Οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει στην Τουρκία ότι θεωρούν τις ενέργειες της σε ό,τι αφορά την ανακοινωθείσα πρόθεσή της να ξεκινήσει γεώτρηση στην Ανατολική Μεσόγειο ως προκλητικές και την έχουν ενθαρρύνει να σταματήσει αυτές τις ενέργειες, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις των ΗΠΑ, Μάθιου Πάλμερ. Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, μετά την ολοκλήρωση των επαφών του στη Λευκωσία, και κληθείς να πει αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επικοινωνήσει με Τούρκους αξιωματούχους, μεταφέροντας τους την αμερικανική αυτή θέση, ο κ. Πάλμερ σημείωσε πως αυτό “το έχουμε κάνει κατ’ ιδίαν, το έχουμε κάνει και δημόσια”. Ερωτηθείς για τις επαφές που είχε στην Κύπρο και το αποτέλεσμα των συζητήσεών του στο νησί, ο κ. Πάλμερ αφού υπενθύμισε πως υπηρέτησε στην αμερικανική πρεσβεία στη Λευκωσία από το 2003 μέχρι το 2006 ανέφερε: “Κάποια πράγματα έχουν αλλάξει από τότε που έφυγα, κάποια πράγματα είναι τα ίδια. Δυστυχώς η Κύπρος παραμένει διαιρεμένη, αλλά οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες στην επανένωση του νησιού ως μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε σθεναρά την υπό τα Ηνωμένα Έθνη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Θέλουμε να δούμε το νησί επανενωμένο και θέλουμε να το δούμε αυτό να συμβαίνει το συντομότερο δυνατό”. Πρόσθεσε πως η έναρξη της εξερεύνησης και ανάπτυξης των υδρογονανθράκων είναι μια σημαντική εξέλιξη, σημειώνοντας πως «οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά το δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλευτεί και να αναπτύξει τους υδρογονάνθρακες της». «Πιστεύουμε ότι τα έσοδα από αυτούς τους πόρους πρέπει να διαμοιραστούν ακριβοδίκαια μεταξύ όλων των ανθρώπων σε αυτό το νησί, στο πλαίσιο μιας λύσης που θα επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων», ανέφερε. Είπε ακόμη πως «υπάρχουν επίσης πολλά θέματα στη διμερή ατζέντα. Συζήτησα αυτά τα θέματα, εν εκτάσει, στις συναντήσεις μου, περιλαμβανομένων αυτών με τον Πρόεδρο και τον Υπουργό Εξωτερικών. Η υπογραφή της Δήλωσης Προθέσεων ήταν μια σημαντική εξέλιξη στη διμερή σχέση ΗΠΑ – Κύπρου και εργαζόμαστε για να την εφαρμόσουμε και να ενδυναμώσουμε τη συνεργασία μας σε αυτό το πνεύμα», επεσήμανε. Ερωτηθείς με ποιο συγκεκριμένο τρόπο θα δράσουν οι ΗΠΑ σε περίπτωση που η Τουρκία επιμένει να ενεργεί με τον ίδιο τρόπο στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Πάλμερ απάντησε: “Δεν θέλω να εισέλθω σε υποθετικά θέματα. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι πως έχουμε ξεκαθαρίσει στην Τουρκία ότι θεωρούμε τις ενέργειες της σε ό,τι αφορά την ανακοινωθείσα πρόθεσή της να ξεκινήσει γεώτρηση ως προκλητικές, και την έχουμε ενθαρρύνει να σταματήσει αυτές τις ενέργειες». Κληθείς να πει αν η αμερικανική κυβέρνηση έχει επικοινωνήσει με Τούρκους αξιωματούχους, μεταφέροντας τους την αμερικανική θέση, σημείωσε πως “το έχουμε κάνει κατ’ ιδίαν, το έχουμε κάνει και δημόσια”. Ερωτηθείς πώς προχωρεί η εφαρμογή της Δήλωσης Προθέσεων που υπογράφηκε πέρσι για θεσμοθέτηση της συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας – ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, ο κ. Πάλμερ ανέφερε πως από τότε που υπογράφηκε η Δήλωση από τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη και τον τότε Υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουές Μίτσελ, υπήρξε ένας αριθμός εξελίξεων, που είναι σύμφωνες με τους σκοπούς και τους στόχους της Δήλωσης. Υπενθύμισε τη συμμετοχή της χώρας του, δια του ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, στην Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, που πραγματοποιήθηκε στα Ιεροσόλυμα, καθώς και την αμερικανική συμμετοχή στην άσκηση Αργοναύτης. Πρόσθεσε πως «συνεχίζουμε να συζητούμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να εμβαθύνουμε και να ενδυναμώσουμε αυτή τη συνεταιρική σχέση». Επεσήμανε ακόμη πως η Κυπριακή Δημοκρατία απέστειλε πρόσφατα τον πρώτο της επιτετραμμένο για θέματα άμυνας στην Πρεσβεία της στην Ουάσινγκτον. ‘Eτσι εργαζόμαστε από κοινού για να διασφαλίσουμε ότι η Δήλωση Προθέσεων βρίσκεται σε λειτουργία και εφαρμόζεται, πρόσθεσε. Ερωτηθείς για τις αναφορές του Προέδρου Αναστασίαδη κατά την ομιλία του στη δεξίωση στην Πρεσβεία των ΗΠΑ για την Επέτειο Ανεξαρτησίας της χώρας, για συγκεκριμένα βήματα που μπορούν να γίνουν για ενίσχυση της διμερούς σχέσης ΗΠΑ – Κύπρου, όπως η επικαιροποίηση της Συμφωνίας του 1984 για την Αποφυγή Διπλής Φορολογίας, η ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης των ΗΠΑ (Visa Waiver Programme) και η άρση του εμπάργκο των ΗΠΑ στην Κύπρο για πώληση στρατιωτικού και αμυντικού εξοπλισμού, ο κ. Πάλμερ είπε πως θεωρεί πως αυτά τα θέματα μπορούν να συζητηθούν με την κυπριακή κυβέρνηση.
«Είναι όλα αρκετά πολύπλοκα αλλά είμαστε δεσμευμένοι να εξετάσουμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να εργαστούμε από κοινού για προώθηση των σκοπών και των στόχων των ΗΠΑ, των σκοπών και των στόχων της Κύπρου σε τομείς όπου υπάρχει σημαντική σύμπτωση θέσεων. Αντιλαμβανόμαστε ποιες είναι οι προτεραιότητες της Κύπρου και είμαστε δεσμευμένοι να εργαστούμε από κοινού με την κυβέρνηση για να δούμε τί μπορούμε να κάνουμε για να προωθήσουμε αυτούς τους στόχους», σημείωσε. Ερωτηθείς αν είναι αναχρονιστικό το ότι ισχύει ακόμη το εμπάργκο όπλων επί της Κύπρου μιας χώρας που είναι εταίρος των ΗΠΑ, ο κ. Πάλμερ είπε πως «η Κύπρος είναι ένας στρατηγικός εταίρος, ένας σημαντικός εταίρος για τις ΗΠΑ και είμαστε στη διαδικασία που εξετάζουμε τί μπορεί να γίνει σε αυτό τον τομέα». «Υπάρχει ένας αριθμός νομοσχεδίων στο Καπιτώλιο (για αυτό το θέμα)”, σημείωσε, επισημαίνοντας πως υπάρχει κάποια κινητικότητα στο κοινοβουλευτικό μέτωπο «και θα δούμε τί θα γίνει στο Καπιτώλιο». Ερωτηθείς αν θα συνεχίσει η συμμετοχή των ΗΠΑ στην τριμερή συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, ο Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε πως «είμαστε δεσμευμένοι να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας στο σχήμα 3+1. Ορισμένες από αυτές τις επαφές θα γίνουν σε ανώτατο επίπεδο, αλλά κάποιες θα γίνουν σε επιχειρησιακό επίπεδο, σε επίπεδο εργασίας, όπου μπορούμε να φέρουμε μαζί ειδικούς από την Κύπρο, την Ελλάδα, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ για να εργαστούν μαζί για να υπάρξει πρόοδος στους κοινούς μας σκοπούς», σημείωσε. Κληθείς να πει αν στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη προγραμματιστεί κάποιες συναντήσεις, ο κ. Πάλμερ είπε πως επίκειται μια συζήτηση σε επίπεδο ειδικών για θέματα τρομοκρατίας, και πως προχωρώντας θα δουν ένα αριθμό άλλων πιθανών πεδίων όπου μπορούν να συνεχίσουν να εμβαθύνουν και να ενδυναμώνουν τη συνεργασία στο πλαίσιο του σχηματισμού 3+1. Ερωτηθείς αν πρέπει να υπάρξει αλλαγή σε ότι αφορά τους όρους εντολής της ειρηνευτικής δύναμης των ΗΕ στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ), με δεδομένη τη θέση των ΗΠΑ για τις ειρηνευτικές αποστολές των ΗΕ, ο κ. Πάλμερ είπε πως η θέση των ΗΠΑ είναι ξεκάθαρη και δεν αφορά ειδικά μόνο την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ή την Κύπρο. «Είναι θέμα του πώς τα ΗΕ υλοποιούν αυτές τις ειρηνευτικές αποστολές. Αυτό που θέλουμε να διασφαλίσουμε είναι ότι οι ειρηνευτικές αποστολές δεν θα καταστούν υποκατάστατο των πολιτικών διαδικασιών, δεν θα γίνουν υποκατάστατο για την επίλυση διενέξεων», σημείωσε. «Αυτό που θέλουμε να διασφαλίσουμε είναι ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν αντικρίζεται ως μια αποστολή που θα υφίσταται στο διηνεκές, αλλά είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζει τη διαπραγματευτική διαδικασία και να βοηθά τα μέρη να φθάσουν σε μια συμφωνία για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία», ανέφερε. Πρόσθεσε πως «υπάρχουν κάποιες αρχές επί των οποίων εδράζεται αυτή η προσέγγισή μας για τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις γενικά, και το ερώτημα είναι πώς εφαρμόζονται αυτές οι αρχές στην περίπτωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ». Σε σχόλιο πως πρόσφατα, όπως και στο παρελθόν, υπήρξαν περιστατικά στη νεκρή ζώνη που καταδεικνύουν την ανάγκη για την παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης στο νησί, ο κ. Πάλμερ είπε πως αντιλαμβάνεται αυτή τη θέση. «Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο εδώ στην Κύπρο. Θέλουμε να διασφαλίσουμε, προχωρώντας μπροστά, πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι δομημένη κατά ένα κατάλληλο τρόπο, και πως δεν υποκαθιστά, με οποιονδήποτε τρόπο, την πρόοδο στο πολιτικό μέτωπο», ανέφερε. Ερωτηθείς αν έχει έλθει η ώρα για μια συνάντηση μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, ο Αμερικανός αξιωματούχος είπε πως «κατανοούμε την αξία των επαφών μεταξύ των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιλαμβανομένων και αυτών σε ανώτατο επίπεδο. Ο προγραμματισμός μιας συνάντησης με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ είναι προφανώς κάτι δύσκολο, αλλά είμαστε δεσμευμένοι στο να αναζητούμε κάθε ευκαιρία για συναντήσεις με Κύπριους ομολόγους, μας και για εμβάθυνση και ενδυνάμωση της συνεργασίας σε όλο το φάσμα θεμάτων», επεσήμανε.
