Τη συνταξιοδότηση του Ευρωβουλευτή Νιαζί Κιζιλγκιουρεκ από τη θέση που κατείχε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο του ιδρύματος, ύστερα από γνωμάτευση που ζήτησε από δικό του νομικό αλλά και ύστερα από γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα που διαπίστωναν παραβίαση της νομοθεσίας σε σχέση με το ασυμβίβαστο.

Η απόφαση αυτή λήφθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Κύπρου στις 17 Ιανουαρίου και ανακοινώθηκε σήμερα στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής που εξέταζε το θέμα. Μετά την εκλογή του στην Ευρωβουλή το 2019, ο κ. Κιζιλγκιουρεκ είχε λάβει από το Πανεπιστήμιο άδεια άνευ αποδοχών.

Όπως είπε στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, στη γνωμάτευσή του ο Γενικός Εισαγγελέας, ζητά όπως το αρμόδιο Υπουργείο καλέσει σε συμμόρφωση το Πανεπιστήμιο Κύπρου σχετικά με το θέμα, κάνοντας λόγο μεταξύ άλλων για αυθαίρετη συμπεριφορά του ΔΣ του Πανεπιστημίου, η οποία ενδεχομένως να πρέπει να κριθεί στο πλαίσιο της κατάχρησης εξουσίας. Ωστόσο, όπως είπε μετά από την απόφαση του Πανεπιστημίου για συνταξιοδότηση του Ευρωβουλευτή, το θέμα έχει κλείσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο υπό τις περιστάσεις.

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Τάσος Χριστοφίδης ανέφερε ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου δεν θεωρεί ότι έχει παραβιάσει το πνεύμα και την ουσία της κείμενης νομοθεσίας. Όπως είπε, το άρθρο 70 του Συντάγματος προνοεί το ασυμβίβαστο για βουλευτή και Υπουργό και θέσης σε δημόσιο πανεπιστήμιο, αφού καλείται να χειριστεί ζητήματα, που ίσως το αφορούν, ωστόσο, αυτό δεν ισχύει σε περίπτωση ευρωβουλευτή για τον οποίο απλώς μεταφέρθηκε το 2004, ο νόμος που αφορά τους βουλευτές. Είπε επίσης ότι η νομική σύμβουλος του Πανεπιστημίου θεωρεί ότι ο νόμος του 2004 παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και της ισότητας και πιθανόν να κριθεί ως αντισυνταγματικός αν πάει στο δικαστήριο. Ωστόσο, όπως είπε, μέχρι να κριθεί ως αντισυνταγματική η νομοθεσία το Πανεπιστήμιο, αποφάσισε να εφαρμόσει και το γράμμα του νόμου και να συνταξιοδοτήσει τον κ. Κιζίλγιουρεκ. Πρόσθεσε ότι ο Ευρωβουλευτής θα έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για το θέμα ενώπιον της δικαιοσύνης, η οποία θα κρίνει στο τέλος την περίπτωση.

Παράλληλα, ανέφερε ότι θεωρούν ως αναχρονιστικές τις συγκεκριμένες διατάξεις, οι οποίες πρέπει να αλλάξουν και για τον λόγο αυτό το Πανεπιστήμιο έχει στείλει στο Υπουργείο Παιδείας πρόταση για τροποποίηση του νόμου που το αφορά. Σημείωσε ακόμα ότι σε άλλες χώρες του εξωτερικού και δη στην Ελλάδα, υπάρχει το δικαίωμα σε αξιωματούχους να διατηρούν ταυτόχρονα τη θέση του καθηγητή πανεπιστημίου.

Παράλληλα, απαντώντας σε ερώτηση είπε ότι το αν η συνταξιοδότηση του κ. Κιζίλγιουρεκ θα ισχύει από την μέρα εκλογής του ή από την μέρα κατά την οποία τίθεται σε εφαρμογή η απόφαση αυτό θα φανεί από τις γνωματεύσεις των νομικών τους συμβούλων τις οποίες αναμένουν.

Ερωτηθείς γιατί το Πανεπιστήμιο δεν προχώρησε σε ρύθμιση του ζητήματος νωρίτερα αφού είχε και σχετικές γνωματεύσεις, είπε ότι παρόλο που είχαν στην κατοχή τους δύο νομικές τοποθετήσεις, υπήρχαν και προφορικές γνωματεύσεις από έγκριτους νομικούς που έλεγαν ακριβώς το αντίθετο και για τον λόγο αυτό το Πανεπιστήμιο απευθύνθηκε σε συνταγματολόγο.

Στην τοποθέτησή του στην Επιτροπή, ο κ. Χριστοφίδης είπε επίσης ότι ο κ. Κιζίλγιουρεκ νιώθει ότι στη συγκεκριμένη υπόθεση έχει στοχοποιηθεί λόγω της καταγωγής του.

Μιλώντας στην Επιτροπή, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέφερε ότι η πρόνοια για το ασυμβίβαστο των ευρωβουλευτών εισήχθη το 2004 και επιβεβαιώθηκε από τη Βουλή στον νόμο περί πολιτικών κομμάτων το 2015. Είπε επίσης ότι στο νόμο υπάρχουν και πρόνοιες για πριν τις εκλογές, δίνοντας το δικαίωμα στους υποψηφίους να πάρουν 40 μέρες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών άδεια άνευ απολαβών, ώστε να μην πληρώνονται από τον Κύπριο φορολογούμενο.

Σημείωσε, επίσης, ότι η Βουλή στο μέλλον θα μπορούσε να άρει κάθε ασυμβίβαστο κάτι που ωστόσο δεν έπραξε το 2015 και το μόνο που υπάρχει τώρα είναι ένας άλλος νόμος, που είναι ξεκάθαρος και προνοεί ότι αυτός που υπηρετεί στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και εκλέγεται σε αξίωμα αφυπηρετεί αυτοδικαίως. Σημείωσε επίσης ότι η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου παράνομα έδωσε άδεια άνευ απολαβών στον Ευρωβουλευτή και αγνόησε τέσσερεις γνωματεύσεις που τις δόθηκαν από το 2019, ενώ για δυόμιση χρόνια δεν έκανε τίποτα.  

Παράλληλα εξέφρασε ανησυχία που σε μια πιθανή δίκη για το θέμα οι δύο διάδικοι, τόσο ο κ. Κιζίλγιουρεκ, όσο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, θεωρούν το νόμο αντισυνταγματικό, οπότε δεν δημιουργούνται προϋποθέσεις για μια δίκαιη δίκη αφού δεν θα υπάρχει η αντίθετη άποψη.

Πρόσθεσε ότι το θέμα ηγέρθη και στην περίπτωση του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη. Τόνισε παράλληλα ότι η Υπηρεσία δεν διαφοροποιεί τον τρόπο που ενεργεί σε σχέση με την φυλή, το φύλο, την εθνοτική καταγωγή κ.α.

Εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας εκφράστηκε η ευαρέσκεια του Γενικού Εισαγγελέα για την άρση της παρανομίας και την αποκατάσταση της νομιμότητας εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Δημήτρης Δημητρίου ανέφερε πως είναι θετικό και ήταν απαραίτητο το Πανεπιστήμιο να εφαρμόζει τους νόμους και το σύνταγμα. Εξέφρασε παράλληλα την άποψη ότι είναι πλούτος για ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα να έχει στις τάξεις του βουλευτές, ευρωβουλευτές, υπουργούς ή άλλους αξιωματούχους. Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή θα αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία για να λυθεί αυτός ο αναχρονισμός.

Παράλληλα είπε ότι γίνεται προσπάθεια από το ΑΚΕΛ να πολιτικοποιηθεί το θέμα κάτι που δεν ισχύει, ενώ είπε ότι κανείς δεν ανέδειξε το θέμα λόγω της καταγωγής του Ευρωβουλευτή, ο οποίος είναι εκλεγμένος από τον λαό και πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ισονομία και ισοπολιτεία, πρόσθεσε, δεν κάνει διακρίσεις και οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται για όλους και κάλεσε το ΑΚΕΛ να μην ψάχνει φανταστικούς εχθρούς.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης είπε ότι το θέμα του ασυμβίβαστου του κ. Κιζίλγκιουρεκ έχει δύο πτυχές. Όπως είπε, η νομική πτυχή έχει ξεκαθαρίσει από πλευράς του Πανεπιστημίου που αποφάσισε να τον συνταξιοδοτήσει, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι το θέμα θα ξεκαθαρίσει τελειωτικά στο δικαστήριο αν και εφόσον προσφύγει ο Ευρωβουλευτής. Αναφέρθηκε επίσης σε πολιτική πτυχή, σημειώνοντας ότι από την εκλογή του εθνικιστικοί κύκλοι των κατεχομένων των κατηγορούν ως προδότη και εθνικιστικοί κύκλοι στην ε/κ πλευρά των κατηγορούν ως πράκτορα των Τούρκων. Δυστυχώς, ανέφερε, κάποιοι έχουν δείξει ότι στην όλη συζήτηση είχαν ως κίνητρα είτε την καταγωγή είτε το κόμμα με το οποίο έχει εκλεγεί. Σημείωσε επίσης ότι σε πολλές περιπτώσεις ο κ. Κιζίλγκιουρεκ υπερασπίστηκε έντονα την Κυπριακή Δημοκρατία, πολλές φορές εντονότερα από ό,τι πιθανόν να αναμενόταν από άλλους.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι είναι τιμή για ένα κράτος να έχει ευρωβουλευτές ως πανεπιστημιακούς, ωστόσο δεν θεωρεί το ζήτημα πολιτικό, αλλά κατά πόσο τηρούνται ή όχι οι νόμοι. Είπε επίσης ότι το Πανεπιστήμιο θα μπορούσε να λύσει το θέμα εδώ και 2,5 χρόνια. Πρόσθεσε ότι θεωρεί μεγάλο λάθος να δίνονται στο θέμα διαστάσεις που δεν πρέπει και να πολιτικοποιείται.

Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει η Επιτροπή να ξαναδεί το νόμο, αφού όταν έγινε το Σύνταγμα του 1960 ούτε Ευρωβουλή υπήρχε ούτε Πανεπιστήμιο. Πρόσθεσε ότι υπάρχει πρόθεση και από άλλους βουλευτές να δουν το θέμα συνταγματικά και να βρουν μια λύση, που θα επιτρέπει σε ανθρώπους με γνώση και πείρα να προσφέρουν. Δήλωσε επίσης τη συμπαράστασή της στον Τ/κ Ευρωβουλευτή, ο οποίος στην Ευρωβουλή υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας πιο αποτελεσματικά και πιο πειστικά.

Ο Βουλευτής Λεμεσού Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε ότι στην Επιτροπή διεξήχθη μια έντονη συζήτηση, αλλά το σημαντικό είναι ότι επαναφέρεται η συνταγματική τάξη και η νομιμότητα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, που τα τελευταία χρόνια θεωρεί ότι είναι υπεράνω Συντάγματος, υπεράνω των νόμων και έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να ασυδοτούν άνευ όρων και ορίων. Πρόσθεσε ότι αυτή η παρανομία που γινόταν τα τελευταία χρόνια, σήμερα αίρεται και ευχαρίστησε την Επιτροπή Θεσμών, γιατί με την άδειά της έγραψε το ζήτημα και συζητήθηκε.

Ένταση στην Επιτροπή Θεσμών

Κατά τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή Θεσμών δημιουργήθηκε ένταση όταν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου προχωρούσε στην τοποθέτησή του και υπήρχαν παρεμβάσεις από τον Βουλευτή Λεμεσού Ανδρέα Θεμιστοκλέους.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης έκανε λόγο για σαφή παραβίαση του κανονισμού που αφορά την επίδειξη σεβασμού προς τους προσκεκλημένους και κάλεσε τον Πρόεδρο της Επιτροπής την επόμενη φορά να εγκαλέσει σε τάξη τον κ. Θεμιστοκλέους. Ο κ. Θεμιστοκλέους είπε στον κ. Λουκαΐδη ότι δεν είναι μέλος της Επιτροπής, ενώ ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δημήτρης Δημητρίου ανέφερε ότι ο κ. Λουκαΐδης είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ζήτησε τον λόγο και του δόθηκε.

Παράλληλα ο κ. Θεμιστοκλέους χαρακτήρισε ανεδαφικό τον χαρακτηρισμό Λουκαΐδη, αναφέροντας ότι ήρθε να ποδηγετήσει τη συζήτηση. Στη συνέχεια, ωστόσο ανακάλεσε τα περί ποδηγέτησης μετά από τοποθέτηση της Βουλευτή του ΑΚΕΛ Ειρήνης Χαραλαμπίδου, που χαρακτήρισε την έκφραση ως απαράδεκτη, ενώ η ίδια Βουλευτής απολογήθηκε στον κ. Χριστοφίδη εκ μέρους των βουλευτών.

Και η Βουλευτής των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου απολογήθηκε για τη συμπεριφορά του κ. Θεμιστοκλέους, αναφέροντας ότι είναι εξευτελιστικό να διακόπτει, να γελά και να ειρωνεύεται τον πρύτανη του Πανεπιστημίου.