είπε, ακόμη και εάν οι πολίτες δεν λάβουν αποζημίωση, «θα μπορούμε να γνωρίζουμε σε ποιους ανήκει η κάθε περιουσία».

Τέλος, το οικονομικό θέμα που έθετε το αρμόδιο Υπουργείο, λύθηκε με την τροποποίηση του νόμου, «Περί Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών», έτσι ώστε το 0,40% επί της τιμής πώλησης ακίνητης περιουσίας, να διατίθεται για ενίσχυση του έργου του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, προς όφελος του προσφυγικού κόσμου.

Λαμβάνοντας όλα τα πιο πάνω υπόψη ο κ. Κέττηρος, είπε πως το όλο ζήτημα εναπόκειται πλέον σε πολιτική απόφαση την οποία θα πρέπει να λάβει το Υπουργείο Εσωτερικών και κατ’ επέκταση η Κυβέρνηση.

Τι λέει η μελέτη του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών

Ο Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών ήταν αυτός που ανέλαβε να εκπονήσει τη σχετική μελέτη για τον τρόπο κατανομής των αποζημιώσεων που τιτλοφορείται; «Μελέτη για οικονομική ενίσχυση των ιδιοκτητών ακίνητης κατεχόμενης περιουσίας έναντι των χαμένων τους εισοδημάτων».

Μιλώντας στο Alphanews.Live η Γενική Διευθύντρια του Φορέα Λουκία Ευσταθίου, ανέφερε ότι η μελέτη αυτή ανατέθηκε στον Κεντρικό Φορέα από τον Υπουργό Εσωτερικών με την σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών – καθώς ο Φορέας βρίσκεται κάτω από τη εποπτεία του ΥΠΟΙΚ – στις 17 Μαΐου 2018. Η μελέτη αυτή ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2020, παρουσιάστηκε και παραδόθηκε στους Υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών. Έκτοτε το Υπουργείο Εσωτερικών επεξεργάζεται τα διάφορα σενάρια, προκειμένου να καταλήξει στον κατάλληλο τρόπο καταβολής αποζημίωσης απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσίων.

Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν να υπολογίσει το ύψος του επιδόματος ανά δικαιούχο ιδιοκτήτη κατεχόμενης περιουσίας, βάσει συγκεκριμένου κονδυλίου, και να υπολογίσει το συνολικό ποσό που απαιτείται για την καταβολή επιδόματος στους ιδιοκτήτες κατεχόμενης περιουσίας. Απώτερος σκοπός ήταν η εκτίμηση του προϋπολογισμού που απαιτείται για την παραχώρηση αυτού του επιδόματος, αφού καθοριστεί ελάχιστο ή και μέγιστο πόσο ανά δικαιούχο.

Σαράντα έξι διαφορετικές κατηγορίες ιδιοκτητών

Όπως εξήγησε η κ. Ευσταθίου, η μελέτη αυτή αξιοποιεί στοιχεία τα οποία διαθέτει το Αρχείο Περιουσιών και Βοηθειών, στο οποίο γίνεται η καταγραφή κατεχόμενων περιουσιών που έχει ο κάθε ιδιοκτήτης καθώς και όλες οι βοήθειες που έχει πάρει από το κράτος και τις αρμόδιες υπηρεσίες, μέχρι σήμερα. Επιπλέον αξιοποιούνται στοιχεία που διαθέτει το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, αναφορικά με την αξία της κατεχόμενης ιδιωτικής γης, που αφορά την ελληνοκυπριακή γη, την τουρκοκυπριακή γη και γη που ανήκει σε αλλοδαπούς, ανά πόλη και χωριών, σε τιμές του 1974.

Λαμβάνοντας τα πιο πάνω δεδομένα, το Διοικητικό Συμβούλιου του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, επεξεργάστηκε διάφορα σενάρια και κατέληξε σε εισηγήσεις που παρέχουν την δυνατότητα στην Κυβέρνηση να επιλέξει το καταλληλότερο σενάριο στα πλαίσια των οικονομικών δυνατοτήτων του κράτους.

Επιπλέον αυτή η μελέτη αυτή κατέδειξε ότι υπάρχουν 46 διαφορετικές κατηγορίες ιδιοκτητών, πέραν από τα φυσικά πρόσωπα, όπως εκκλησίες, σωματεία και εταιρείες. Παρόλα αυτά η κ. Ευσταθίου, διευκρίνισε πως ο Φορέας ετοίμασε σενάρια που βασίζονται μόνο στους ιδιώτες ή  ιδιώτες και εταιρείες.

“Μέσα από αυτές τις κατηγορίες που επέλεξε το Δ.Σ. διαφαίνεται το ύψος της οικονομικής ενίσχυσης που αναλογεί σε κάθε ιδιοκτήτη σύμφωνα με το μέγεθος και την αξία της κατεχόμενης περιουσίας.”

Τι προβληματίζει το αρμόδιο Υπουργείο

Πέραν από τα διάφορα σενάρια, η μελέτη περιλαμβάνει και αναφορές, η οποίες όπως φαίνεται είναι αυτές που προβληματίζουν το αρμόδιο Υπουργείο, προκειμένου να λάβει την τελική απόφαση για αποζημίωση απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσίων.

Όπως εξήγησε η κ. Ευσταθίου, οι αξίες γης που χρησιμοποιηθήκαν και διαθέτει το Τμήμα Κτηματολογίου είναι 1974 και αποτελούν μια κατά προσέγγιση εκτίμηση που έγινε το 1975, για ολόκληρη την Κύπρο. Επίσης λαμβάνεται υπόψη μόνο η αξία της κατεχόμενης περιοχής, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η αξία των κτηρίων.

“Αυτή ήταν μια απόφαση που έπρεπε να ληφθεί, καθώς ούτε το Κτηματολόγιο ήταν σε θέση να δώσει τέτοια στοιχεία, αλλά ούτε και ο Φορέας να ξεκαθαρίσει κατά πόσο υπήρχαν κτήρια σε αυτή τη γη ή όχι.”

Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι ότι δεν λαμβάνονται υπόψη άλλες βοήθειες που παραχώρησε το κράτος στους ιδιοκτήτες κατεχόμενης περιουσίας, αφού διαπιστώθηκαν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες. Επίσης στις περιπτώσεις που το εμβαδόν του τεμαχίου παρουσιαζόταν με μηδενική τιμή, τότε χρησιμοποιήθηκε το υπολογιζόμενο εμβαδόν τεμαχίου που βασίζεται στο κτηματικό σχέδιο, το οποίο ωστόσο, θεωρείται ανεπίσημο.

Ας γίνει η αρχή…

Τέλος πέραν από τα πιο πάνω, δεν λήφθηκε ακόμη υπόψη η διαφιλονικούμενη ακίνητη ιδιοκτησία το οποίο αφορά ποσοστό του 1,83%. Πέραν από τα πιο πάνω, δεν συμπεριλήφθηκαν τα ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί από τους ιδιοκτήτες τους, και αφορά τις επαρχίες Κερύνειας και Αμμοχώστου. Το ποσοστό της αδήλωτης περιουσίας ανέρχεται στο 19,81%.

Σε κάθε περίπτωση η κ. Ευσταθίου, εξέφρασε την απόψη πως θα πρέπει να γίνει η Αρχή και στην πορεία, εάν χρειαστεί, να προχωρήσουμε σε διορθωτικούς υπολογισμούς.

Ολόκληρη την “μελέτη για οικονομική ενίσχυση των ιδιοκτητών ακίνητης κατεχόμενης περιουσίας έναντι των χαμένων τους εισοδημάτων”, μπορείτε να την δείτε εδώ: