Στις 9 Ιουνίου η Κύπρος οδηγείται στις κάλπες στις πλέον περίπλοκες εκλογές στην ιστορία της αφού παράλληλα διεξάγονται οι ευρωεκλογές και αυτές για την τοπική αυτοδιοίκηση, μετά την μεταρρύθμιση που ψήφισε η Βουλή.

Ποιοι ψηφίζουν και πώς

Σε ό,τι αφορά τις ευρωεκλογές δεν αλλάζουν ουσιαστικά πολλά αφού οι εκλογείς θα πάρουν ένα ψηφοδέλτιο με τους υποψήφιους των κομμάτων ή συνδυασμών ή ανεξάρτητων. Οι κάλπες θα ανοίξουν στις επτά το πρωί και θα κλείσουν στις έξι το απόγευμα. Η Κύπρος εκλέγει έξι ευρωβουλευτές.

Κάθε Ευρωπαίος/Ευρωπαία πολίτης ηλικίας 18 ετών και άνω μπορεί να ψηφίσει, εφόσον έχει εγγραφεί στον ειδικό εκλογικό κατάλογο. Είναι επίσης δυνατή η ψηφοφορία από το εξωτερικό, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. 

Στην Κύπρο κάποιος έχει δικαίωμα ψήφου αν είναι τουλάχιστον 18 χρονών την ημέρα των εκλογών, Κύπριος ή γενικά Ευρωπαίος πολίτης με συνήθη διαμονή στην Κύπρο για τουλάχιστον έξι μήνες πριν την εξασφάλιση των εκλογικών δικαιωμάτων του, ή με συνήθη διαμονή σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ κατά το ίδιο εξάμηνο, υπό την προϋπόθεση ότι την ημέρα εγγραφής σου στον εκλογικό κατάλογο, είχε τη συνήθη διαμονή του στην Κύπρο.

Το κοινό για να μάθει που ψηφίζει μπορεί να επισκεφθεί την ιστοσελίδα elections.gov.cy 15 ημέρες πριν από την ημερομηνία των εκλογών. Μπορεί να ψηφίσει με πολιτική ταυτότητα ή εκλογικό βιβλιάριο.

Επομένως, αν κάποιος είναι Κύπριος πολίτης που διαμένει μόνιμα στο εξωτερικό, δεν έχει δικαίωμα να ψηφίσει από το εξωτερικό, εκτός κι αν πληρούσε (πριν την εγγραφή του στον εκλογικό κατάλογο) το κριτήριο της διαμονής για ένα εξάμηνο και μετακόμισε στο εξωτερικό αργότερα.

Οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας θα λειτουργήσουν εκλογικά κέντρα σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Βέλγιο -σε πρεσβείες ή αλλού-, σε πόλεις όπου περισσότεροι από 50 ψηφοφόροι αιτηθούν να ψηφίσουν από εκεί.

Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν συστήματα ψηφοφορίας που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση, πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών από κάθε κόμμα εξαρτάται από το ποσοστό των εκλογικών ψήφων που έλαβε το κόμμα.

Η Κύπρος χρησιμοποιεί ψηφοφορία με σταυρό προτίμησης, η οποία δίνει στους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να δηλώσουν τις προτιμήσεις τους από τη λίστα του συνδυασμού κόμματος ή ανεξαρτήτων που επιλέγουν.

Καθώς θα υπάρχουν έξι μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Κύπρο, κάθε πολιτικό κόμμα θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 16,66% των ψήφων για να εξασφαλίσει μία θέση στο Κοινοβούλιο κατά την πρώτη κατανομή.

Για τη δεύτερη ή τρίτη κατανομή τα κόμματα ή οι κομματικές συνεργασίες ή τα ανεξάρτητα ψηφοδέλτια θα πρέπει να εξασφαλίσουν τουλάχιστον το 1.8% των ψήφων.

Στην Κύπρο υπάρχει μία ενιαία εκλογική περιφέρεια, που σημαίνει ότι οι ψηφοφόροι σε ολόκληρη τη χώρα επιλέγουν μεταξύ της ίδιας λίστας υποψηφίων. Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στην Κύπρο δεν είναι υποχρεωτική.

Τα πολιτικά κόμματα ή τα μεμονωμένα άτομα που επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα στις εκλογές πρέπει να το κάνουν στις 24 Απριλίου 2024, ημέρα υποβολής υποψηφιοτήτων. Ο πλήρης κατάλογος όλων των υποψηφίων θα δημοσιευθεί μόλις λήξει η περίοδος τυχόν ενστάσεων.

Τα ψηφοδέλτια των κομμάτων για τις ευρωεκλογές 

Το ΚΥΠΕ παρουσιάζει σήμερα τα ψηφοδέλτια των πολιτικών κομμάτων όπως ανακοινώθηκαν επίσημα από τα κόμματα.

Στις φετινές εκλογές περίπου το ένα τρίτο των υποψηφίων των κομμάτων είναι γυναίκες. Από τους 48 υποψήφιους, οι 17 είναι γυναίκες (35.4%).

Στα ψηφοδέλτια περιλαμβάνονται τρεις Τουρκοκύπριοι. Ο Νιαζί Κιζιλγιουρέκ με το ΑΚΕΛ που είναι εν ενεργεία ευρωβουλευτής, ο Όζ Καραχάν της ‘Ενωσης Κυπρίων που περιλαμβάνεται στο ψηφοδέλτιο -συνδυασμό των Οικολόγων, της Αιχμής και της ‘Ενωσης Κυπρίων και ο Χουλουσί Κιλίμ που κατέρχεται με το VOLT (είναι ο ΓΓ του νέου κινήματος).

Το ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ

• Χρίστος Αγγελίδης, ανώτερο διευθυντικό στέλεχος της τουριστικής βιομηχανίας, Μέλος Πολιτικού Γραφείου του ΔΗΣΥ, Επίτροπος Παραγωγής Πολιτικής για θέματα Τουρισμού του ΔΗΣΥ.  
• Κωνσταντίνος Πετρίδης, οικονομολόγος,  τέως Υπουργός Οικονομικών, ενώ διετέλεσε και Υφυπουργός παρά τω Προέδρω αλλά και Υπουργός Εσωτερικών, υπό την Προεδρία Νίκου Αναστασιάδη.
• Λουκάς Φουρλάς, δημοσιογράφος, νυν-Ευρωβουλευτής, διεκδικεί δεύτερη θητεία
• Μιχάλης Χατζηπαντέλας, εγκεκριμένος λογιστής, διετέλεσε ως Υπουργός Υγείας (Ιούλιος 2021-Φεβρουάριος 2023)
• Χριστιάνα Ξενοφώντος, Διεθνολόγος, Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας
• Ελένη Σταύρου – σύμβουλος για θέματα Μέσης Ανατολής, νυν Ευρωβουλευτής από την 1η Νοεμβρίου 2022, διεκδικεί δεύτερη θητεία.

Το ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ 

• Γιώργος Γεωργίου, φιλόλογος, νυν ευρωβουλευτής
• Άννα Θεολόγου, οικονομολόγος, πρώην Βουλεύτρια
• Σταύρη Καλοψιδιώτη, νομικός- διεθνολόγος, επικεφαλής Τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΑΚΕΛ
• Άντρος Καραγιάννης, φιλόλογος αγγλικής και γερμανικής γλώσσας, Δήμαρχος Δερύνειας
• Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, ακαδημαϊκός, νυν ευρωβουλευτής, διεκδικεί δεύτερη θητεία, ήταν ο πρώτος Τ/κ που εκλέγηκε και ο μόνος αυτή τη στιγμή 
• Μέλανη Στέλιου, ηθοποιός, τηλεοπτική παραγωγός, παρουσιάστρια 

Το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ 

Τρεις γυναίκες και τρεις άνδρες περιλαμβάνει το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ.

• Θεοχάρους Ελένη, πρώην ευρωβουλευτής και βουλευτής, ιατρός
• Κωστρίκης Λεόντιος, καθηγητής των Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Επικεφαλής του Εργαστηρίου Βιοτεχνολογίας και Μοριακής Ιολογίας και πρώην Αναπληρωτής Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών.
• Λάμπρου Μαίρη, ‘Επαρχος Πάφου
• Μαυρίδης Κώστας, νυν ευρωβουλευτής, οικονομολόγος
• Παντελίδης Χρύσης, νυν Βουλευτής, Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Μελετών Τάσσος Παπαδόπουλος
• Χριστοφίδου Κατερίνα, Διευθύντρια Γραφείου Τύπου του ΔΗΚΟ

Το ψηφοδέλτιο της ΕΔΕΚ για τις ευρωεκλογές

Οι έξι εκλεκτοί της ΕΔΕΚ είναι οι:

• Ανδρέας Αποστόλου, βουλευτής Λάρνακας
• Ηλίας Μυριάνθους, Βουλευτής Πάφου
• Νίκος Αναστασίου, Δήμαρχος Πολεμιδίων
• Νικόλας Φιλίππου, Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΚΑΦ
• Βίβιαν Κανάρη, δημοσιογράφος
• Παντελίτσα Γιόκκα, φιλόλογος

Το ψηφοδέλτιο του EΛΑΜ

• Πόλυς Ανωγυριάτης, Επιχειρηματίας, Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής ΕΛΑΜ και Επαρχιακός Επιτροπής Λεμεσού.
• Γεάδης Γεάδη, Μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου ΕΛΑΜ και Εκπρόσωπος Τύπου της Παράταξης. Κατέρχεται υποψήφιος για τρίτη φορά στις Ευρωεκλογές αφού διεκδίκησε θέση και το 2014 και 2019.
• Παύλος Θ. Ιωάννου, οικονομολόγος, διατέλεσε Χρηματοοικονομικός Επίτροπος μεταξύ Ιουλίου 2013 και Ιουλίου 2023.
• Μαρία Νικολάου, Κοινοβουλευτική Συνεργάτης του Ε.ΛΑ.Μ
• Μάριος Πελεκάνος, Σύμβουλος Αφερεγγυότητας/Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος, τέως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και πρώην Αντιπρόεδρος  του ΔΗΣΥ, μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου 2024, εγγράφηκε τον  Μάρτιο ως μέλος του ΕΛΑΜ.
• Λίνος Ιωάννης Χατζηγεωργίου, Δικηγόρος, διετέλεσε πρόεδρος του Μετώπου Νεολαίας του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου.

Το ψηφοδέλτιο του  Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών

Το ψηφοδέλτιο είναι το προϊόν συνεργασίας μεταξύ του Κινήματος Οικολόγων –  Συνεργασία Πολιτών, της Κίνησης ΑΙΧΜΗ που ίδρυσε πρόσφατα ο ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδάκης και της Κίνησης «Ένωση Κυπρίων» (Union of Cypriots), μίας ομάδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων νέων.

Το ψηφοδέλτιο αποτελούν:

• Από την “Ένωση Κυπρίων” ο Τουρκοκύπριος  Όζ Καραχάν.
• Από την Κίνηση “ΑΙΧΜΗ” ο Πέτρος Χριστοδούλου, Πρώην Αντιδήμαρχος και πρώην Δημαρχεύων Λάρνακας (2011-2016).
• Οι τέσσερις υποψήφιοι από το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών είναι:
• Άλκης Παπής, Αναπληρωτής Πρόεδρος
• Μαρία Κολά, Αντιπρόεδρος
• Σταύρος Παπαδούρης, Βουλευτής
• Βάσω Πελεγκάρη, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής

Το ψηφοδέλτιο της ΔΗΠΑ

Μια γυναίκα περιλαμβάνει το ψηφοδέλτιο της ΔΗΠΑ και αυτή είναι η Θέμις Ανθοπούλου, που κατέρχεται ως αριστίνδην. Είναι δημοσιογράφος και εργάστηκε στο πλευρό της πρώην πρώτης Κυρίας Φωτεινής Παπαδοπούλου. Τώρα είναι η γενική γραμματέας του Παγκύπριου Οργανισμού Ατόμων με Αναπηρίες  

Οι άλλοι υποψήφιοι είναι:

• Μάριος Ελευθερίου, Στέλεχος Επαρχιακής Επιτροπής ΔΗΠΑ Λεμεσού & Δημοτικός Σύμβουλος Κάτω Πολεμιδιών
• Μαρίνος Κλεάνθους, Αντιπρόεδρος ΔΗΠΑ & Δημοτικός Σύμβουλος Αγλαντζιάς
• Παντελής Ποιητής, αριστίνδην, ο οποίος τον Σεπτέμβριο του 2022 παραιτήθηκε από Αναπληρωτής Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων και από μέλος του Διευρυμένου Πολιτικού Γραφείου του ΔΗΣΥ και στήριξε την υποψηφιότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη
• Αλέκος Τρυφωνίδης, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ΔΗΠΑ & Βουλευτής Λευκωσίας
• Μάριος Χαραλαμπίδης, Αριστίνδην, Είναι εκτελεστικός Διευθυντής της Europa Donna Κύπρου και Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ).

Το ψηφοδέλτιο του VOLT

Το νέο κίνημα διεκδικεί θέση για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές.

Το ψηφοδέλτιο αποτελείται από:

• Ανδρομάχη Σοφοκλέους, Συν-Αντιπρόεδρος του Βολτ, πολιτική αναλύτρια και ακτιβίστρια
• Hulusi Kilim, Γενικός Γραμματέας του Βολτ, που ασχολείται με το διεθνές εμπόριο και τον ακτιβισμό
• Λύσια Δημητρίου, κλινική ερευνήτρια,
• Μακάριος Δρουσιώτης, ερευνητής δημοσιογράφος και συγγραφέας
• Νικόλας Κυριάκου, νομικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης 
• Σοφία Βασιλείου, ειδικός έρευνας.

Μόνο τρεις γυναίκες Ευρωβουλευτές μέσα στην 20ετία

Μόνο τρεις γυναίκες εκλέγηκαν στη θέση του Ευρωβουλευτή μέσα στα 20 χρόνια, από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Μεταξύ 2004 και 2009, κατά την πρώτη θητεία Κυπρίων Ευρωβουλευτών, μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, δεν υπήρχαν γυναίκες στην ομάδα. Τις θέσεις κατείχαν οι  Παναγιώτης Δημητρίου και Ιωάννης Κασουλίδης (ΔΗΣΥ), Αδάμος Αδάμου και Κυριάκος Τριανταφυλλίδης (ΑΚΕΛ), Μάριος Ματσάκης (ΔΗΚΟ), και Γιαννάκης Μάτσης (Ευρωπαϊκή Δημοκρατία).

Το 2009-2014 δύο γυναίκες Ευρωβουλευτές από την Κύπρο, η Ελένη Θεοχάρους (ΔΗΣΥ) και η Αντιγόνη Παπαδοπούλου (ΔΗΚΟ) κάθισαν στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μαζί με τον Ιωάννη Κασουλίδη (ΔΗΣΥ), Κυριάκο Μαυρονικόλα (ΕΔΕΚ), και Κυριάκο Τριανταφυλλίδη και Τάκη Χατζηγεωργίου (ΑΚΕΛ).

Την επόμενη πενταετία, 2014-2019, η Ελένη Θεοχάρους – ΔΗΣΥ 2014-15, Αλληλεγγύη 2015-19 –  ήταν η μοναδική γυναίκα ανάμεσα στους έξι Κύπριους Ευρωβουλευτές.

Η Ελένη Σταύρου είναι η μοναδική γυναίκα Ευρωβουλευτής την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο, αφού αντικατέστησε τον Νοέμβριο του 2022 τον Λευτέρη Χριστοφόρου του οποίου η θέση κενώθηκε μετά τον διορισμό του στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.