Η ώρα της αλήθειας έφτασε. Μετά από εφτά χρόνια «χειμερίας νάρκης», το Κυπριακό μπαίνει εκ νέου στις ράγες. Η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, πατά το πόδι της στην Κύπρο, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας περιόδου για το εθνικό μας ζήτημα. Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί όλο το προηγούμενο διάστημα, ωστόσο, με την άφιξη Γκουεγιάρ, όλα τα προηγούμενα μπαίνουν στην άκρη.

Και ο λόγος είναι ότι από τη θεωρία, πλέον εισερχόμαστε στην πράξη. Οι δυο πλευρές θα ανοίξουν τα χαρτιά σε επίσημο πλέον επίπεδο, και εκεί θα διαφανεί κατά πόσο υπάρχει πιθανότητα επιστροφής στις διαπραγματεύσεις. 

Προτού ωστόσο η νέα απεσταλμένη σηκώσει μανίκια για τις επαφές της στο νησί, δυο είναι τα κυρίαρχα ερωτήματα:

1. Σε ποιο πολιτικό περιβάλλον φτάνει η απεσταλμένη
2. Υπάρχει «πολυτέλεια» ενός νέου αδιεξόδου;

Αυτό που είναι γνωστό εδώ και καιρό, είναι πως και οι δυο πλευρές χάραζαν την στρατηγική τους μήνες πριν την άφιξη απεσταλμένου. Μπορεί το κατοχικό καθεστώς να καθυστερούσε τον διορισμό εκ μέρους του ΟΗΕ, ωστόσο η Λευκωσία διαμόρφωνε από καιρό το πλαίσιο στο οποίο θα κινείτο. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιθανά σενάρια.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο έγκειται και η ανακοίνωση των 14 μονομερών μέτρων προς τους Τουρκοκυπρίους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε από καιρό ξεκαθαρίσει πως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα γινόταν πριν την άφιξη της Μαρία Ανχέλα Ολγκίν Γκουεγιάρ στην Κύπρο. 

Με αυτό ως δεδομένο, τα πιόνια έχουν από καιρό στηθεί στην σκακιέρα.

«Σε πολλές διεθνείς πρωτοβουλίες βλέπουμε ότι ο χρονισμός, το timing, μιας ενέργειας έχει τη σημασία του»

Αυτό διαβλέπει μέσω του AlphaNews.Live, o καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ. Γιάννος Κατσουρίδης, εστιάζοντας εντούτοις πρωτίστως στην ουσία αυτών, παρά την χρονική επιλογή δημοσιοποίησης τους.

Μέτρα που αγγίζουν το φάσμα των υπηκοοτήτων, των συντάξεων αλλά και το εμπορίου στο πλαίσιο του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής.

Όπως αναφέρει ο κ. Κατσουρίδης, «υποθέτω ότι το σκεπτικό της ανακοίνωσης τους στην παρούσα χρονική στιγμή είναι να δοθεί ώθηση στη διαδικασία και να δοθεί ένα μήνυμα στη διεθνή κοινότητα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά επιδιώκει πραγματικά τη λύση του Κυπριακού».

Σημειώνεται πως επ’αυτού, ήδη άρχισαν να καταγράφονται και οι πρώτες αντιδράσεις στα κατεχόμενα. Ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση του ίδιου του Ερσίν Τατάρ, αλλά και της διεθνούς κοινότητας.

Το πολιτικό περιβάλλον

Αναντίλεκτα, η κα Γκουεγιάρ έχει να διαχειριστεί δυο εκ διαμέτρου αντίθετες ρητορικές. Ένα εγχείρημα σαφώς δύσκολο, ωστόσο τα πάντα θα ξεκαθαρίσουν κατά τις επίσημες συναντήσεις. 

Από τη μια έχουμε τη διακηρυγμένη θέση της Λευκωσίας, πως καμία λύση που εκφεύγει των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, και από την άλλη τη ρητορική Τατάρ, περί λύσης δυο κρατών. Τις δυο αυτές μορφές λύσης χωρίζει μια άβυσσος.

Πως μπορεί λοιπόν να υπάρξει συναντίληψη και επιστροφή στο «τραπέζι» υπό αυτές τις συνθήκες;  Ως επίσης, πως αναμένεται να εισπράξει η διεθνής κοινότητα αυτό το χάσμα. Σύμφωνα με τον κ. Κατσουρίδη

Δεν θεωρώ ότι σε αυτή τη χρονική συγκυρία μπορεί να ειπωθεί ή να υπονοηθεί ότι υπάρχει ίσο μερίδιο ευθύνης στις δύο πλευρές για το κακό κλίμα που επικρατεί αυτή τη στιγμή και τις λίγες πιθανότητες επανέναρξης ουσιαστικών συνομιλιών. Αυτό βαραίνει την τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά

Σημειώνοντας παράλληλα πως «το τι έγινε στο παρελθόν είναι μια άλλη συζήτηση».

Η «πολυτέλεια» αδιεξόδου

Αυτό που η δική μας πλευρά απεύχεται, είναι όπως αυτή η νέα προσπάθεια καταλήξει σε ναυάγιο. Ήδη προηγήθηκαν εφτά χρόνια, από το Κραν Μοντανά μέχρι σήμερα, όπου το Κυπριακό συντηρείτο στο πλαίσιο ενδοκυπριακού διαλόγου.

Ο χρόνος δημιουργεί τετελεσμένα, όπως τα Βαρώσια και τη διαρκή εκμετάλλευση ελληνοκυπριακών περιουσιών στα Κατεχόμενα. Ο τουρκικός παράγοντας εκμεταλλευόμενος τον χρόνο, εδραιώνει τα άνομα του σχέδια.

Ως εκ τούτου, η Λευκωσία ποντάρει ιδιαίτερα στη νέα αυτή προσπάθεια. 

«Στο Κυπριακό δεν χωρούν πολυτέλειες κανενός είδους. Το Κυπριακό είναι υπαρξιακό ζήτημα», σχολιάζει ο κ. Κατσουρίδης, προσθέτοντας πως κάθε αδιέξοδο, κάθε αποτυχημένη προσπάθεια συσσωρεύει απογοήτευση.

Καταλήγοντας με το ότι «θέλει μεγάλη προσοχή και από την πλευρά μας, αλλά και από τη διεθνή κοινότητα ώστε αυτή η νέα προσπάθεια, αν ξεκινήσει, να έχει ουσιαστικές προϋποθέσεις επιτυχίας».